Тақырыбы: Жарақаттар. Сынық. Сынық және жарақат кезінде алғашқы дәрігерлік көмек Жарақаттар. Жарақаттардың жіктелуі

1 
Боранбаев Жандос БЖДК(дот)-206 с/п 
Тақырыбы: Жарақаттар. Сынық. Сынық және жарақат кезінде 
алғашқы дәрігерлік көмек 
1. Жарақаттар. Жарақаттардың жіктелуі. 
Жарақаттар – бұл адам ұлпалары мен мүшелерінің зақымдануы, сыртқы 
себептерден аяқ-қолдың сынуы мен буынның шығуы, жұмсақ ұлпаның 
жаралануы мен дененің сыдырылуы, мүшелердің зақымдануы және көптеген 
басқа жәйттардың әсерінен ұлпалар мен мүшелер тұтастығы мен қызметінің 
бұзылуы. Жарақат - бұл механикалық немесе физикалық күш әсерінен, 
беткей және терең тіндердің немесе мүшелердің бүтіндігінің бұзылуы. 
Негізгі көріністері: Ауырсыну,Қан кету,Үңіреюі,ес-түсінен айырылуы, 
ыстығы көтерілуі,тамырдың нашар соғуы ,артериалық қысымның төмендеуі, 
тыныс алудың, ,зат алмасудың бұзылуы және т.б. 
Жаракаттар төмендегі түрлерге бөлінеді: 
I. Жарақатқа әкелетін жағдайларға байланысты: 
1. өндірістік жарақаттар: 
Өнеркәсіпте ауылшаруашылығында 
2. өндірістік емес жарақаттар: 
жол көлігіндегі (темір жол, автомобиль, трамвай жөне т.б.); 
көшедегі—көшеде болатын көктайғақ және т.б. жағдайлар; 
тұрмыстық — тұрмыста, үйде және ауладағы тіршілікте кездесетін 
қатерлі жағдайлар; 
спорттық — спортпен шұғылданғанда; 
балалардың жарақаты; 
әскери — соғыс кезіндегі кездесетін жарақаттанулар. 
II. Жарақаттаушы күштің түріне байланысты: 
механикалық; термиялық; химиялық; операциялық; сәуле травмалары 
және т.б. 
III. Жарақаттану сипаты бойынша: 

2 
жабық (тері және кілегейлі қабаттар бүтін болуы) жарақаттар; 
ашық (тері және кілегейлі қабаттардың жарақаттануы) жарақаттар; 
қуыстарға өткен (қарын, плевра қабаттары) жарақаттар; 
дара жарақаттар; көпшілік жарақаттар 
IV. Травма күшінің түскен орны бойынша : 
тура түскен травмалар (жаракатқа күш түсу аймағында болады); 
тура түспеген травмалар (жарақатар күш түсу аймағынан алысырақ 
болады). 
V. Әсер ету уакыты бойынша бөлінеді: 
жедел жарақаттар (әсер етумен бірден пайда болады); 
созылмалы жарақаттар (жарақаттаушы агенттің көп рет әсерінде пайда 
болады).