СОӨЖ 10-15:
10. 1.Қазақстанда тегін білім беру қолжетімділігі
Артықшылықтары:
1. Тегін білім: Қазақстан ел азаматтары үшін тегін жоғары білім ұсынады, бұл оларға білім алуға шығынсыз білім алуға мүмкіндік береді.
2. Бағдарламалардың әртүрлілігі:
Қазақстанда техникалық, ғылыми, экономикалық, әлеуметтік және гуманитарлық мамандықтарды қоса алғанда, білім беру бағдарламаларының кең спектрі ұсынылады.
3. Халықаралық ынтымақтастық:
Қазақстан халықаралық білім беру мекемелерімен белсенді ынтымақтасады, бұл студенттерге халықаралық жобалар мен білім беру бағдарламаларына қатысуға мүмкіндік береді.
4. Студенттерді қолдау: Қазақстан студенттерге стипендиялар, гранттар, жатақханалар және басқа да жеңілдіктерді қоса алғанда, әртүрлі қолдау түрлерін ұсынады.
Кемшіліктері:
1. Білім беру сапасы: Қазақстанда түрлі білім беру бағдарламалары ұсынылғанына қарамастан, білім беру сапасы университет пен мамандыққа байланысты өзгеруі мүмкін.
Кейбір университеттерде заманауи жабдықтар мен білікті оқытушылар жетіспеуі мүмкін.
2. Тілдік кедергі: көптеген білім беру бағдарламалары
Қазақстанда қазақ немесе орыс тілдерінде оқытылады, бұл осы тілдерді білмейтін шетелдік студенттер үшін кедергі болуы мүмкін.
3. Жұмысқа орналасудың болмауы:
Тегін білім оқу аяқталғаннан кейін жұмысқа орналасуға кепілдік бермейді және студенттер өз бетінше жұмыс іздеуге немесе ақылы негізде оқуды жалғастыруға мәжбүр.
4. Жеке жоғары оқу орындарының шектеулі таңдауы: Қазақстанда жеке жоғары оқу орындарының шектеулі саны бар, бұл студенттердің таңдауын шектейді және мемлекеттік жоғары оқу орындарындағы орындар үшін бәсекелестікке әкелуі мүмкін.
2. Білім - адамның мәртебесін айқындаушы
Халыққа тегін білім берудегі мақсаттың бірі - адамдардың табысты болуына жағдай жасау. Кез келген адам еңбекқорлығы мен қабілетінің арқасында биік шыңға көтеріле алады. Себебі жұмыс беруші, ең алдымен, ата-анаңыздың кім екенін сұрамайды, оларға керегі - қай оқу орнын аяқтағаныңыз. Алайда конфликтология теорияшыларының тұжырымдауынша, адамдарды алған біліміне қарай бағалау, ата-анасына қарап бағалауда эгалитарлы (теңдік) емес (Beaver, 2009). Бақуатты отбасыдан шыққан адамдар жақсы білім ала алады.
Мысалы, қаржылай көмек үшін өтініш жазған Гарвард студентінің отбасылық оргаша табысы 150 000 $ шамасында (Leonhardt, 2004). Ал білім алушылардың жеке мәліметтеріне мән беру «жағымсыз» студенттерден сақтану үшін қажет.
Конфликтология теорияшыларының тұжырымдауынша, білім туралы куәлікті көзбояушылық деуге болады. Қызметке орналасып, еңбекте жетістікке жетуге негіз болатын куәлік, шын мәнісінде, нәсілдік, жыныстық және қай әлеуметтік таптан шыққанына байланысты дискриминациядан қорғай алмайды (Brown, 2001). Нәсілге негізделген теріс түсінікке қатысты «нәсілшілдік» термині қолданылса, әлеуметтануда куәліктерге байланысты теріс түсінікті айқындау үшін «креденциализм» термині қолданылады.
Достарыңызбен бөлісу: |