Т. Н.­Ер­ме­ко­ва,­Г. М.­Найманбаева,­Б. М.­Найманбаева



Pdf көрінісі
бет81/190
Дата30.05.2023
өлшемі6.15 Mb.
#474512
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   190
811-001-001к-20 КазЯзык 11 каз УЧЕБНИК ОГН

Оқиға қа лай 
су рет тел ген?
 Кей іп кер ге
бе рі ле тін ба ға 
Шығармадан туатын 
ойтұ жы рым 
Қ.Қай се нов 
«Днепр де»
М.Мақатаев 
«Қайырлы күн» 
7.
Шешендер мен олардың нақыл сөздерін сәй кес тен діріңдер. Тақы-
рып пен байланысын анықтаңдар.
Бөлтірік шешен
Еділ бол да, Жайық бол
Ешкімменен ұрыспа! 
Жолдасыңа жау тисе, 
Жаныңды аяп тұрыспа!
Асанқайғы
Атаның ұлы ерлерге
Малыңды бер де, басың қос,
Басыңды қос та бек сыйлас!
Күндердiң күнi болғанда
Басың жауда қалар ма!
Шалкиіз жырау
Бiлектiң күшiнде кеткенiңдi
Бiлiктiң күшiмен қайтардым.
Найзаның ұшында кеткенiңдi
Тiлдiң ұшымен қайтардым.
Әйтеке би
Алтын ұяң – Отан қымбат,
Құт берекең – атаң қымбат.
Аймалайтын анаң қымбат,
Мейірімді апаң қымбат.
Қазыбек би
Біз үш жүз керіспейік, келісейік!
Егер керісе қойсақ, бізге
Хандық түгіл ондық та жоқ.
8.
Екі тапсырманың бірін орындаңдар.
1. Бейбіт заман батыр лары туралы мақала әзірлеңдер.
2. Көр кем дік құ рал дарды пайда ла нып, соғыс зардаптары туралы 
ойларыңды әңгіме не өлең түрінде жазыңдар. 


136
§3.
 
Бір лік пен бей біт ші лік – 
 
біз дің ор тақ мүд де міз
1.
«Топ тас ты ру» әді сі ар қы лы Бау ыр жан Мо мы шұлы ту ра лы бі ле тін 
мә лі мет тер іңді жа зың дар.
2.
Мә тін ді тү сі ніп оқып, негізгі ойды анықтаңдар. «Қосжазба күн де-
лігін» тол ты рың дар. 
Мә тін де гі маған әсер ет кен үзін ді 
 Үзін ді жай лы өз пі кі рім
Отан үшін отқа түс – күймейсің
…Мен екі рет жа ра қат тан ған кі сі мін. Бі рақ еке уін де де сап-
тан шық қа ным жоқ. 1942 жы лы полк ко ман ди рі ке зім де омырт-
қа ма оқ ти ді. Сан бат қа жет кіз ген ше ес-тү сім ді біл ген жоқ пын. 
Есім ді жи сам, ет пе тім нен жа тыр екен мін. Бас жа ғым да дә рі-
гер бір де ңе деп баж-бұж етіп тұр. Бақ сам, сө зі мен ту ра лы екен. 
«Бұл кі сі ні де реу гос пи таль ға жі бе ру ке рек», – деп бе зек қа ға ды. 
– Сон ша не боп қап ты? – де дім дә рі гер ге. 
– Омырт қа ңыз да оқ қа да лып тұр, жол дас ка пи тан, – де-
ді дә рі гер одан сай ын дег бі рі ке тіп. – Сіз ді де реу гос пи таль ға 
жө нел туі міз ке рек.
Тіс те ніп, әрең де ген де қо лым ды жет кі зіп, ар қам ды си па-
сам, ра сын да да, оқ бар екен. 
– Скаль пе лің бар ма? – де дім дә рі гер ге. 
– Жоқ.


137
– Өт кір бә кің бар ма?
– Жоқ.
– Ұс та ра ның жү зі бар ма?
– Бар. 
– Ен де ше, со ны спирт пен шай да, оқ тұр ған жер дің етін кес! 
– Олай ету ге бол май ды, жол дас ка пи тан…
– Бо ла ды! Бұй ыра мын! Орын да ма саң, ата мын! – деп ет пет-
теп жат қан күйім де оң жақ жам ба сым да ғы ка бу ра ның ау зын 
ағы та бас та дым. «Ба тыр ға да жан ке рек» де ген емес пе, дә-
рі гер де реу айт қа ным ды іс теу ге кі ріс ті. Ол ар қам ды кес кі лей 
бас та ған да пис то лет тің са бын сын ды рар дай қы сып, ті сім шы-
қыр лап мен жат тым. 
– Мі не ки, жол дас ка пи тан, оғы ңыз! – деп, дә рі гер әл ден 
уа қыт та омырт қа ма ті рел ген оқ ты алып, ала қа ны ма сал ды. 
Жа рам ды таң ды рып алып, ар қам нан ал ған оқ ты Бло ха де ген 
жау ын ге рім нің қо лы на ұс та та са лып, жау мен ау ыр ұрыс жү-
ріп жат қан полк ке жет тім. Бір не ше күн қа та ры нан жау мен 
жа ға ла сып, жан ұшы рып жүр ген де ар қам да ғы жа ра ны ұмы-
тып та кет тім. Ол бір де су ла нып, бір де қа ра қо тыр ла нып, бір-
де қы шып, өзі нен-өзі жа зы лып кетті.
(Әзіл хан Нұр шай ықовтың «Ақиқат
пен аңыз» романынан)


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   190




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет