Тэма: "Снег іскрыцца пад нагамі…" Апавяданне Р. Бензерука "Лясная госця"

Тэма: “Снег іскрыцца пад нагамі…” Апавяданне Р. Бензерука “Лясная госця”

Мэта: - вучыць дзяцей даваць загалоўкі часткам тэкста; - фарміраваць уменне ўзнаўляць тэкст з дапамогай слоўнаілюстрацыйнага матэрыялу; - выпрацоўваць навык правільнага, свядомага чытання; - пашыраць слоўнікавы запас вучняў; - выхоўваць літаратурны густ.

Абсталяванне: ілюстрацыйны матэрыял “Лес у розныя поры года” (рэпрадукцыі карцін, паштоўкі), запіс музычнага альбома П.І.Чайкоўскага “Поры года”, малюнкі з выявамі жывёл, дрэў (у тым ліку елкі), цацак, іншых упрыгожванняў для навагодняй ёлкі.

Ход урока

1. 
   Арганізацыйны момант
   

2. Знаёмства з новым матэрыялам

а) Закрыйце вочы і ўявіце, што вы знаходзіцеся ў вясновым лесе.

(Гучыць музыка з альбома П.І.Чайкоўскага “Поры года”, прысвечаная вясне, вывешваюцца вясновыя пейзажы)

- Паспрабуйце расказаць, што вы ўбачылі вясной у лесе, што адчулі? (На дрэвах з’явіліся жоўтыя каташкі, дзе-нідзе ўжо відаць маладзенькія лісточкі. Можна з упэўненасцю сказаць, што вясна прыйшла)

б)Зноў закрыйце вочы і ўявіце, што вы знаходзіцеся ў летнім лесе.

(Гучыць музыка з альбома П.І.Чайкоўскага “Поры года”, прысвечаная вясне, вывешваюцца летнія пейзажы)

- Якім вы ўявілі летні лес, якія падарункі рыхтуе лес летам? (Стала цяплей, весела спяваюць птушкі, павявае ветрык)

Чытаю верш В.Зуёнка

Вы не бычылі, сябры, -

Зоркі выпалі ў бары!

Дзе не глянеш, на паляне –

Пад лістамі, ля пянькоў -

Сотні зыркіх аганькоў.

Свецяцца жарынкі –

Цёплыя смяшынкі,

Сонечныя дочкі –

Зваблівыя вочкі.

У бары, у бары

Дол увесь іскрыцца.

У бары, у бары

Выспелі сунічкі!

- Чаму аўтар называе сунічкі зоркамі? (Яны яркія, зіхатлівыя, як агеньчыкі)

- Якія яшчэ ягады вы бачылі ці збіралі ў лесе? (Чарніцы, маліны, брусніцы)

- Шмат чым адорыць летні лес таго, хто пойдзе па яго сцяжынках, завітае на яго палянкі.

в) Зноў закрыйце вочы і ўявіце сябе ў восеньскім лесе. (Гучыць музыка, вывешваюцца асеннія пейзажы)

- Якім вы ўбачылі восеньскі лес? Што пачулі? (Шоргат апалага лісця ў маўклівым лесе, восеньскія дары – грыбы, арэхі, журавіны)

- На змену залатой восені прыходзіць даждлівая, халодная частка гэтай пары года. Вось як напісаў пра яе Станіслаў Шушкевіч

Лістапад

Пэўна, сонца знебылося, І ад холаду рабіна

Адпачыць пайшло за хмары, Чырванее, нізка гнецца,

І паўзе павольна восень Паляцелі гусі клінам,

Праз іржышчы і папары. Каб ў выраі пагрэцца.

Сыплюць лісцікі бярозы,

Стала ветрана і суха –

Недалёка ўжо марозы,

Люты вецер, завіруха.

г) Паслухайце, як адлюстравана завіруха ў музыцы Чайкоўсага, разгледзьце зімовыя пейзажы. ( Усё вакол прыгожае, белае, дрэвы ўбраны снежным покрывам, снег на сонцы пераліваецца)

3. Работа па апавяданню Р.Бензерука “Лясная госця”

- Перш, чым прачытаць першую частку твора, прачытайце словы, запісаныя на дошцы: мяцеліца, пагрэцца, заўважыць, набліжаўся, разгуляўся. (вучні хорам чытаюць іх)

1. Чытанне першай часткі апавядання (выбарачнае або ланцужком).

2. Пытанне: - Чаму лясная госця пастукала ў акно?

3. Выбар загалоўка да першай часткі. (“Нечаканая госця”)

4. Чытанне другой часткі апавядання.

5. Пытанне: - Чаму засумавала лясная госця? (ёй захацелася дамоў, у родны лес)

6. Работа з прыказкамі, запісанымі на дошцы.

7. Тлумачэнне слова “каралі” (упрыгожванне з каштоўных камянёў)

8. Выбарачнае чытанне.

- Знайдзіце ў тэксце і прачытайце, да каго хацела вярнуцца лясная госця (дэманструюцца малюнкі бярозы і рабіны)

- Не дзіва, што лясная госця хацела вярнуцца да сваіх прыгожых сябровак – бярозкі і рабінкі, бо, як вы ўжо, напэўна, здагадаліся, гэта была елачка.

- Паглядзіце на малюнак у падручніку і скажыце, якім радком тэксту можна падпісаць гэты малюнак. (Дзеці павесілі розныя цацкі, цукеркі, яблыкі)

- Прачытайце, хто яшчэ прыбягаў да елачкі. (прапануюцца загадкі пра гэтых звяроў)

Улетку беленькі. Жыве ў норах хітры пёсік,

Зімою беленькі. Поўсць рудая, чорны носік.

Доўгія вушы мае, Памяло цягае ўслед,

Хутка ў лес уцякае. Замятаючы ім след.

(заяц) (ліса)

Маленькі, шустранькі звярок

Скача з елкі на дубок.

(вавёрка)

9. Тлумачэнне слова “заяц – бяляк”. (паказваю малюнкі зайца – беляка і зайца – русака, тлумачу, што заяц – бяляк мяняе к зіме колер свайго футра на белы, каб быць непрыкметным на снезе)

10. Самастойнае чытанне другой часткі тэкста. (загаловак ”Развесялім госцю” 4. Фізкультмінутка

11. Чытанне трэцяй часткі апавядання.

- чаму развесялілася елачка? (дзеці дагадзілі елачцы, паклапаціліся пра тое, каб ёй было хораша ў школе)

12. Выбарачнае чытанне

- Прачытайце, што найбольш спадабалася елачцы?

- Што вырышыла лясная госця? (загаловак “Навагодні карагод”)

5. Калектыўная работа. Развіццё мовы вучняў

- Да нас на ўрок таксама прыйшла лясная прыгажуня. (Да дошкі прымацоўваецца малюнак елкі)

- Давайце ператворым елачку ў ёлачку, гэта значыць упрыгожым яе.

- Як называецца апявяданне, над якім мы сёння працавалі? (Лясная госця)

- Гэту назву мы замацуем на верхавінку дрэўца (прыклейваецца палоска паперы з назвай твора)

- Чаму елачка прыйшла да дзяцей? Зачытайце радкі з тэксту (ёй холадна на марозе)

- Як сказаць адным словам, што здарылася з елачкай? (замерзла)

- Прымацуем да елачкі гэта слова.

- Што здарылася з елачкай у спартыўнай зале? (яна абагрэлася, але засумавала)

- Прымацуем да елачкі словы: абагрэлася, засумавала.

- Каго яшчэ вакол сябе хацела бачыць елачка? (бярозку, рабінку, зайца-русака, вавёрачку, лісу)

- Вакол елачкі размесцім усіх, каго хацела бачыць лясная.

- Прачытайце, чым ўпрыгожылі дзеці елачку (павесілі цацкі, цукеркі, яблыкі)

- Давайце ўпрыгожым нашу елачку гэтымі рэчамі. (вучні знаходзяць на стале патрэбныя малюнкі і прымацоўваюць іх да елачкі)

- Каго яшчэ не хапае, каб цалкам узнавіць карціны таго, што адбывалася ў спартыўнай зале? (Дзеда Мароза і Снягуркі) (прымацоўваем і гэтыя малюнкі)

- Які настрой быў у лясной госці на свяце Новага года? (яна ўзрадавалася і развесялілася) (прамацоўваем малюнкі)

- Падабаецца вам цяпер наша прыгажуня? Кім яна стала? (елачка ператварылася ў ёлачку)

- Чытаю верш Д.Бічэль-Загнетавай

Спадабаўся вам верш? Ці падобны ён на апавяданне, над якім мы сёння працавалі? Давайце перакажам яго, гледзячы на на нашу ёлачку.

6. Пераказ апавядання

Дзеці слухаюць і дапаўняюць пераказы.

7. Абагульненне

- Якія падарункі дорыць нам лес у розныя поры года ? па кім і па чым сумавала елачка, калі апынулася ў спартыўнай зале? (знайдзіце ў тэксце і зачытайце)

- Чаму твор называецца “Лясная госця”?

8. Рэфлексія