Сапа менеджмент жүйесі

	Д.СЕРІКБАЕВ атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ		Ф2 Н ШҚМТУ 701.01
	Сапа менеджмент жүйесі	Силлабус (студентке арналған пәннің оқу бағдарламасы	бет

Білім және ғылым образования и науки

министрлігі Республики Казахстан
Д. Серікбаев атындағы ВКГТУ

ШҚМТУ им. Д. Серикбаева

МжК факультет деканы

___________М.Дудкин

___________________2013 ж.

Силлабус
Метрология стандартизация и управление качеством

Силлабус

Мамандық: ; 5В071300 – Көлік, көлік техникасы және технологиялары

Оқу түрі: күндізгі

Курс: 2

Кредит саны:2

Сағат саны:90

Дәрістер: 15

Тәжірибелік сабақтар:-

Зертханалық сабақтар: 15

СОӨЖ: 15

СӨЖ: 45

Емтихан: 3 семестр

Өскемен

Усть-Каменогорск

Силлабус 5В071300 – Көлік, көлік техникасы және технологиялары мамандығы бойынша Қазақстан Республикасының ГОСО ҚР 3.08.338 – 2011 Мемлекеттік жалпы міндетті білім стандарты негізінде «Машинажасау және құрылымдық материалдар технологиясы» кафедрасында дайындалды.

«Машинажасау және құрылымдық материалдар технологиясы» кафедрасының отырысында қаралған

_______________2013 ж. №_______ хаттамасы

меңгерушісі В. Вдовин

Нормабақылаушы Т. Тютюнькова

ОҚЫТУШЫ ТУРАЛЫ МАҒЛҰМАТ ЖӘНЕ СОҒАН БАЙЛАНЫСТЫ АҚПАРАТ
Дәрісханалық сабақтар Шығыс Қазақстан мемлекеттік техникалық университетінің дәрісханаларында құрылған сабақ кестесі бойынша жүргізіледі. Сабақ кестесі студенттердің жеке оқу бағыты бойынша сәйкестеліп құрастырылады. Әр пән бойынша 2 кредит алу қарастырылған. Оқу аралығы – 15 жұма. Жұма сайын дәрісханалық сабақтар жүргізіледі: оның 1 сағаты дәріс, 1 сағаты зертханалық сабақтар. Студенттердің оқытушымен дербес жұмыс жасаулары (СОӨЖ) Г1-403 дәрісханасында жүргізіледі, 2 аралық бақылау өткізіледі. Қорытынды аттестация - емтихан.

Оқытушы туралы мәлімет: Комбаев К.К. - «Машинажасау және құрылымдық материалдар технологиясы» кафедрасының аға оқутышысы, т.ғ.к.

Мекенжайы: «Машинажасау және құрылымдық материалдар технологиясы» кафедрасы. Серикбаева 19 – Г1-430, тел. 541-476,

Г1-403 дәрісхана.

Курс 5В071300 – Көлік, көлік техникасы және технологиялары мамандықтарына арналған. Курсты оқу нәтижесінде студенттер келесіні білулері қажет: машина бөлшектерінің типтік байланысуын құру кезіндегі жүйесі, машина құрастыру кезіндегі бөлшектердің геометриялық параметрлерінен ауытқу шамаларын және дәлдігін қабылдау негіздері. олардың қолданыс шарттарын ескеру, стандарттаудың негіздерін, әдістері мен ұстанымдарын және нормативті-техникалық құжаттармен жұмыс істей алулары, бөлшектердің геометриялық параметрлерін өлшеп, өлшеу нәтижесі бойынша олардың жарамдылықтарын анықтай білулері, әр түрлі отырғызу есеп-қисаптарын санау және оларды таңдау, оларды сызуда белгілей алулары қажет.

Өзара алмасу ғылыми-теориялық және әдістемелік негіздерді, стандарттау және өнім сапасының бақылануын, Қазақстандағы стандарттаудың мемлекеттік жүйесін, еліміздегі өлшемдердің дәлдігі мен бірлігін қамтамасыз ететін метрологиялық бөлімдердің ұйымдарын, өнімнің сапасын басқаратын бірлескен мемлекеттік жүйені, халықаралық сауда-саттық кезінде өнімнің бәсеке қабілеттілігін қамтамасыз етуді оқытады.

- студенттермен іс жүзінде курстың негізгі жағдайын қолдана отырып түсіндіре білу, студенттерге ғылыми ой қалыптастыру;

- мамандарға стандарттау, сертификаттау және метрология пәндерінен одан әрі жетілдіруге, халықаралық, аймақтық және ұлттық деңгейде техникалық шешім қабылдауына жететіндей білім беру.

- МСТ-пен, техникалық құжаттармен таныстыру;

- патентті әдебиетпен таныстыру, стандарттау жөніндегі шетелдік тәжірибелерді оқыту.
1.3 Пререквизиттар

- математика, ықтималдық теориясы мен математикалық статистика;

- физика – физикалық мөлшерлер және олардың өлшемдері;

- инженерлік графика.

- машиналарды құрастыру негіздері;

- машина жасау зауыттарының білдектік жабдықтары;

- білдектік айлабұйымдар;

- құрастыру материалдарының технологиясы;

- кесу теориясы;

- дайындамаларды жобалау және өндіру;

- машина жасау технологиясының негіздері;

- машина жасау технологиясы.
2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
2.1 Тақырыптық жоспар

жұма №	Тақырып атаулары	Сағаттар
		Дәрістер	Зертхана	СӨДЖ	Ұсынылған әдебиеттер
1	2	3	4	5	6
1	1 тақырып. Кіріспе. Стандарттау, сертификаттау және метрологияның маңызы, олардың қазіргі заманғы машина жасаудағы атқаратын ролі. Қысқаша шығу тарихы. Қазіргі заман шарттарындағы мамандарды дайындаудағы міндетті түрде оқытатын пән болып табылады.	1	1	1	[3.1]
1	2	3	4	5	6
2	2 тақырып. Стандарттаудан нормативтік құжаттар және стандарттар түрлері. Нормативтік құжаттарды қолдану және олардың талаптарының мінезі. Техникалық регламенттер, олардың дәрежесі және қолдану тәртібі. Міндетті талаптардың бұзылуына жауапкершілік.	1	1	1	[3.1]
3	3 тақырып. Стандарттаудың құқықтық негіздері және олардың мақсаттары. Стандарттарды өңдеудегі тәртіп. Өнімділікті жоғарылатудағы стандарттардың ролі және өнімнің сапасы.	1	1	1	[3.2]
4	4 тақырып. Мемлекеттік бақылау және техникалық регламенттер мен стандарттардың орындалуын бақылау. Стандарттаудың мемлекеттік жүйесі.	1	1	1	[3.3]
5	5 тақырып. МСЖ-не кіретін стандарттардың қысқаша мағлұматтары. Халықаралық және аймақтық стандарттау. ТМД-дағы стандарттау.	1	1	1	[3.1]
6	6 тақырып. Сертификаттаудың маңызы мен мәні. Негізгі терминдер мен түсініктемелер. ҚР-дағы сертификаттау. «Тұтынушының құқығын қорғау жөніндегі» заң.	1	1	1	[3.1]
7	7 тақырып. «Техникалық реттеу туралы» заң. Сертификаттаудың мүшелері және сынақ зертханалары. Сәйкестік белгілері. Сапа жүйесіндегі сертификаттау. Сертификаттаудың мәні мен маңызын оқыту (негізгі терминдер, міндетті және ерікті сертификаттаудың маңызы).	1	1	1	[3.1]
8	8 тақырып. Халықаралық және аймақтық сертификаттау. Сертификаттау турасында JSO-ның атқаратын қызметі. Сертификаттаудың объектілері. Шет елдерді сертификациямен таныстыру.	1	1	1	[3.1]

1	2	3	4	5	6
9	9 тақырып. Метрологияның маңызы мен мәні. Өлшеу дәлдігінің теориялық негізі. Өндіру қателіктері, олардың талдауын өлшеу және есептеулер негізі.	1	1	1	[3.4]
10	10 тақырып. Эталондар, өлшемдердің үлгілік және жұмыстық құралдары, олардың классификациясы. ҚР-дағы өлшемдердің мемлекеттік жүйесі.	1	1	1	[3.5]
11	11 тақырып. Техникалық өлшемдердің құралдары мен әдістері. Классификациясы. Өлшем құралдарының анализі. Өлшем құралдарының метрологиялық мәліметтері.	1	1	1	[3.6]
12	12 тақырып. Өлшегіш құралдар және жаппай өндірісте қолданатын калибрлер. Оптикалық, оптико-механикалық және басқа құрылғылар.	1	1	1	[3.1]
13	13 тақырып. ҚР-дағы метрологиялық қызметінің негізі, метрологиялық қамтамасыз етуді ұйымдастыру, ғылыми және әдістемелік негіздері.	1	1	1	[3.1]
14	14 тақырып. Метрологиялық қамтамасыз етудің құқықтық негіздері. ҚР-дағы мемлекеттік метрологиялық қызмет көрсетулер. Өнеркәсіптердің метрологиялық қызмет көрсетулерінің құрылымы мен функциялары.	1	1	1	[3.1]
15	15 тақырып. Шетелдегі метрология, метрологиядағы халықаралық және аймақтық ұйымдар. Еуропадағы және ТМД-дағы метрология. Халықаралық метрологиялық ұйымдар.	1	1	1	[3.1]
	БАРЛЫҒЫ	15	15	15

2.2 Курстық зертханалық жұмыстарын орындалуына қойылатын талаптар және мазмұны

Тақырып	Тапсырманың мазмұны және мақсаты	Ұсынылатын әдебиеттер	Дайындау мерзімі	Бақыл-ау түрі	Тапсыру уақыты
1	2	3	4	5	6
1	Техникалық өлшемдер туралы кіріспе сабақ. Өлшем құралдарының метрологиялық мағлұматтары. Өлшемдердің қателігі мен дәлдігі.	[3.2]	1-2 апта	Ауызша сұрау	2 апта
2	Цилиндрлік бөлшектерді штангенциркулмен өлшеу, пішіні және ауытқу бойынша жарамды бөлшектерді ажырату қорытындысы.	[3.2]	3-4 апта	Ауызша сұрау	4 апта
3	Талдау нәтижесіне қарап, микрометрлік құралмен өлшеу.	[3.2]	5-6 апта	Ауызша сұрау	6 апта
4	Индикаторлы ішкі өлшегіш арқылы өлшеу. Өлшемі бойынша жарамды бөлшектерді ажырату қорытындысы.	[3.2]	7-8 апта	Ауызша сұрау	8 апта
5	ИЗВ-1 вертикаль ұзындық өлшеуішпен өлшеу. Өлшеу нәтижелерінің математикалық өңделуі. Өнім сапасының статистикалық бақылауы.	[3.2]	9-10 апта	Ауызша сұрау	10 апта
6	Бұранда параметрлерін үлкен құралдық микроскопында БМИ өлшеу. Бұранда жарамдылығының қорытындысы.	[3.2]	11-12 апта	Ауызша сұрау	12 апта
7	Кедір-бұдырлық параметрлерінің шамаларын МИС-11 микроскопы арқылы өлшеу. Кедір-бұдырлықтың класын анықтау.	[3.2]	13-14 апта	Ауызша сұрау	14 апта

2.3 Пән тапсырмаларының орындалу және тапсыру кестесі

Бақылау түрі

Оқудың академиялық кезеңі, апта

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Сабаққа қатысу

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

Дәріс конспектісі

*

*

Ауызша сұрау

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

Коллоквиум

*

Тестілеу

*

*

*

Баяндама

*

*

Эссе

*

Аралық тестілеу

*

*

Барлығы

3. 
   ҰСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
   

1. 
   Комбаев К.К. Метрология, стандарттау және сертификаттау. Техникалық мамандықтары бойынша оқитын студенттерге арналған оқу құралы. Өскемен қаласы, ШҚМТУ 2009, 123 б.
   
2. 
   Дудкин М.В., Комбаев К.К., Шәкәрімов Ш.С. «Сызықтық өлшеулер» - лабораторлық жұмысқа арналған оқу - әдістемелік нұсқау. Өскемен қаласы, ШҚМТУ, 2007, 58 б.
   
3. 
   Крылова Г.Д. Основы стандартизации, сертификации, метрологии. М.: ЮНИТИ, 2000.
   
4. 
   Лифиц И.М. Основы стандартизации, метрологии, сертификации. М.: Изд-во стандартов, 2001.
   

5. 
   Допуски и посадки. Справочник в двух томах//Под ред. В.Д. Мягкова - Л.: Машиностроение, 1982.
   
6. 
   Основы стандартизации и контроля качества. // Под ред. В.В. Ткаченко - М.: Издательство стандартов, 1981.
   

4 БІЛІМДІ БАҒАЛАУ

1 Стандарттау, сертификаттау және метрологияға анықтама беру

2 Олардың қазіргі заманғы машина жасаудағы ролі мен қолданылуы.

3 Курстың қазіргі заманғы шарттарға сай инженерлерді дайындаудағы ролі мен қолданылуы.

1 Стандарт түрлері.

2 Нормативтік құжаттарды қолдану.

3 Техникалық регламенттердің статусы мен қолдану тәртібі.

4 Міндетті талаптардың бұзылу жауапкершілігінің түрлерін атап шығу.
3 тақырып бойынша

1 Стандарттаудың құқықтық негіздері.

2 Стандарттаудың қолданылуы және мақсаттары.

3 Стандарттарды қабылдау реті.

1 Техникалық регламенттер мен стандарттардың орындалуын бақылайтын мекемелер.

2 ҚР-дағы стандарттаудың мемлекеттік жүйесі.
5 тақырып бойынша

1 Халықаралық стандарттаудың қолданылуы.

2 Аймақтық стандарттаудың қолданылуы.

3 МСЖ-не кіретін стандарттар туралы қысқаша мәлімет.

1 Сертификаттаудың маңызы мен мәні.

2 Сертификаттаудың негізгі терминдері мен түсініктемелері.

3 ҚР-дағы сертификаттау.

4 «Тұтынушының құқығын қорғау жөніндегі» заң.
7 тақырып бойынша

1 Сертификаттау және сынақ зертханаларының мүшелері.

2 Сертификаттау туралы негізгі терминдер.

3 «Техникалық реттеу туралы» заң.

4 Міндетті және ерікті сертификаттаудың маңызы.

5 Сапа жүйесінің сертификатталуы.

1 Халықаралық сертификаттау.

2 Аймақтық сертификаттау.

3 Сертификаттаудағы JSO-ның атқаратын қызметі.

4 Шетелдегі стандарттау.

5 Сертификаттаудың объектілері.

9 тақырып бойынша

1 Метрологияның маңызы.

2 Өлшем дәлдігінің теориялық негіздері.

3 Жасау қателіктері.

4 Өлшеу қателіктері.
10 тақырып бойынша

1 Эталондар, олардың классификациясы.

2 Өлшемдердің үлгілік және жұмыстық құралдары.

3 ҚР-дағы өлшемдердің мемлекеттік жүйесі.

1 Техникалық өлшемдердің әдістері.

2 Өлшем құралдарының классификациясы.

3 Өлшем құралдарының талдауы.

4 Өлшем құралдарының метрологиялық мағлұматтары.
12 тақырып бойынша

1 Өлшемге анықтама беру.

2 Универсалды өлшегіш құралдарының классификациясы.

3 Белгілі бір өлшемдерді ғана өлшейтін құралдар.

4 Оптикалық, оптико-механикалық және басқа құралдар.
13 тақырып бойынша

1 ҚР-дағы метрологиялық негіздер.

2 Ұйымдастыру, ғылыми-әдістемелік метрологиялық қамтамасыз етудің негіздері.
14 тақырып бойынша

1 Метрологиялық қамтамасыз етудің құқықтық негіздері.

2 ҚР-ның мемлекеттік метрологиялық қызметтері.

3 Өнеркәсіптердің метрологиялық қызметтерінің құрылымы мен функциялары.

1 Шетелдегі метрология.

2 Метрологияның халықаралық және аймақтық ұйымдары.

3 Еуропа мен ТМД-дағы метрология.

4 Халықаралық метрологиялық ұйымдар.
4.1 Оқытушы талаптары

Оқытушы талаптары:

• 
  Сабақ кестесіндегі дәрістік және тәжірибелік сабақтарға қатысу міндетті;
  
• 
  студенттердің қатысылуы сабақтың басында тексеріледі. Кешіккен жағдайда студент тыныш дәрісханаға кіріп, жұмысқа кірісуі қажет, ал үзілісте оқытушыға кешігу себебін түсіндіру қажет;
  
• 
  сабаққа екі рет кешігу бір рет сабақтан қалғанмен тең;
  
• 
  балмен есептелетін жұмыстарды бекітілген мерзімде тапсыру қажет. Жұмыс уақтылы тапсырылмаса қойылатын балл төмендейді. Барлық тапсырманы тапсырмаған студенттер емтиханға кіргізілмейді;
  
• 
  қанағаттанарлық деген баға алған студентке аралық бақылауды қайталап өтуге рұқсат берілмейді;
  
• 
  орташа рейтингі Р_ср = (Р₁ + Р₂)/2 50% кем, студенттер емтиханға енгізілмейді;
  
• 
  сабақ барысында ұялы телефондар сөндірулі болу керек;
  
• 
  студент сабаққа іскерлік киімімен келу қажет.
  

Барлық тапсырма түрлері 100-балдық жүйемен бағаланады.

Ағымдағы бақылау апта сайын өткізіледі және оның ішіне дәрістерге қатысуды, тәжірибелік сабақтар мен өзіндік жұмыстарды орындау кіреді.

Білімді ағымдағы бақылау тест түрінде семестрдің 7 және 15 апталарында өткізіледі. Рейтинг келесі бақылау түрлерінен жиналады*:

Әр пәннен емтихан емтихандық сессия кезінде тест түрінде өтеді.

Пәннен студент білімінің қорытынды бағасын құрайтындар:

- 40% қорытындысы, емтиханнан алынған баға;

- 60% қорытындысы ағымдағы үлгерім.

Қорытынды баға есебінің формуласы:

Э – емтихандағы бағаның сандық эквиваленті.

Қорытынды әріптік баға және балл түріндегі сандық эквивалент: