Тақырыбы: Дипломатиялық өкілдіктің кластары мен рангілері
жүктеу/скачать 21.63 Kb.
|
|
Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ - түрік университеті «Экономика, басқару және құқық» факультеті БӨЖ Тақырыбы: Дипломатиялық өкілдіктің кластары мен рангілеріОрындаған: Туреханов Бейбарыс Қабылдаған: Бораш Мырзалиев Тобы: ЭМБ-011Ф Түркістан 2023 Дипломатиялық өкілдіктің кластары мен рангілері. Дипломатиялық рангтер – бұл қызметтік атақ, оны шетел істері ведомоствасының дипломатиялық персоналына және шетелдегі дипломатиялық өкілдікке береді. Бұл профессионализм деңгейіне жеке көрсеткіш. ХІХ жүзжылдық басталғанға дейін бұл сұрақ мемлекеттер арасындағы таластар мен конфликтілер себебі болды. Одан түсінбеушілікті болдырмау мақсатында осы негізде 1815 жылы Вена конгресінде құжатқа қол қойылды, ол құжат «Дипломатиялық өкілдіктің рангілері туралы Ереже» деп аталды (халықаралық қолданыста бұл құжатты Веналық регламент деп атайды). Мұнда дипломатиялық өкілдердің төмендегідей рангілері белгіленген: 1) елшілер, папа легаттары немесе нунциялар, 2) төтенше және өкілетті елшілер, 3) істе сенім білдірілгендер. 1815 жылғы Вена трактаты дипломатиялық ранг туралы түсінікті және иерархиясын бекітті. 1815 жылы Вена конгресінде қабылданған регламент (тәртібі) алғашқы рет дипломатиялық өкілдердің үлкендерін және олардың жұмыс тәртібін дәл әрі түсінікткі айқындады. 1848 жылы Аахендегі конгресте қол қойылған протокол Вена регламентін толықтырды, оған министр-резидент рангін енгізді. Сонымен, осы құжатқа сәйкес дипломатиялық өкілдердің үлкендіктері рангілері бойынша төмендегідей ретпен көрсетіледі: Елші және нунций; Елші (өкіл); Министр-резидент; Істе сенім білдірілген. Елшілердің толық титулы «төтенше және өкілетті елші», өкіл – «төтенше өкіл және өкілетті министр». Бұрын ресми «мәртебелім» титулы тек елшілердің құқы болды, бірақ қазір сыпайылықтан өкілдерге де «мәртебелім» деп айту қабылданған. Бұл екі құжат күні бүгінге дейін әлемнің барлық елдерінде бар. Дипломатиялық елшілердің бірыңғай рангін белгілеу үшін негіз болып қала береді. Бұл құжаттармен алғашқы рет елшілердің үлкендігі олардың аккредитация жасалған уақытымен олардың сол немесе басқа елде болған уақытымен анықталады. Бұл сұрақ бойынша бұған дейін үлкендік туралы елшілер арасында жиі таластар болды, тіпті уақыт өте төбелеске жетті. Бірі дәлел ретінде өздерінің шығу тегін алға тартса, екіншілері өздерінің тәжірибелерін, үшіншілері өз мемлекетінің үлкендігін және маңызын алға тартты. Вена регламенті елшінің үлкендігі сол немесе басқа мемлекетте болған уақытымен анықталатынын белгіледі, сөйтіп таластың аяқталуына нүкте қойды. Осы күнге дейін егер осы елші өзінің сенім грамоталарын қандай да бір елшіден кейін тапсырса, онда оның түстікте, қабылдауда және басқа жеңілдіктер осы елшінің жағдайына сай болады, яғни оның елінің үлкендігі мен мәніне байланысты болмайтындығы туралы ереже тәртіп болып кетті. Дипломаттиялық қызметкерге жеке дипломатиялық рангтің берілуі профессионалдық жағынан өсуіне, оның профессионалдық сапасын дамытуға жағдай жасайды. Сол немесе басқа жеке рангісінің болуы оның дипломат ретінде тәжірибесін, ерекшеліктерін және алған білімінің деңгейін сипаттайды. Мұнан басқа дипломатиялық рангі бар немесе МИД жүйесінде жұмыс жасайтын тұлғалар, рангісіне сәйкес, белгіленген лауазымдық окладқа үстеме ақша алады. Ерекшелік ретінде дипломатиялық ранг орталық аппаратта тікелей жұмыс жасайтын немесе МИД-тің шетелдік құрылымдарында жұмыс жасайтын, бірақ сыртқы саясат пен дипломатия саласында ерекше еңбегі бар тұлғаларға берілуі мүмкін. Қазіргі кезде істе қолданылатын Қазақстандағы штаттық лауазымдық кесте және дипломатиялық рангтер СССР МИД-інен бізге мұра болып қалды және қандай да бір өзеріске ұшырамады. Ол советтік дипломатияның орнығу барысында қалыптасты. 1961 жылы дипломатиялық қатынастар тұр. Вена конвенциясы және оның дипломатиялық өкілдіктердің қызметін өкілдік басшыларының кластарын аккредитациялау ретін анықтау. Мемлекеттер арасында дипломатиялық қатынастарды орнату, ереже сияқты дипломатиялық өкілдіктермен алмасуға тартады. Мұндай алмасуға, бірақ арнайы келісушілік керек. қазіргі халықаралық құқық көрсетілген алмастырудың үш деңгейдің бірінде мүмкіндігін қарайды, негізінде қызмет көлеміне немесе иммунитетке және дипломатиялық өкілдіктердің және олардың персоналының артықшылықтары көрсетілмейді. Әрбір деңгейге өкілдіктің басшысының белгілі бір класы сәйкес келеді. Үлкенірек деңгей – елшілік, оның басында дипломатиялық өкіл тұр, оның елші класы бар. Одан әрі миссия, оны өкіл басқарады, сосын миссия, оны істе сенім көрсетілген басқарады. Дипломатиялық өкілдіктің ішкі құрылысы сәйкес лауазымдарды белгілеу және т.б. аккредитация жасаушы мемлекеттің заңдарымен анықталады. Дипломатиялық рангтер әрбір мемлекеттің ішкі құқығымен енгізіледі және Сыртқы істер министрлігі аясында жұмыс жүргізуші шетел мемлекеттерімен ресми қатынастарды жүзеге асыру үшін оның барлық лауазымды мүшелері үшін қаралған. Халықаралық дипломатиялық практикада төмендегідей рангтер бар: Төтенше және Өкілетті елші; Төтенше және Өкілетті бірінші класты елші; Төтенше және Өкілетті екінші класты елші; Бірінші класты Кеңесші; Бірінші класты Бірінші хатшы; Екінші класты Екінші хатшы; Екінші класты Бірінші хатшы; Екінші класты Екінші хатшы; Үшінші хатшы; Атташе. Елшілікті Төтенше және Өкілетті елші басқарады, миссияны – елші немесе істе сенім білдірілген тұлға басқарды. Соңғысы Уақытша істе сенім білдірілгеннен айыра білу керек, елші болмаған кезде уақытша елшілікті басқарады. Елшілік және миссия – бұл дипломатиялық өкілдіктің екі түрі. Қазіргі уақытта дипломатиялық өкілдікті елшілік деңгейіне дейін көтеру тенденциясы бекіді. Дипломатиялық өкілдіктің бір деңгейден екінші деңгейге өзгеруі, жекелеген мемлекеттер арасындағы қатынастар өте тығыз және ынтымақтастықта болған кезде өтеді. Мұндай жағдайда сәйкес елдердің өкіметі сапалы халықаралық қатынастар жағдайын көрсету мақсатында өздерінің дипломатиялық өкілдіктерінің деңгейін көтеруді шешеді және оларды миссиядан елшілікке өзгертуді шешеді, өйткені онымен бұл шешімге дейін алмасты, елшілерді рангке көтеру үшін. ҚР Заңындағы 07.03.2002 № 299-2 «ҚР Дипломатиялық Қызмет туралы» 10 бап, құқықтық негіздерді, сонымен қатар дипломатиялық қызметтің қызметкерлерге дипломатиялық ранг беруде лауазымы мен біліктілігін есепке алу ретін анықтайды жүктеу/скачать 21.63 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|