Қ азақстан республикасы білім және ғылым министрлігі «talap» коммерциялық емес акционерлік қОҒамы
жүктеу/скачать 7.11 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2021-2022 жылдарға арналған ЕБҚ бар балалар саны туралы салыстырмалы мәліметтер.
- Инклюзивті білім берудің негізгі ұғымдары мен принциптері.
- ЕБҚ бар білім алушыларды бағалау мен қолдаудың медициналық моделі ЕБҚ бар білім алушыларды бағалау мен қолдаудың әлеуметтік-педагогикалық моделі
2021-2022 жылдарға арналған ЕБҚ бар балалар саны туралы салыстырмалы мәліметтер.
2017 жылы ТжКБ ұйымдарында ЕБҚ бар 2 522 студент оқыды. ТжКБ жүйесінде оқуға ЕБҚ бар адамдардың қолжетімділігін арттыру үшін талапкерлердің жалпы санының 1% мөлшерінде оқуға түсуге квота бөлінеді. Негізінен ЕБҚ студенттері әрлеу құрылыс жұмыстарының шебері, сылақшы-суретші, ағаш ұстасы, емдеу ісі, ауылшаруашылық техникаларын жөндеуші слесарь, автомеханик, аспазшы, тігін өндірісі, киім модельдеу, аяқ киім жөндеу шебері, дизайн, музыкалық орындаушылық, ақпараттық жүйелер, кітапхана ісі және т. б. мамандықтар мен мамандықтар бойынша оқиды. "Білімді ұлт" сапалы білім беру " ұлттық жобасының индикаторларына қол жеткізу үшін 2025 жылға қарай ТжКБ студенттер үшін тең жағдай мен кедергісіз қолжетімділік жасаған, мемлекеттік білім беру саласының үлесін 100% - ға жеткізу жоспарлануда. Инклюзивті білім берудің негізгі ұғымдары мен принциптері. "Инклюзивті білім беру" ұғымы, білім беру адамның негізгі құқығы болып табылады және ол көп басқарушы қоғам үшін негіз болады деген сенімнен қалыптасты. Барлық студенттер жеке қасиеттеріне немесе проблемаларына қарамастан білім алуға құқылы [16]. Әлемдік қауымдастық нәсілдік, этникалық, жыныстық, физикалық, психикалық және басқа да ерекшеліктеріне қарамастан, барлық адамдардың құқықтарының теңдігі қағидатын басшылыққа ала отырып, БҰҰ-ның халықаралық құқықтық актілерінде ерекше білім берудің негізгі принциптерін бекітті. «Инклюзивті білім беру - бұл әртүрлілікті, әр түрлі қажеттіліктер мен қабілеттерді, оқушылар мен қауымдастықтарды оқытуды, кемсітушіліктің барлық түрлерін жоюды ескере отырып, барлығына сапалы білім беруді қамтамасыз етуге бағытталған жалпы білім беруді дамытудың үздіксіз процесі» (ЮНЕСКО 2008). Инклюзивтік білім беру - бұл тиісті жастағы барлық білім алушыларға белсенді қатысу негізінде білім алуға тең мүмкіндіктер беру және олардың қажеттіліктері мен қалауларына барынша жауап беретін жағдайлар жасау үшін кедергілерді еңсеру мақсатында білім беру саласындағы мазмұнды, әдістемені, тәсілдерді, құрылымдар мен стратегияларды өзгерту мен бейімдеуді қамтитын жүйелі қайта құру процесі. Қазіргі халықаралық қоғамдастықта жаңа мәдени норма – адамдар арасындағы айырмашылықтарға құрмет қалыптасты және адамның даралыққа, қоғамның оның қандай да бір ерекшеліктерін, оның ішінде білім берудегі ерекшеліктерін тануға және ескеруге құқығы танылады. Сондықтан білім берудің инклюзивтілігі оқу процесінде білім алушылардың ерекшеліктерінің, мүмкіндіктерінің және әртүрлі қажеттіліктерінің әртүрлілігін танудан басталады. Осындай түсінік негізінде әлемнің көптеген елдерінде ерекше білім берілуіне қажеттілігі бар балаларды оқыту процесінде қажеттіліктерді бағалау мен қуаты бойынша ұйымдастырудың әлеуметтік-педагогикалық моделі қалыптасты. Ол қазақстандық білім беру жүйесінде әлі күнге дейін сақталып келе жатқан медициналық немесе дефектологиялық модельден түбегейлі ерекшеленеді (9-кесте). Кесте 9. Ерекше білім беру қажеттіліктері бар білім алушыларды бағалау және қолдау модельдері.
Білім беруді басқару органдарынан, ПМПК (психологиялық-медициналық-педагогикалық консилиум) және әрбір жалпы білім беретін мектепке дейінгі бүкіл білім беру жүйемізге, ең алдымен, білім берудегі медициналық модельден (тәсілден) әлеуметтік модельге психикалық ауысу қажет. Ерекше білім беру қажеттіліктері бар оқушылардың сапалы білім алу құқығын қамтамасыз етуді көздейтін әлеуметтік-педагогикалық модельді енгізу білім беру жүйесінің өзінде өзгерістерді талап етеді. Ол икемді және барлық білім алушыларды кемсітусіз және қараусыз қалдырмай оқытудың тең құқықтары мен мүмкіндіктерін қамтамасыз етуге қабілетті болуға тиіс. Қазақстан басқа халықаралық құқықтық актілермен қатар БҰҰ-ның "Мүгедектердің құқықтары туралы" (2006 жылы) және "білім беру саласындағы кемсітушілікке қарсы күрес туралы" (2016 жылы) Конвенцияларын ратификациялай отырып, әрбір азаматтың қандай да бір кемсітусіз сапалы білім алу құқығын қамтамасыз етуге саяси ерік-жігерін көрсетеді. Конвенциялардың негізгі ережелеріне сәйкес Қазақстан барлық деңгейлерде (мектепке дейінгі, мектеп, ТжКБ ұйымдарында, жоғары оқу орындарында) инклюзивті білім беруді қамтамасыз етуге міндеттенеді. Инклюзивті білім беру жеке нәрсе емес екенін түсіну маңызды, инклюзия бүкіл білім беру жүйесінің принципі болып табылады. "Ерекше қажеттіліктері бар адамдарды оқыту жөніндегі іс-қимылдар шеңбері (жоспары)" мынадай талаптарды жариялайды: "Қосылған мемлекеттер бастауыш, орта және жоғары білім беру саласында дене және ақыл — ой кемістігі бар балалар, жастар мен ересектер үшін мүмкіндігінше олардың интеграциялануына кепілдік беретін жағдайларда қамтамасыз етілетін мүмкіндіктердің теңдігі қағидатын заңды түрде мойындағаны жөн" - 16-бап. "Елеулі немесе көптеген ақыл-ой және дене кемістігі бар балалар мен жастардың қажеттіліктеріне ерекше назар аудару керек. Олар ересектер болған кезде барынша тәуелсіздікке қол жеткізуге басқалар сияқты құқықтарға ие және олардың осы мақсатқа жету мүмкіндіктерін ескере отырып білім алуы керек" — 20-бап. жүктеу/скачать 7.11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|