Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
С. Торайғыров атындағы Павлодар Мемлекеттік Университеті
Физика, математика және ақпараттық технологиялар факультеті
Кітапханалық ақпараттық-қызметті стандарттау
ДӘРІСТЕРДІҢ ТІРЕК КОНСПЕКТІСІ
Павлодар
БЕКІТЕМІН
ФМ және АТ факультетінің деканы
_______________ Тлеукенов С.К.
«__»_________________ 200___ж.
Құрастырған: аға оқытушы Токкожина М.А.
Информатика және ақпараттық жүйелер кафедрасы
050418 - Кітапханатану және библиография мамандықтарының студенттеріне арналған
Кітапханалық ақпараттық-қызметті стандарттау
пәні бойынша
ДӘРІСТЕРДІҢ ТІРЕК КОНСПЕКТІСІ
Кафедра отырысында құпталды “____” _______200__ж. Хаттама №____
Кафедра меңгерушісі________________________ Нұрбекова Ж.К.
«ФМжәнеАТ» факультетінің әдістемелік кеңесінде құпталған
“____” _______200__ж. Хаттама №____
ӘК төрайымы _____________________________ Кишубаева А.Т.
Тақырып 1 Ақпарат кітапхана және баспа ісі бойынша стандарттар жүйесі, (СИБИД).
Қазіргі жағдайдағы ақпараттық процестерді стандарттаудың міндеті, маңызы және мақсаты.
Қазіргі ақпараттық технологияларды стандарттаудың міндетті талабы. Стандарттар жүйесінің біріңғай комплексі. Кітапхана ісі мен библиография саласын стандарттау бойынша басты ұйымдары.
Ақпарат кітапхана және баспа ісі бойынша стандарттар жүйесінің нормативтік құжаттар бойынша тізімі.
Internet Protocol (IP) - ІР-пакеттердің маршрутизациясын қамтиды, яғни жіберуші-компьютерден алушы-компьютерға акпаратгы жеткізеді.
Transmission Control Protocol (TCP) - кабылдау үрдісінде файлдардың кұрастыруьш және тасымалдау үрдісінде файлдарды ІР-пакеттерге бөлуін қамтиды.
Қолданбалы деңгейдегі Интернет қуралдары:
- Электронды пошта
- Файлдарды тасымалдау
- Қашықтыкта қатынасу
Желілі деңгейдегі Интернет құралдары:
- Пакеттерді жеткізудің дейтаграммалық (байланыссыз жеткізу)
кұралы
- Сенімдік ағымды траспорттық құралы.
TCP/IP протоколының негізгі ерекшіліктері:
- желілік технологиясынан тәуелсіздігі;
- бүкілортақ байланысы;
- жіберушімен алушының арасында растау;
- стандартты қолданбалы хаттамалар.
Тақырып 2 Кітапхана ісі мен библиография қызметіндегі стандарттаудың отандық және әлемдік тәжірибелері.
Қазақстандағы кітапхана – ақпараттық орталықтардың ролі мен орны. Стандартты өңдеудегі ғылыми және ұйымдық-әдістемелік басшылық.
-
Қолданылатын деректер: [1], [2], [3] , [4]
Желілік хаттамалардың көбі Интернеттің алдында пайда болды. Интернет физикалық желінің жаңа түрі емес, ол компьютерлерге эрекеттесуге мүмкіндік беретін физикалық желілердің өзара байланысуының әдісі жэне желілерді пайдалану келісімдер жиынтығы.
Желілік әрекеттестіктің 2 тәсілі бар. Коммуникациялык желілердің екі негізгі типке бөлуге болады: арналардың коммутациямен және пакеттердін коммутациямен. Арналардың коммутациямен желілер екі нүктенің арасында ерекшеленген байланыс (арна) құрастырып жұмыс істеді. Жетістіктігі -кепілді өткізу қабілеті. Жетіспеушілігі - кұны: арнаның ақысы трафиктен тэуелсіз және бекітілген. Пакеттердің коммутациямен желілерде желінін трафигі, пакет аталатын, шағын бөліктерге белінеді, олар жоғары жылдамдықты машиналар арасындағы байланыстарда бірігеді.
Тақырып 3 Сертификат жөніндегі ҚР заңы. Жалпы ережелер. Заңда пайдаланылған негізгі түсініктер.
Аккредитация , аккредитациялау аттестаты, аудит, ҚР сертификаттың мемлекеттік жүйесі. Сертификат және лабораториялық сынау бойынша мемлекеттік бақылау органдарының қызметі, сәйкестендірушілік бойынша декларация.
Инспекциялық бақылау, өнімнің идентификациясы, сынақ лабораториясы (орталық), сертификат бойынша нормативтік құжаттар, өнімнің сертификациясы процесі, жұмысы, қызметі бойынша орган сертификаттау. Сертификация, сәйкестендірілген сертификат бойынша эксперт, тауардың пайда болуының мемлекеттік жүйедегі реестрі.
Қолданылатын деректер: [1], [2]
Тақырып 4 Сертификаттаудың заңдылығы.
Сертификат жөніндегі заңдылық. ҚР құқықтық-нормативтік акті. Сертификаттаудың негізгі мақсаты. Өнімнің, процестің, жұмыстың, қызметтің адамның өмірі мен денсаулығына қауіпсіздігін қамтамасыз ету, кітапхана мен қоршаған ортаның мүлкін қорғау.
Кітапхана ғимараттың құрылысы мен конструкциясына сертификаттаудың құқықтық негізі.
Қолданылатьш деректер: [1], [3], [5]
Тақырып 5 Сертификат саласын мемлекеттік басқару.
Сертификат бойынша жұмыстарды басқару. Сертификаттау жүйесінің мемлекеттік ұйымы. Стандарттау бойынша мемлекеттік органдардың құқықтары мен міндеттері.
Өнімнің, қызметтің, процестің, жұмыстың сертификациясы бойынша органы. Лабораториялық сынақ орталығы.
Сәйкестендіруші сертификат. Сәйкестендірушілік белгісі. Өнімді қызметі, жұмысы, прцесті сертификаттау түрлері. Өнімнің қауіпсіздігін қамтамасыз талаптары. Сертификаттау бойынша нормативті құжаттарға қойылатын талаптар.
Тақырып 6 Сертификатталған өнімді, процесті, жұмысты және қызметті инспекциялық бақылау және сертификаттау саласын мемлекеттік бақылау.
Сертификаттау талабын сақтауды мемлекеттік бақылау. Сертификат бойынша органдардың және сынақ лабораторияларының қызметін мемлекеттік бақылау.
Қолданылатын деректер: [1], [2], [6], [8],
Тақырып 7 Сертификаттау бойынша органдардың қызметін мемлекеттік бақылау және сертификаттау саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асырушылардың құқықтары.
Сертификаттау саласындағы мемлекеттік бақылау жүргізушілердің құқықтары сертификаттау бойынша органдардың қызметін мемлекеттік бақылау.
Сертификатталған өнімді процесті жұмыс пен қызметті инспекциялық бақылау.
Сертификаттау бойынша жұмысты қаржыландыру. Сертификаттау жөніндегі заңдылықты бұзушылардың жауапкершілігі.Сертификаттау саласындағы шиеленіс.
Қолданылатын деректер: [1], [2], [7]
Тақырып 8 Стандарттау туралы ҚР Заңы.
Жалпы ережелер Заңда қолданылған негізгі тусініктер: мемлекеттік стандарттау, техника-экономика ақпараттық мемлекеттік жіктеушісі, стандарттау бойынша нормативтік құжаттардың міндетті талаптарын байқаудағы мемлекеттік бақылау.
Нормативті-техникалық құжаттау түсінігі. Нормативті-техникалық құжаттардың маңызы. Стандарттың түрлері.
Қолданылатын деректер: [1], [2], [8]
Тақырьш 9 Стандарттау және сертификаттау бойынша мемлекеттік органдар.
Стандарттау мен сертификаттау бойынша мемлекеттік органдардың қызметі.Негізгі қызметі мен міндеті. ҚР стандарттаудың мемлекеттік жуйесі.ҚР мемлекеттік стандарттары.
Тақырып 10 Стандарттау бойынша халықаралық ұйымдар.
Стандарттау бойынша халықаралық ұйымдар. Халықаралық стандарттау. Халықаралық стандарт ИСО-ның халықаралық стандартты енгізу мен өңдеудегі қызметі. Халықаралық
Қолданылатын деректер: [1], [2], [21]
[9], [14], [8]
Сайттардың мазмұның программалау үшін екі жолы бар: интерпретируемдык сценарийлерді жасау және байт-кодты компиляциялау. Екінші жолы программаның орындалу тиімділігін және байтка кірумен бекітілмеген (несанкционированный) өзгерістерден қорғау дәрижесін көтереді.
1990-шы жылдарында пайдаланушылермен интерактивті әрекеттестіктің ең тиімді және әйгелі тәсілі CGI-программалау болды. Осымен бірге, Интернетте программалудың өз сұрактарымен мәселелері туыды. Өзекті мәселелердің бірі - автордьщ құқығын қорғау мэселесі. Өйткені, барлық сценарий тілдері Perl, Phyton, JavaScript және т.б. интерпретируемдык болады және ешқандай бинарлык кодтары, алғашкы мэтінді жасырау болмайды. Сондықтан сценарий алгоритмнің жұмысын зерттеуге және автордың рүдсатысыз қолдануға ешқандай кедергі жоқ. Web-автоматизацияның кұралдарын жасайтын программисттер осы мәселені әр турлі тәсілдермен шешуге тырысады.
Тақырып 11 Мемлекетаралық стандарттау
Мемлекетаралық стандарттар. Стандарттау бойынша мемлекетаралық Қенес. Мемлекетаралық стандарт. ГОСТ 7.1-2003 Мемлекетаралық стандарт. Библиографиялық жазба. Библиографиялық сипаттама. Құрастырудың жалпы талаптары мен заңдылығы.
Қолданылатын деректер: [1], [2], [8]
Тақырып 12 Ұлттық стандарт.
Ұлттык стандарт. Стандарттау бойынша нормативтік күжаттар. Стандарттау саласы. Мемлекеттік басқару органдары негіздеуші стандарт. Стандарттау бойынша аймақтық ұйымдар. Аймақтық стандарт. Стандарттау жүйесінің мемлекеттік жүйесі. Стандарттау жүйесі.
Қолданылатын деректер: [1], [2], [8]
Тақырып 12 Стандарттау зандылығы.
Стандарт, стандарттау техникалық жағдай стандарттау бойынша техниқалық комитет, техниқалық регламент. Фирмалық стандарт. Стандарттаудың зандылығы және ҚР конструкциясы. Стандарттаудың объекті. Стандарттау бойынша жұмысты мемлекеттік басқару.
Қолданылатын деректер: [1], [2], [8]
Тақырып 13 Мемлекеттік стандарттау жүйесі.
Мемлекеттік стандарттау жуйесі. Мемлекеттік стандарттау жүйесінің ұйымдық құрылымы. Стандарттау бойныша нормативтік кұжаттар және оларға қойылатын талаптар. Мемлекеттік стандаттар, техника-экономикалық ақпараттың мемлекеттік классификаторы.
Ғылыми-техникалық, инженерлік коқам және басқа да қоғамдық бірлестіктердін стандарты. Ұсыныстар. Фирмалық стандарттар. Техникалық жағдай нормативтік кұжаттарды енгізу. Стандарттау бойынша жұмысты жоспарлау.
Қолданылатын деректер: [1], [2], [8]
Әдебиеттер
Негізгі әдебиеттер
1. Бактурина Т.А. Одноуровневое библиографическое описание.//Библиотека.-2001. №6.-с.37-40
2. Бойкова О.Ф. Стандартизация как инструмент правового регулирования библиотечной деятельности. - Библиотека и закон. – 2000.-№9.-с.372-377
3. Библиографическая запись. Библиографическое описание. Общие требования и правила составления. – Изд. официальное. Межгосударственный стандарт: СИБИД. – М.: ИПК Изд-во стандартов.- 2004. 166с.
4. ГОСТ 7,1-2003. Библиографическая запись. Библиографическое описание. Общие требования и правила составления.//Библиография.-2004.-№3.-с.45-72.
5. Краткий справочник школьного библиотекаря./ О.Р. Старовайтова при участии Т.И.Поляковой, Ю.В.Лисовской. Под общ. ред. Г.И. Поздняковой.- СПб: Профессия,2001.-352с. – (Серия «Библиотека»)
Қосымша әдебиеттер
6Сертификаттау туралы. Стандарттау туралы. О сертификации. О стандартизации: Қазақстан Республикасының Заңдары. Алматы: Жеті Жарғы, 1999.-76с.
7 Стантартизация // Кітапхана.-2004.- №3.-с.41-44.
8Стандарты по библиотечно-информационной деятельности, Сост. Т.В. Захарчук, О.И. Зусьман.- СПб.: «Профессия, 2003.-576с.
Достарыңызбен бөлісу: |