Өсу және даму
8.2.3.1 Эмбрионалдық даму кезеңдерін
сипаттау
Қолдану
1
4
ҚЖ
5
5
5
8.2.3.2 Әртүрлі ұрық жапырақшаларынан
қалыптасатын ұлпалар мен мүшелердің
дифференциялануын сипаттау
Қолдану
Тұқым
қуалаушылық
пен
өзгергіштік
заңдылықтары
8.2.4.2 Ағзалар селекциясы үшін қолдан
сұрыптаудың маңызын сипаттау
Қолдану
2
5
ТЖ
4
2
5
8.2.4.4 Маңызды мәдени өсімдіктер
іріктемелері мен үй жануарлары
қолтұқымын сипаттау
Жоғары деңгей
дағдылары
6
ТЖ
4
3
Биосфера,
экожүйе,
популяция
8.3.1.2 Су және құрлық экожүйелерін
салыстыру
Қолдану
4
7
ҚЖ
3
2
8
8.3.1.4 Ағзалардың тіршілікке
қабілеттілігінің әртүрлі тәсілдерін зерттеу
Жоғары деңгей
дағдылары
8
ТЖ
3
2
8.3.1.5 Жыртқыш-құрбан қарым-қатынасы
мысалында популяция санының өзгеру
себептерін анықтау
Қолдану
9
ТЖ
3
2
8.3.1.6 Тірі ағзалардың өзара қарым-қатынас
түрлерін сипаттау
Қолдану
10
ТЖ
3
2
38
Адам
қызметінің
қоршаған
ортаға әсері
8.3.2.1 Биологиялық әртүрлілікті сақтаудың
және қолдауды қажеттіктің себептерін
негіздеу
Жоғары деңгей
дағдылары
2
11
ТЖ
4
3
6
8.3.2.2 Дүниежүзілік Тұқым қорының
маңызын бағалау
Жоғары деңгей
дағдылары
12
ТЖ
4
3
БАРЛЫҒЫ:
12
40
30
30
Ескерту: * - өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
39
Мысал үлгілері және балл қою кестесі
«Биология» пәнінен 4-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың
тапсырмалары
1. (а) 1.1 суретте жасушалар бөлінуінің типін анықтаңыз.
Сурет 1.1
А .............................................................................................................................
В .............................................................................................................................
[1]
(b) Митоздың көпжасушалы ағзалар үшін биологиялық маңызын сипаттаңыз.
...........................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................... [1]
2. (а) 2.1 кестедегі жануарлар түрлерін олардың көбею тәсілімен сәйкетендіріңіз.
кесте 2.1
1. Жынысты көбею ____________
2. Жыныссыз көбею ___________
А. Қарапайым амеба
В. Маса
С. Тұщы су гидрасы
D. Үйрек
[1]
(b) жануарлардың жынысты көбею тәсілінің артықшылығын атаңыз.
...........................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................... [1]
3. 3.1 суретте мүктердің тіршілік айналымы бейнеленген.
Сурет 3.1
40
(а) суретте мүктің спорофит ұрпағы қандай сандармен белгіленгенін көрсетіңіз.
...................................................................................................................................................... [1]
(b) гаметофит пен спорофит айырмашылығын сипаттаңыз.
...........................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................... [1]
4. 4.1 суреттте эмбриондық дамудың кезеңдері бейнеленген.
Сурет 4.1
(а) Бластула
бөлшектену процесі нәтижесінде пайда болған
бір қабатты ұрық.
суреттен бластуланы анықтаңыз
...........................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................... [1]
(а)(і) D эмбрионалдық кезеңде 1 және 2 санымен көрсетілген ұрық жапырақшаларын
атаңыз.
1 ...................................................................................................................................................
2 ................................................................................................................................................... [2]
(а)(іі) 1санымен көрсетілген ұрық жапырағынан түзілетін мүшелерге 2 мысал келтіріңіз.
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................... [2]
5. Қолдан сұрыптау нәтижесінде үй жануарларының қазіргі тұқымдары, мәдени
өсімдіктердің жаңа іріктемелері алынады.
5.1-суретте қазақтың етті тұқымды ақбас сиыры бейнеленген. Қолдан сұрыптаудың
нәтижесінде алынған сиырдың артықшылығын мен кемшілігін атаңыз.
Сурет 5.1
41
артықшылығы
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
кемшілігі
...........................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................... [2]
6. Н.И.Вавилов мәдени өсімдіктердің 7 шығу орталықтарын бөліп көрсетті.
(а) 6.1 суреттегі картаға Анд (оңтүстік америка), Абиссиния, Жерота теңізі орталықтарын
белгілеңіз.
[1]
(а) (і) Осы орталықтардың мәдени өсімдіктерін кестеге жазыңыз. Кестенің бірінші жолы
сіз үшін толтырылған
Анд (оңтүстік америка)
картоп,қызан ,жержаңғақ
Абиссиния
Жерота теңізі
[2]
7. 7.1 суретте көл мен орман экожүйесі бейнеленген. Экожүйені құрайтын компоненттерді
анықтаңыз.
42
Компонент
Экожүйе
Көл
Орман
Биотикалық
Абиотикалық
[2]
8. Тірі ағзалардың тіршілік ету стратегияларының артықшылықтары мен кемшіліктерін
талдаңыз.
К-стратегия
r-стратегия
[2]
9. 9.1 суретте 1932-1954 жылдар аралғындағы қоян дарақтарының санының өзгеру қисығы
берілген.
сурет 9.1
(а) 1940-1954 жылдар аралғындағы жыртқыштар санының өзгеруін болжап, жыртқыш
жануарлардың саны өзгерісінің қисықтарын графикке жалғастырып сызыңыз.
[1]
(b) жыртқыштар санының өзгеруі құрбандар санының өзгеруіне тәуелділігін түсіндіріңіз.
...........................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................... [1]
43
10. 10.1 суретте табиғатта кездесетін симбиоз түрлерінің мысалдары бейнеленген.
сурет 10.1
Бұл симбиоз түрлерінің ерекшеліктерін сипаттаңыз.
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................... [2]
11. Бамбук аюы немесе Үлкен панда 2016 жылдан бастап жойылып бара жатқан түрден
«саны азайып бара жатқан түрлер» санатына ауыстырылды. Бұл адамдардың осы түрді
сақтап қалу үшін ұйымдастырған шараларының нәтижесінде жүзеге асты.
Жер бетіндегі биологиялық алуандықты сақтау маңыздылығына дәлелдер келтіріңіз.
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................... [3]
12. Дүниежүзілік тұқым қоры Норвегия еліндегі Шпицберген аралында 2006 жылы
салынып, 2008 жылы ашылды. Дүниежүзілік тұқым қорында қазір 1 миллионнан артық
тұқым сақталуда және жылдан жылға оның саны тек өсуде.
(а) Дүниежүзілік Тұқым қоры Шпицберген аралында салынуының себептерін түсіндіріңіз.
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................... [1]
(b) Осындай масштабты жобаны ұйымдастырудың маңызын сипаттаңыз.
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................... [2]
Достарыңызбен бөлісу: |