СөЖ тапсырмасы: «Оқу мекемелері тұрғысынан аутизм нәресте бар балаларға білім беру бойынша ұсыныстар»
жүктеу/скачать 28.53 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Дереккөздер: Инклюзивное образование. Настольная книга педагога, работающего с детьми с ОВЗ: Методическое пособие — М.
|
8.СӨЖ СӨЖ тапсырмасы: «Оқу мекемелері тұрғысынан аутизм нәресте бар балаларға білім беру бойынша ұсыныстар» Жасыл-Жайлау орталығында өткен практиканың есімде қалғаны,тіпті өзіме азды көпті тәжірбие жинағаным бар. Менің ұсынысьарым: Біріншіден байланыстың кез-келген түріне дейін оқушының атын атап назар аударту керек Тым ұзақ немесе тым тез сөйлемеу керек Көрнекі материалдарды жаңа сөздер мен ұғымдар үшін қолданыңыз. Көптеген балалар аутизм спектрінің бұзылулары арқылы көбірек қабылданады есту каналына қарағанда көру каналы. Визуальды карточкалар Оқушыны "аяқталды"ұғымына үйрету керек. Тапсырманы тиіс баланың нақты түсінігі болуы үшін нақты басталуы мен аяқталуы керек одан не талап етіледі және қандай көлемде. Сыныпта таймер болуы тиіс Оқушыға анда-санда сүйікті ісімен айналысуға мүмкіндік беріңіз тапсырмаларды орындау кезінде күш салғаны үшін ынталандыру ретінде Оқушыдан күтілетін нәрсені көрсету үшін үлгілерді қолданыңыз Оқушыны не нәрсеге итермелейтінін қызметкерлермен талқылаңыз. Оқушыға сіздің сұрағыңызды түсінуге жеткілікті уақыт беріңіз 9.СӨЖ
«Есту қабілеті нашар балалардың эмоциялық-тұлғалық даму ерекшеліктері» Әр түрлі қолайсыз факторларды ажыратуға болады, есту қабілеті бұзылған балалардың жеке басы мен эмоционалды саласының дамуына әсер етеді. Ауызша қарым-қатынастың бұзылуы саңырау адамды айналасындағы сөйлейтін адамдардан ішінара оқшаулайды, бұл әлеуметтік тәжірибені игеруде белгілі бір қиындықтар туғызады. Артта қалу сөйлеуді дамытуда олар өздерінің танымындағы қиындықтарға әкеледі және басқа адамдардың эмоционалды жағдайлары, бұл тұлғааралық қатынастарды жеңілдетуге әкеледі. Белгілері: Есту қабілеті нашар оқушы үшін тұлғааралық қарым-қатынасты қалыптастыруда мұғалім маңызды рөл атқарады. Саңырау және нашар еститін балаларда негізсіз шамадан тыс өзін-өзі бағалау ұзақ уақыт бойы сақталады. Бұл олардың жастайынан өз жетістіктерін оң бағалауын ересектердің көзқарасымен бағалайды. Агрессивті мінез-құлықтың ықтимал көрінісі мұғаліммен қарым-қатынасқа басымдық беру және сыныптастармен қарым-қатынасты шектеу «агрессивті емес агрессивтілік» - есту қабілеті бұзылған баланың әңгімелесушінің назарын аудару үшін вербалды емес құралдарды қолдануы (қолын ұстау, иығынан түрту, өте жақын келу, қарау). құрдасының аузына және т.б.) есту арқылы қабылданады агрессияның көрінісі ретінде. есту қабілеті нашар бала сөйлеушінің бетін жақсы көрсе, басқалардың сөзін қабылдауы оңайырақ; есту қабілеті бұзылған баланың ұзақ монологты қабылдауы және түсінуі қиын; диалог жағдайында елеулі қиындықтарды бастан кешіреді есту қабілеті бұзылған балада психологиялық тыңдаушылармен қарым-қатынастағы кедергілер. 10.СӨЖ
Қиындық көріп отырған оқушының көру жағдайы туралы офтальмолог дәрігердің қорытындысымен танысу Көзі нашар көретін баланың жұмыс орны сыныптың ортасында, бірінші немесе екінші партада орналасады. Ол қосымша жабдықталған болса жақсы Мұндай баламен жұмыс істейтін мұғалімге бөлмеде жарыққа қарсы, терезе фонында тұрмауға кеңес беріледі. Киімде мұғалімге ашық түсті пайдалану ұсынылады көру қабілеті бұзылған бала жақсы қабылдайтын түстер Балалардың көрнекілікпен жұмыс істеу қарқынына байланысты бұзушылықтар және баяулауы болғандықтан, көбірек уақыт беру керек тапсырмаларды орындауға (әсіресе жазбаша). Кейбір көру қабілетінің бұзылуы дағдының дамуын қиындатады мысалы әдемі жазу, сондықтан талаптарды азайту керек. Мектеп педагог-психологына осындай балаға бағытталған сабақтарды өткізу ұсынылады жазу және трафарет салу дағдыларын дамыту, тігу дағдылары, микрокеңістікте бағдарлау (қағаз парағында), көрнекі қабылдауды, зейінді, есте сақтауды дамыту. Көру шаршауын жеңілдету үшін жаттығуларды қолдана отырып, әрекеттерді өзгерту ұсынылады (көрнекі гимнастика), оқу процесіне динамикалық үзілістерді енгізу, көзге арналған демалыс түрі. Мұғалім баяу сөйлеп, сұрақтарды нақты, қысқаша, нақты қоюы керек, сонда балалар оларды түсінеді, мазмұнын ойластырады. Асықпау керек оларға жауап беріп, ойлануға 1-2 минут беріңіз Материал үлкен, анық көрінетін болуы керек түс, контур, силуэт, табиғи өлшемдерге сәйкес болуы керек. Көру қабілеті бұзылған балаларға тақтаға шығып, ондағы берілген материалды қарауға мүмкіндік беру керек. 11.СӨЖ
В работах И.Ю . Левченко, Г.Х. Юсуповой показано, что личность дошкольника с ОНР характеризуется специфическими особенностями (заниженная самооценка, коммуникативные нарушения, проявления тревожности и агрессивности разной степени выраженности). Мектепке дейінгі жаста сөйлеу бұзылыстары бар балалар мазасыз, ашушаңдыққа бейім, көңіл-күйдің өзгеруі, ашуланшақ, жиі дөрекілік танытады. Қозғалтқыштың мазасыздығы артады шаршау, кейбіреулері гистероидтық реакцияларға бейім түрі: еденге лақтырып, айқайлау, қалағанына қол жеткізу. В младшем школьном возрасте, в отличие от детей с нормой речевого развития, у половины детей с нарушениям и речи вы является свойство гетерономности, то есть они отличаются пассивностью, сенситивностью, склонностью к зависимости от окружающих, к спонтанному поведению. У первоклассников с речевыми нарушениям и наблюдается более низкая работоспособность, которая взаимосвязана с вы раженностью у половины детей стрессовых реакций и доминированием отрицательных эмоций. На втором году обучения в школе у детей повышается работоспособность, преобладает оптимальный уровень эмоционального реагирования, снижается склонность к стрессовым состояниям. Такое улучшение эмоционально-личностных качеств детей с речевой патологией связано не только с адаптацией к школьному режиму и нормализацией взаимоотношений в коллективе сверстников, но и с развитием способности к саморегуляции. По степени фиксированное на своем дефекте выделяют следующие группы (Селиверстов В.И .) : Умеренная степень. Дети, которые испытывают в связи с дефектом неприятные переживания, скрывая его и компенсируя манеру речевого общения с помощью уловок. Тем не менее осознание этими детьми своего недостатка не выливается в постоянное, тягостное чувство собственной неполноценности, когда каждый шаг, каждый поступок оценивается через призму своего дефекта. Выраженная степень. Дети с постоянной навязчивой фиксированностыо на своем речевом недостатке. Эти дети постоянно концентрируют внимание на своих речевых неудачах, глубоко и длительно переживают их. Всю свою деятельность они ставят в зависимости от речевых неудач. Д ля них характерен уход в болезнь, болезненная мнительность, навязчивые мысли и выраженный страх перед речью. 12.СӨЖ
Бас, бет және дене құрылысының ерекшеліктері: Даун синдромы бар балалардың басы артқы жағында біршама тегістелуі мүмкін. Басқа нәрестелерге қарағанда сәл кейінірек родничок жабылуы мүмкін. Родничокті кейінірек жабу қосымша шараларды қажет етпейді. Мұрын жолдары тар болуы мүмкін, сондықтан олар жиі шырышпен бітеліп қалады, содан кейін бала аузын ашып дем алады. Мұндай тыныс алу кезінде ауыздың және еріннің шырышты қабаты құрғап, жаңа тыныс алу ауруларының пайда болу қаупін арттырады. Баланың мұрнын қақырықсыз ұстау және баланы ерте жастан дұрыс тыныс алуға баулу өте маңызды. Қолдар мен аяқтар Даун синдромы бар нәрестенің аяқ-қолдары қалыпты балаға қарағанда сәл қысқа болуы мүмкін. Алақандар айтарлықтай кең, олар көбінесе тұтас көлденең сызықтармен-бүктемелермен қиылысады, қолдардағы кішкентай саусақтар сәл қисық болуы мүмкін. Бұлшықет тонусының төмендеуі және шамадан тыс қозғалмалы буындар Іс жүзінде Даун синдромы бар балалардың барлығында бұлшықет тонусы төмендейді. Медицинада бұл құбылыс гипотения деп аталады. Гипотения кезінде бұлшықеттер босаңсып, баланың белсенді түрде қозғалуы қиынырақ, болады. Көру Даун синдромымен емдеу мен түзетуді қажет ететін бірқатар офтальмологиялық мәселелер бар. Лакримальды каналдардың құрылымының ерекшеліктері кейде конъюнктивит пен лакримацияға әкелуі мүмкін. Көбінесе косоглазие болады. Көз бұлшықеттерінің гипотензиясына байланысты олардың көз қозғалысын үйлестіруді үйрену үшін ұзағырақ уақыт қажет. Синдромның қауіптілігі қандай? • инфекциялық аурулар • өкпе ауруларымен ауырады. • Сонымен қатар, оның өсуі психикалық және артта қалуымен байланысты • Асқорыту жүйесінің кеш қалыптасуы мүмкін ферменттердің белсенділігінің төмендеуіне және қиындауына әкеледі Емі бар ма? Лечение стволовыми клетками может компенсировать отствание в физическом развитии ребенка. Терапия может нормализовать рост костей, развитие головного мозга, наладить полноценное питание внутренних органов, усилить иммунитет. • Введение стволовых клеток в организм ребенка начинают сразу после его рождения. Детям с синдромом Дауна очень трудно адаптироваться в обществе. Но при этом им крайне необходимо общение. • Дети дауны очень доброжелательны, легко идут на контакт, позитивны, несмотря на перепады настроения. • За эти качества их нередко называют "солнечными детьми". 13.СӨЖ СӨЖ тақырыбы: «Мектепке дейінгі инклюзивті білім беру». Денсаулығын шектеуді түзетуді жүзеге асыратын мектепке дейінгі білім беру ұйымдары,адамдарға арналған: 1) есту кемістігі – саңыраулар, нашар еститіндер және кеш еститіндер; 2) көру қабілетінің бұзылуы – соқырлар, нашар көретіндер және кеш соқырлар, страбизм және амблиопия бар; 3) сөйлеу тілінің бұзылуы – әртүрлі этиологиялы сөйлеудің жалпы дамымауы, сөйлеудің фонетикалық және фонематикалық жағының дамымауы, кекештену және сөйлеудің басқа да бұзылыстары; 4) тірек-қимыл аппаратының бұзылыстары; 5) шығу тегі әртүрлі психикалық дамудың тежелуі; 6) ақыл-ой кемістігі, оның ішінде ауыр ақыл-ойдың артта қалуы; 7) күрделі ақаулар, оның ішінде саңырау-соқырлар; 8) эмоционалдық-еріктік сфераның және мінез-құлықтың бұзылуы; 9) басқа да бұзылулар мен даму Мектепке дейiнгi бiлiм беру ұйымдарында олардың денсаулығының шектеулiлiгiн түзетудi жүзеге асыратын, сондай-ақ арнайы (түзету) тәрбиелік мекемелерге мақсатты жұмыстар жүргізілуде студенттердің, оқушылардың денсаулығының шектеулерін түзету және олардың әлеуметтік интеграциясы негізгі және қосымша жалпы білім беру бағдарламаларын, қосымша білім беру бағдарламаларын жүзеге асыру және кәсіпке дейінгі дайындық бағдарламалары. Денсаулығын шектеуді түзетуді жүзеге асыратын мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында; сондай-ақ арнайы (түзету) тәрбиелік мекемелер қысқа мерзімді топтар аша алады арнайы білім беру мекеменің профилі бойынша жүзеге асыру үшін бірлік денсаулық және әлеуметтік мүгедектерді түзету мүгедектерді интеграциялау, басқа оқу орындарында, стационарлық медициналық мекеме жағдайында, үйде оқитын студенттер, сондай-ақ басқа нысандарда (күндізгі бөлімнен басқа) білім алу. Мектепке дейінгі білім беру ұйымдарының мамандары, денсаулығының шектеулерін түзету, ал арнайы (түзету) білім беру ұйымдары басқа білім беру ұйымдарының мұғалімдеріне және ата-аналарға консультациялық көмек көрсетеді (заңды өкілдері) мүгедектер олардың тәрбиесі мен білімі туралы. Мұндай қамтамасыз ету тәртібі көмекті уәкілетті атқарушы орган айқындайды білім саласындағы. Қазіргі кезде мектептерде кемтар балаларды қамқорлыққа алып, олардың қалыптасуына және айығуына мүмкіндік жасап, өз бетімен өмір сүруіне бағыт-бағдар беруге арнайы дайындық жүргізілуде. Кемтар балалардың білім деңгейін көтеріп, өмірге қажетті білім дағдысын, тәртібін қалыптастыруға байланысты түрлі шаралар жасалуда. Бұл балаларды оқытатын мұғалімдердің алдына үш түрлі міндет қойылады. 1. Баланың мектепке дайындығын анықтау. 2. Сабақты жүйелі жоспарлау 3. Бағдарламаны игерту. Баланың мектепке дайындығын анықтау үшін оларды жазу, сызу, оқуға үйретпес бұрын олардың қабілеті бойынша жеке ерекшелігін, психологиялық дайындықтарын байқау керек. Белгілі психологтар Д.В. Эльконин, В.В.Давыдов, Р.С. Немов зерттеулері бойынша, баланы жүйелі оқыту үшін психологиялық дайындығына ерекше назар аудару керек. 14.СӨЖ
Бүгінгі таңда инклюзивті білім беру басымдық танытуда Қазақстанда басқа санаттағы оқушылармен бірге білім алуды және тең қолжетімділікті көздейтін мүмкіндіктері шектеулі адамдарға қатысты. 2015 жылы туылғаннан 18 жасқа дейінгі 141 952 мүмкіндіктері шектеулі балалар немесе жалпы бала санының 2,8%-ы анықталды. Оның ішінде мектеп жасында - 94 266 бала. Анықталған мүмкіндіктері шектеулі балалар 7-12% әлемдік көрсеткішпен салыстырғанда 2,8%-ды құрайды. Қазіргі уақытта 27% мүмкіндіктері шектеулі балаларды инклюзивті оқыту үшін 30,5% мектепте жағдай жасалған. Жоғары оқу орындарындағы мүмкіндіктері шектеулі студенттер саны 570- ті құрайды. Оның ішінде 1-топ мүгедектігімен - 16 адам, 2-топта – 88 адам, 3- топта 466 адам бар. Жоғары білім алуға мүгедектердің құқығын қамтамасыз ету бойынша ҚР Үкіметінің 2012 жылғы 28 ақпандағы №26 қаулысына сəйкес жоғары оқу орнына қабылдау квотасы бекітілген (2012 жылдан бастап мүгедектерге арналған квота көлемі 1%, бұрын – 0,5%). Қазіргі кезде Қазақстанда инклюзивті білім беру жүйесін құрудың белгілі бір модельдері мен жинақталған тәжірибесі бар. 2. Талаптар мен артықшылықтар Әлемдік тәжірибеде инклюзивті білім беру ерекше оқытуды қажет ететін адамдарды оқыту мен тәрбиелеуде жеке тәсіл арқылы іске асырылуда. Ерекше оқытуды қажет ететін балаларға мыналар жатады: - мүмкіндіктері шектеулі балалар; - мигранттардың, оралмандардың, босқындардың, саны аз ұлттар отбасыларынан шыққан балалар; - қоғамда әлеуметтік бейімделуде қиындықтары бар балалар (жетім балалар, виктимді балалар, девиантты мінез-құлықты балалар, әлеуметтікэкономикалық және әлеуметтік-психологиялық мәртебесі төмен отбасынан шыққан балалар). Бірқатар елдерде енгізілген инклюзивті білім, ең алдымен Финляндияда келесідей қағидаттарға негізделеді: адам құндылығы оның қабілеттері мен жетістіктеріне байланысты емес, әр адам сезінуге және ойлауға қабілетті, әр адам қатынасуға және танымды болуға құқылы, барлық адамдар бір-біріне мұқтаж, нағыз білім шынайы өзара қатынас мәнмәтінінде іске асырылуы мүмкін, барлығы қолдау мен достыққа мұқтаж. Жүргізілген талдау инклюзивті білім берудің қазақстандық моделі әлемдік тәжірибеге және осы саладағы ережелерге толық дәрежеде сәйкес емес екенін көрсетті. Инклюзивті білім беруді мүмкіндіктері шектеулі балаларды оқыту нысанында қабылдау барлық санаттағы ерекше оқытуды қажет ететін балаларға жалпы білім беру бағдарламасының қол жетімділігін қамтамасыз ететін білім беру ұйымдарының мүмкіндіктерін шектейді. Қазақстандық білім беру жүйесінде: - әрбір білім алушының тұлғалық даму траекториясына, даралап оқыту әдістеріне негізделген дербес оқытуды, оны психологиялық-педагогикалық қолдауды және әлеуметтік бейімдеуді қамтамасыз ететін инклюзивті білім берудің моделі жасалмаған; - білім берудің икемді, бейімделген оқу бағдарламалары әзірленбеген; - жалпы білім беретін ұйымдарда инклюзивті білім беру үшін кадрлар мен оқу-әдістемелік база жеткіліксіз; - оқыту сапасын мониторингілеу мен бағалау іске асырылмайды, балалардың білімдері мен дағдыларын критериалды бағалау индикаторлары жоқ; - ерте кәсіптік бағдарлау, ерекше оқытуды қажет ететін балаларды кәсіпалды және кәсіби даярлау шарттары жеткіліксіз құрылған; - мектепке дейінгі, орта, техникалық және кәсіптік, жоғары білім беру бағдарламаларының бірізділігі мен сабақтастығында, мүмкіндіктері шектеулі балаларды жұмысқа орналастыруда жүйелі ықпалдастық жоқ; - балалардың психикалық және дене даму ауытқуларын ерте айқындау және оларды түзету аса өзекті проблема болып қалуда; - балалардағы моральдық-психологиялық және әлеуметтік тұрғыда туындайтын проблемаларды жою бойынша алдын алу шаралары жеткіліксіз қолданылады; - инклюзивті білім беруді ақпараттық-кеңес беру тұрғысында қолдау әлсіз ұйымдастырылған. Осының бәрі төмендегідей проблемаларға әкеліп соғады: - көптеген балалардың білім алу қажеттіліктері жеткіліксіз қамтамасыз етілген, нәтижесінде олардың әлеуетті мүмкіндіктері толық жүзеге асырылмаған; - халықаралық TIMSS, PISA, PIRS зерттеулеріндегі қазақстандық оқушылардың көрсеткіштері қанағаттанарлықсыз деңгейде; - әлеуметтік бейімдеудің жеткіліксіздігі салдарынан девиантты мінезқұлықты балалардың саны көбеюде, балалар арасындағы қылмыс, суицид құбылыстары азаймай отыр; - түлектердің функционалдық сауаттылығы төмен қалыптасқан, жұмысқа орналаса алмайды, қатер тобына түседі. 15.СӨЖ
Менің ойымша, әрбір адам физикалық, психикалық немесе интеллектуалдық ерекшеліктеріне қарамастан, білім алуға құқылы және мұнымен келіспеуге болмайды. Қазір елімізде мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған арнайы білім беру жүйесі «инклюзивті білім беру» деп аталады. Инклюзия интеллектуалдық деңгейі мен физикалық жағдайына, әлеуметтік, ұлттық және діни көзқарасына қарамастан, әр түрлі бастапқы мүмкіндіктері бар балаларды оқытуға белсенді түрде қосу. Оқыту мен тәрбиелеудің инклюзивті формасының басты ерекшелігі – барлық балалардың жеке білім беру қажеттіліктерін әдетте дамып келе жатқан және «арнайы» деп бөлмей ескеру. Инклюзивті білім беру, ең алдымен, біздің бүкіл қоғамның мәселесі. Инклюзивті білім беруді енгізу туралы талқылау ондаған жылдар бойы жалғасуда. Кез келген физикалық кемістігі бар балаларды шетке тастауға болмайды. Көбінесе біз ересектер адекватты емес әрекет етеміз. Бұл әлеуметтік және физиологиялық кедергілердің бірі. Тәрбиешінің міндеті – кез келген физикалық кемістігі бар балаларды қоғамға енгізу. Ерекше қажеттіліктері бар балаларды дені сау құрбыларымен бірлесе оқыту мұндай жағымсыздық толқынын тудырмауы керек және бұл жақсылыққа апармайды деп тұжырымдауды ұсынамын. Инклюзия кез келген баланы өте қиын, бірақ оның қабілетіне сәйкес келетін білім беру бағдарламасы арқылы ашуды білдіретінін ұмытпайық. Неліктен, мысалы, аутист бала немесе басқа денсаулық ерекшелігі өз құрдастарына ұсынылатын нәрселерден айырылады, өйткені барлық балалар тең және олар өздерін шеттетілгендер сияқты сезінбеуі керек. Мүмкіндігі шектеулі балалар басқалар сияқты сезінетіндей жағдай жасау керек. Мен бірлесе білім беруді, атап айтқанда толеранттылыққа тәрбиелеуді жақтаушылар ұсынған идеяларды қолдаймын: инклюзивті білім алған балалар мейірімділікке, өзара сыйластық пен төзімділікке үйренеді. Мұндай әдістемені енгізудің нәтижесі жалпы студенттердің және олардың әлеуметтік осал топтарына жататындардың өмір сүру сапасын жақсарту болуы керек. Мүмкіндігі шектеулі балалар біз сияқты, тек өз ерекшеліктерімен ғана ерекшеленеді және олар дені сау адамдарға қолжетімді нәрседен айырылмайды. Бұл туралы әркімнің өз дәлелдері болады. Көпшілік инклюзивті білім беруді жаппай енгізген кезде ата-аналардың көпшілігі бұған қарсы болады және олардың бұған өзіндік себептері бар деп есептейді. Мүгедек балалардың ата-аналары балаларын қоғамнан жасырмауы керек, балалар араласып, білім алуы керек. Олар барлығына бірдей балалар. Дереккөздер: Инклюзивное образование. Настольная книга педагога, работающего с детьми с ОВЗ: Методическое пособие — М.: Гуманитарный изд. центр В Л АД ОС, 2011. - 1 6 7 с жүктеу/скачать 28.53 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|