Выкарыстанне прэзентацый power point на занятках па беларускай мове

УА “ПалесДУ”, г. Пінск

Сучасны занятак у ідэале не павінен быць абмежаваны прадметам і выкладчыкам. Акцэнты ў функцыях сучаснага занятка можна расставіць наступным чынам: узбраенне студэнтаў глыбокімі і ўсвядомленымі ведамі; навучанне студэнтаў самастойнай дзейнасці па авалоданні ведамі; фарміраванне трывалых матываў вучэння, самаўдасканалення, саманавучання, самавыхавання; фарміраванне маральных асноў асобы, арыентаваных на агульначалавечыя каштоўнасці і г. д.

Схема правядзення занятка мяркуе некалькі этапаў. На кожным з іх можна выкарыстаць сучасныя тэхналогіі як яшчэ адну прыладу даследавання, як спосаб самаарганізацыі працы і самаадукацыі, як магчымасць асобасна-арыентаванага падыходу для выкладчыка, як спосаб пашырэння зоны індывідуальнай актыўнасці кожнага студэнта. Пры гэтым павялічваецца хуткасць падачы матэрыялу ў рамках аднаго занятка. Выкарыстанне інфармацыйных тэхналогій кардынальна пашырае магчымасці ў выбары матэрыялаў і формаў вучэбнай дзейнасці, робіць заняткі яркімі і займальнымі, інфармацыйна і эмацыянальна насычанымі.

У цяперашні час на занятках у асноўным выкарыстоўваюцца наступныя формы падачы матэрыялу і ацэньвання ведаў з дапамогай інфармацыйных тэхналогій: прэзентацыя, інфармацыйна-навучалыя праграмы, тэсты, праекты. Найбольшую цікавасць выклікае стварэнне прэзентацый (Microsoft Power Point).

Прэзентацыя (ад англ. "presentation" - паказ) - гэта набор каляровых малюнкаў-слайдаў на вызначаную тэму, які захоўваецца ў файле спецыяльнага фармату з пашырэннем РРТ. На кожным слайдзе можна змясціць адвольную тэкставую і графічную інфармацыю.

Праграма PowerPoint прызначана для стварэння і графічнага адлюстравання прэзентацый у складзе пакета Microsoft Office. Пры дапамозе PowerPoint можна будаваць дыяграмы і графікі, рыхтаваць слайды, праспекты, службовыя паведамленні і практычна любыя матэрыялы для прэзентацыі, а таксама арганізоўваць паказы слайдаў. Дапускаецца прагляд на экране камп’ютара або з выкарыстаннем праектара. Акрамя таго, маецца магчымасць уладкоўваць паказы слайдаў у Web-сетцы.

Разам з дадзенай праграмай пастаўляецца разнастайны набор шаблонаў, задзейнічаўшы якія, можна лёгка падабраць стыль афармлення прэзентацый і, такім чынам, сканцэнтраваць увагу на змястоўным баку, гэта значыць на тэкставых дадзеных і г.д. Таксама ў PowerPoint уключаны камплект гатовых формаў, якія выкарыстоўваюцца пры стварэнні новай прэзентацыі.

У ВНУ і выкладчык, і студэнт з дапамогай праграм тыпу Power Point можа ствараць і дэманстраваць вучэбныя і даведкавыя слайд-фільмы. Для выкладчыка гэта адна з лепшых формаў чытання лекцыі. Падчас стварэнняў прэзентацыі выкладчык можа выявіць сябе і як аўтар (сцэнарыст), і як рэжысёр, і як мастак, і як выканавец. Прэзентацыя прад'яўляе павышаныя патрабаванні да творчых здольнасцяў аўтара, да яго мастацкаму густу. Паказ прэзентацыі суправаджаецца тлумачэннямі, каментарамі выкладчыка: ён можа прыпыніць паказ "слайдаў", больш падрабязна спыніцца на важным матэрыяле, не паказваць усё "слайды" адразу і г.д. Такая форма правядзення заняткаў больш эфектыўная, бо дае магчымасць зацікавіць навучэнцаў тэмай, заінтрыгаваць, прымусіць думаць, выбіраць з велізарнага матэрыялу найбольш важную інфармацыю, вучыць студэнтаў рабіць высновы. Так, пры вывучэнні курса “Беларуская мова (прафесійная лексіка)”, які носіць у вялікай ступені тэарэтычны характар і не забяспечаны ў неабходнай ступені літаратурай, мэтазгодна выкарыстоўваць прэзентацыі, якія змяшчаюць звесткі па нарматыўных дакументах, гістарычных фактах, моўных з’явах і інш. Акрамя таго, афіцыйна-справавыя дакументы, правілы афармлення якіх вывучаюцца студэнтамі.

У прэзентацыі могуць быць паказаны самыя выйгрышныя моманты тэмы, могуць з'яўляцца азначэнні, якія запісваюццца ў канспект, тады як выкладчык, не марнуючы час на паўтор, паспявае распавесці больш. Галоўнае ў прэзентацыі - гэта тэзіснасць (для прамоўцы) і нагляднасць (для слухача). Умелы выкладчык можа ператварыць прэзентацыю ў займальны спосаб уцягвання студэнтаў у адукацыйную дзейнасць. Прычым прэзентацыя можа стаць своеасаблівым планам занятка, яго лагічнай структурай. Прэзентацыя дае магчымасць выкладчыку выявіць творчасць, індывідуальнасць, пазбегнуць фармальнага падыходу да правядзення заняткаў.

Яна забяспечвае выкладчыку магчымасць для:

• 
  інфармацыйнай падтрымкі;
  
• 
  ілюстравання;
  
• 
  выкарыстання разнастайных практыкаванняў;
  
• 
  эканоміі часу і матэрыяльных сродкаў;
  
• 
  пабудовы канвы занятка;
  
• 
  пашырэння адукацыйнай прасторы занятка.
  

• 
  канцэнтрацыя ўвагі;
  
• 
  уключэнне ўсіх відаў памяці: зрокавай, слыхавой, маторнай, асацыятыўнай;
  
• 
  павышэнне цікавасці да вывучэння прадмета;
  
• 
  узрастанне матывацыі да вучобы.
  

Л. С. Выгоцкі, заснавальнік развівальнага навучання, пісаў: "Менавіта эмацыянальныя рэакцыі павінны скласці аснову выхаваўчага працэсу. Перш чым паведаміць тыя або іншыя веды, педагог павінен выклікаць адпаведную эмоцыю навучэнца і падбаць аб тым, каб гэтая эмоцыя звязалася з новымі ведамі. Толькі тыя веды могуць прышчапіцца, якія мінулі праз пачуццё навучэнца".

На жаль, выкарыстанне прэзентацый падчас вучэбнага працэсу можа зводзіцца да замены ёю звыклай дошкі. Галоўнымі жа вартасцямі выкарыстання навучалых прэзентацый у вучэбным працэсе з'яўляюцца інтэрактыўнасць, павышэнне эфектыўнасці ўспрымання, магчымасць тыражыравання і распаўсюджвання.

Выкарыстоўваючы розныя віды практыкаванняў, анімацыю пры стварэнні слайдаў, выкладчык можа зрабіць прэзентацыі інтэрактыўнымі, гэта значыць, спрыяльнымі ўключэнню навучэнцаў у дыялог адзін з адным, з выкладчыкам.

Стварэнне і выкарыстанне прэзентацый на занятках з'яўляецца эфектыўным спосабам, які дапамагае студэнту ўсведамляць сябе як актыўнага суб'екта спазнання, адчуваць радасць перамогі і поспеху ў асобасна-значнай для яго дзейнасці.

У чым сутнасць запатрабавання ў ведах? Як яна ўзнікае? Як яна развіваецца? Якія педагагічныя сродкі можна выкарыстаць для фармавання ў студэнтаў цікавасці да ведаў? Гэтыя пытанні хвалююць выкладчыкаў.