Саркомер – бұлшық еттің функционалдық бірлігі . Әрбір саркомер 2 түрлі жуан және жіңішке жіпшемен қоршалған – протеиндік жіпшелерден ( филаменттерден құралған) . Жуан жіпшенің негізгі протеині - миозин , ал жіңішке жіпшенікі - актин , тропонин , тропомиозин болып саналады. Бұлшық ет жиырылуы кезінде жуан және жіңішке жіпшелердің ұзындығы өзгермейді , бірақ бұл жағдайда жуан жіпшелер мен жіңішке жіпшелер миозинінің бас жағының иілу бұрышы өзгереді. Бұлшықеттің жиырылуы мен босаңсуының биохимиялық механизмдері. Қазіргі кездегі мәліметтер бойынша , кез келген бұлшық еттің жиырылуы мен босаңсуының биохимиялық циклы 5 кезеңнен тұрады: - миозиннің бастары АТФ молекуласымен толтырылады;
- Үлкен бұрышты айнала жүре , миозин бастары Ғ актинмен байланысып, фибриллалар осьтарымен шамамен 900 бұрыш құрайды.
- Миозин бастарының актинмен ассоциациясы АТФ - азаның белсендендірліуіне , АТФ - гидролизіне және АДФ пен бейорганикалық фосфаттың бөлінуіне әкеледі.
- АТФ жаңа молекулалары миозин - Ғ - актин комплексіндегі миозиннің бастарымен байланысады .
Бұлшықеттің жиырылуы мен босаңсуының биохимиялық механизмдері. - миозин – АТФ комплексінің актинге жақындығы төмен , сондықтан ол миозин бастарының Ғ – актиннен бөлінуіне әкеледі , саркомерлердің жуан және жіңішке жіпшелерінің протеиндерінің бастапқы жағдайы қалпына келеді – босаңсу жүреді.
Осындай принцип бойынша кез келген бұлшықеттердің жиырылуы мен босаңсуы жүреді. Бұлшықеттік жиырылу мен босаңсудың лимиттеуші жалғыз факторы – АТФ болып табылады, ал бұл үдерістерің басты реттеушісі – Са - иондары болып табылады. Бұлшықеттің жиырылуы мен босаңсуының биохимиялық механизмдері.
Бұлшық ет түріне байланысты бұлшық еттің жиырылуын реттеудің негізгі механизмдері:
Актинді
Миозинді
- Жаралану немесе жүйке импульсациясының бұзылуы салдарынан қозғалыс жүйке талшықтарының зақымдалуы кезінде бұлшық ет салмағының азаюы ( атрофия) , олардың құрамында дәнекер тіні мөлшерінің артуы , бұлшықет протеиндерінің азаюы және заттар алмасуының өзгеруі ( дистрофия ) орын алады.
- Бұл жағдайда бұлшық еттің қалыпты қозғалуға және жиырылуға деген қабілеті жоғалады.
Достарыңызбен бөлісу: |