14-тақырып. Бернияз Күлеев (1899-1923). Бейімбет Майлин (1894-1938).
Жиырмасыншы ғасыр басындағы қазақ әдебиетіндегі ірі тұлғалардың бірі – Б.Күлеев. Ол романтикалық, реалистік бағыттарда жазған. Бейнелеу тәсілі ретінде астарлау, тұспалдау, перделеу, символдарды аса шебер пайдаланған. Оның өлеңдерін М.Жұмабаев лирикаға толы таңғажайып өлеңдер ретінде айтады. Б.Күлеев шығармашылығы ХХ ғасыр басындағы қазақ әдебиеті тарихында айрықша орын алуға тиісті.
Ақын негізінен өлең өрнектеріне, өлшемдеріне, поэтикасына айрықша көңіл бөлген. Оның көркемдігін көтеру бағытындағы ізденістері әлемдік әдебиетте өтіп жатқан негізгі ағымдармен үндестік байқатады. Жазушы поэзиясында ішкі сезім маңызды қызмет атқарса, оны жайната бейнелеу көркемдік ізденіс мақсаттарымен байланысады.
Қаламгер шығармашылығының басты тақырыбы - Өмір, Өлім. Оны автор метафораларға, күрделі символдарға орай философиялық тереңдікте бейнелейді. Ақын шығармашылығындағы жастық шақ, табиғат сұлулығы, жыл мезгілдері, махаббат тақырыбы айрықша орын алуы. ХХ ғасыр басындағы қазақ ақындары арасынан бұл тақырыпты ерекше тоқтала, тереңдей тебірене жазған М.Жұмабаевтан басқаларды табу қиын екендігі.
Бернияз шығармашылығын зерттеудегі М.Жұмабаев орны. Б.Күлеевтің алуан түрлі, әрі бай, әдеби мұрасынан әзірше бізге белгілісі 200 шығарма. Толғаулар мен балладалар, поэмалар мен айтыстар және де шағын жырларының тосын сұлулығы.
Аудармалары. Пушкин мен Лермонтовтан аударған шығармаларының дәлдігі, поэтикасының түпнұсқаға ерекше жақындығы.
Бейімбет Майлиннің творчестволық өмірбаяны. Алғашқы өлеңдері.Оның поэзиясындағы еңбек адамының бейнесі. Мырқымбай образы.
Бейімбеттің прозалық шығармалары. «Шұғаның белгісі» (1926) повесі. Оның тақырыбы мен идеясы, тіл көркемдігі. Шығарманың сюжеті мен композициясы.
Жазушының повестері - «Он бес үй», «Қырманда», әңгімелері - «Колхоз қорасында», «Арыстанбайдың Мұқышы» көрініс тапқан өмір құбылыстары.
«Раушан-коммунист» повесі. Жазушының образ жасау шеберлігі. Б.Майлиннің драматургиясы. «Жалбыр», «Біздің жігіттер», «Майдан», «Талтаңбайдың тәртібі», «Аманкелді» драматургиялық шығармалары. Пьесаларындағы («Шаншар молда», «Ауыл мектебі», «Неке қияр», «Қос қақпан», «Көзілдірік», «Жасырын жиылыс», «Келін мен шешей») көрініс тапқан ескіліктің қалдықтары, оны сынаудың мәні, жанрлық ерекшеліктері.
Бейімбет творчествосының қазақ әдебиеттануында бағалануы.
Достарыңызбен бөлісу: |