Орындаған: Нұрланова Н. Тексерген: Нұрбаева Ж.
Сөйлеу тілі адамдардың бір-бірімен күнделікті қатынасында пайдаланылады. Сондықтан, онда тілдің коммуникативтік функциясы баса сезіледі. - Сөйлеу тілі адамдардың бір-бірімен күнделікті қатынасында пайдаланылады. Сондықтан, онда тілдің коммуникативтік функциясы баса сезіледі.
Ауызекі сөйлеу стилі
Тұрмыста, отбасыда
Функционалды стилдерге, әсіресе, олардың ауызекі түрлеріне ықпал
Ауызекі
Сөйлеу тілінің тағы бір
Ауызекі сөйлеу стилі басқа стильдерден өзгешелігі мен ерекшелігі, ең алдымен синтаксистен сөйлем құрылысынан байқалады. Стильдің бул түрінде сұраулы, лепті сөйлемдер катысады. Диалогке құрылады. Ауызекі сөйлеу тілінің стилі ой көбіне автоматты түрде (аяқастынан) дайындықсыз айтылады.
Синтаксис
Синтаксистік категория мен синтаксистік тұлғалар
Сөздер қалай тіркеседі, сөйлем қалай құрылады, кісінің мақсатты ойын қалайша дұрыс айтуға болады деген мәселелерді
Стилистика синтаксистік тұлғалардың жұмсалу аясын, мағыналық құбылыстарын,кісіге етер әсерін, экспрессивтік мағыналарын тіл жұмсау шеберлігі тұрғысынан қарастырады.
Ауызекі сөйлеу тілін қалыптастыратын коммуникативтік жағдайлардың бастамалары
Пікір айту ауызша әрі сөйлеуші мен тыңдаушының жүзбе жүз отырып қатысуы үстінде болады.
Пікір айту ауызша әрі сөйлеуші мен тыңдаушының жүзбе жүз отырып қатысуы үстінде болады.
Пікір айту диалог түрінде, яғни екі не бірнеше адамның қатысуы арқылы жүреді.
Пікір айту диалог түрінде, яғни екі не бірнеше адамның қатысуы арқылы жүреді.
Пікір айту ешқандай дайындықсыз, емін-еркін әңгіме айту үстінде құралады.
Пікір айту ешқандай дайындықсыз, емін-еркін әңгіме айту үстінде құралады.
Ауызекі сөздің диалог түрінде жүруі оның синтаксистік құрылысына, лексикасына көп әсер етеді. Сөзайтуға, түсінуге ыңғайлы құралуға тиіс.
Диалог сөзге репликалар өзара ұштасып, сабақтасып жатады. Бұл да сөйлеу тілінің синтаксистік құрылысына тән ерекшелік.
Эмоциялықпен қатар ауызекі тілінің синтаксистік құрылысына әсер ететін тағы бір жай:
Сөйлеу үстінде көрінетін полемиалық қатынас. Сөйлеуші пікір айтып, қатынас жасағанда, екінші жақтың оған қандай жауап қайтаратынын , әсіресе оның қарсы пікірде болуы мүмкін екенін алдын ала ескеріп сөз құрайды.
Пікір алысу – творчество. Адам сөйлегенде қалыптасқан гр-қ тұрақты формаларды жұмсап, соның жетегінде қалып қоймайды, сөзін түрлендіріп, тыңдаушысына тартымды болу жағын қарастырады.
Ауызекі сөйлеу тілінде сөзді түрлендіретін түрлі параллель амалдар көп
Мыс: Айтпады: себебі ұялды: Айтпағаны ұялғаны
Достарыңызбен бөлісу: |