\\Ъ 5 И. Нугыманүлы, Ж. Ә. Шоқыбаев


Металдарды оқыту эдістемесі



бет124/162
Дата19.12.2023
өлшемі2.23 Mb.
#486989
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   162
Нұғманұлы учебник

283

Металдарды оқыту эдістемесі Металдар туралы оқу материалын ѳткенде химиялық элемент жай зат жэне күрделі зат, заттың құрылысы мен қасиеттері, химиялық реакция, т.б. ұғымдар нығаяды, жаңа деректермен толысады. Периодтьщ заң, атом құрылысы, химиялық байланыс жэне иондық теория жѳніндегі білім қолданыс табады. Металлургия ѳнеркэсібі жэне металдардың халық шаруашылығындағы маңызы туралы нақтылы ұғым қалыптасады.

Металдарды жүйелі түрде қарастырғанда оқушылардың 8 - 9 сыныптардың жеке тақырыптарында алынған мына тірек білімі ескеріледі: «Химиялық алғашқы ұғымдар» тақырыбынан элементтердің жіктелуі; металдар туралы алғашқы ұғым; «Оттегі» тақырыбынан металдардың тотьнуы, металл оксидтері туралы ұғым;


«Сутегі. Қышқылдар. Тұздар» тақырыбынан металдардың қышқылдармен эрекеттесуі жэне металдардың активтік қатары туралы алғашқы түсінік, металл оксидтерінің сутегімен тотықсыздануы жэне қышқылдармен алмасу реакцияларына түсуі, металдардың тұздар құрамына кіруі; «Су. Негіздер. Ерітінділер» тақырыбынан металдардың сумен эрекеттесуі жэне негіздер құрамына кіруі; «Бейорганикалық қосылыстардың маңызды кластары жѳнінде білімді қорытындылау» тақырыбынан металдардьщ бейметалдармен жэне қышқылдармен эрекеттесуі, оксид жэне гидроксид қосылыстарының қасиеттері, «Периодтық заң жэне периодтық жүйе» тақырыбынан сілтілік металдардың табиғи тобы,


периодтық жүйеде металдардың орналасуы, электрондық құрылысының ерекшеліктері, иондануға бейімділігі; бейметалдар


орналасқан негізгі топшаларды оқығанда металдардың тотықсыздандырғыш қасиеттері, қышқылдармен эрекеттесуінің ерекшеліктері, оксидтері, гидроксидтері жэне тұздары ескеріледі.


Бұл білім металдардың жалпы қасиеттерін дедуктивті тэсілмен, оқушыларды белсенді қатыстыру арқьшы, оқып-үйренуге негіз болады.


Алдымен металдардың периодтық жүйедегі орны туралы кіріспе оқылы'п, мына мэселелерге назар аударылады: «металл» термииі химиялық элементтерді жэне олар түзетін жай заттарды белгілейді; бір термин арқылы берілетін екі ұғымның әрқайсысының ѳзіндік мазмұны жэне кѳлемі нақтыланады; периодтық жүйеде орналасуы, салыстырмалы атомдық массасы, реттік нѳмірі, атом радиусы, иондану энергиясы, т.б. элементке тэн сипаттамалар. Металдарға





284

жататын химиялық элементтер саны жағынан бейметалдардан гѳрі кѳбірек, сеқсеннен асады. Олар I - III негізгі топшаларда (бордан басқа) жэне барлық топшаларда периодтық жүйенің сол жағында орналасқан. Металл атомдарының негізгі ерекшелігі - сыртқы қабатындағы электрондар саны аз, атом радиустары едэуір үлкен. Эр период s -деңгейшесін элсктрондармен толтыратын сілтілік металдардан басталады. Үлкен периодтардың ортасында орналасқан металдар атомдары (Sc-Zn, V-Cd) <і-деңгейшесін, аса үлкен периодтарда орналасқан металдар J -деңгейшесін жэне /-деңгейшелерін (лантаноидтар мен актиноидтар) электрондармен толтырады.
21-кесте. Сілтілік металдар мен галоген атомдарының иондану энергиясы











Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   162




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет