1.5-тақырып Критериалды бағалау жүйесі педагогикалық технология ретінде. Оқыту нәтижелерін бақылау және бағалау құралдары
Қазақстанның әлемдік білім беру кеңістігіне интеграциялануы, отандық білім берудің бәсекеге қабілеттілігін дамыту шеңберінде "өмір бойы білім алу" тұжырымдамасынан "өмір бойы оқу"қажеттілігін түсінуге көшуге бағдарланған мектеп білімін түбегейлі жаңарту қажет.
Білім берудің жаңартылған мазмұнын енгізу шеңберінде тиісті даярлық пен педагог талап етіледі. Әрбір мұғалім педагогикалық ойлаудың инерциясын жеңіп, оқушымен бірге өзін-өзі үйренуі керек.
Жаңартылған білім беру мазмұнына көшуге сәйкес оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың жаңа, объективті жүйесіне қажеттілік туындады.
Бағалау жүйесі оқыту және кері байланысты жүзеге асыру проблемаларын диагностикалаудың негізгі құралы болып табылады, сондай-ақ жалпы білім беру процесінің негізіне алынған қағидаттарды барынша айқын бейнелейді.
Білім алушылардың жетістіктерін бағалаудың маңызды құралдарының бірі бола отырып, бағалау жүйесі білім беру процесін одан әрі жетілдіру үшін объективті және тиімді болуы тиіс.
Бүгінгі күні бағалаудың критериалды-бағдарланған тәсілі негізінде білім алушыларды оқыту нәтижелерінің сапасын бақылау және бағалау жүйесі өзекті болып табылады.
Бағалау жүйесінің маңызды сипаттамасы, ол тек баға қою кезінде ғана емес, сонымен бірге білім беру процесінің сәттілігі туралы оқытушы мен студент арасындағы Бақылау-диагностикалық байланысты жүзеге асырады.
Білім беру жетістіктерін бағалау кезінде оқу кезінде алынған нәтижелер мен жоспарланған мақсаттардың арақатынасы маңызды екенін ескеру қажет.
Бағалау жүйесінің бірнеше функциялары бар:
- нормативтік функция білім алушының мемлекет бекіткен НҚА-ға (нормативті құқықтық актіге) қатысты жетістіктерін тіркейді;
- ақпараттық-диагностикалық функция білім беру процесінің барлық қатысушылары арасында мазмұнды байланысты, білім алушылардың, оның ішінде ерекше қажеттіліктері бар мазмұнды және эмоционалды рефлексиясын қамтамасыз етеді.
Бағалау жүйесі қандай да бір оқу материалын қаншалықты сәтті меңгергенін, білім алушыларда қандай да бір практикалық дағдының қалыптасқанын анықтауға мүмкіндік беруі тиіс. Білім алушылардың қол жеткізген деңгейін бақылау өлшемдерінің белгілі бір минимумымен, оқыту нәтижелеріне қойылатын талаптармен салыстырудың мұндай мүмкіндігі әрбір білім алушы үшін маңызды.
Бұл жағдайда анықтамалық нүкте ретінде нақты анықталуы керек міндетті минимумды алған дұрыс. Білім алушылардың жетістіктерін бағалау жүйесі білім алушының жалпы дайындық деңгейінің өзгеруін, сондай-ақ білім беру процесіндегі бар проблемалар мен оқытудағы жетістіктердің нақты сипаттамасын алуға мүмкіндік беретін танымдық қызметтің әртүрлі салаларындағы (ақпаратты игеру, ақпаратты өңдеу, шығармашылық және жобалық қызмет, ойларды білдіру және т.б.) оның жетістіктерінің динамикасын белгілеуі тиіс.
Бағалау жүйесі мұғалім, студент, ата-ана, сынып жетекшісі, сондай-ақ білім беру ұйымының әкімшілігі мен педагогикалық ұжымы арасындағы тұрақты байланысты қамтамасыз етуі керек, бұл білім беру процесін қалыптастыруға жүйелі көзқарасты қамтамасыз ете алады, сондықтан оның тұтастығын қамтамасыз етеді.
Сонымен қатар, білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалау кезінде білім алушылардың психикасына барынша ұқыпты қарау, оны жарақаттайтын жағдайлардан аулақ болу, білім алушылардың психологиялық даму ерекшеліктерін ескеру қажет.
Бағалау жүйесіне жоғарыда аталған тәсілдер білім беру процесінің барлық қатысушыларының кері байланысты жүзеге асыру үшін және одан басқа табысты білім алу үшін қажетті құрал ретінде бағалау жүйесіне қатынасын түсінуін қамтамасыз етуі тиіс.
Аталған ережелер бағалау жүйесінің негізін қалыптастырып, оның жұмыс істеуінің жалпы шеңберін белгілеуі және сонымен бірге ТжКБ жүйесінің табыстылығы мен толыққандылығының өлшемдері ретінде қызмет етуі тиіс.
Достарыңызбен бөлісу: |