ХVIIғ. аяғында капиталистік тауар өндірісінің дамуынан бастау алады

ХVIIғ. аяғында капиталистік тауар өндірісінің дамуынан бастау алады.

• ХVIIғ. аяғында капиталистік тауар өндірісінің дамуынан бастау алады.
• 1690ж. Солтүстік Америкада,
• 1716 жылы Францияда,
• 1762 жылы Австрияда,
• 1795 жылы АҚШ-та қағаз ақша шыға бастады.
• Ресейде қағаз ақша ассигнациясы Екатерина ІІ-нің басқаруы тұсында 1769 жылы жүргізілді. Ақша императоршаның бейнесімен өрнектелгендіктен, халық оны «катенька» деп атады.
• Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде қағаз ақша барлық елдерде жүре бастады.

Өз құны болмағандықтан қағаз ақша тұрақсыз, ол тез құнсызданады. Қағаз ақшаның құнсыздануына әр түрлі себептер әсер етеді:

• Өз құны болмағандықтан қағаз ақша тұрақсыз, ол тез құнсызданады. Қағаз ақшаның құнсыздануына әр түрлі себептер әсер етеді:
• Бюджеттің тапшылығын жоюға шығарылған ақша эмиссиясы;
• әскери және басқа өндірістік емес шығындар еңбек өнімділігінің құндырады;
• тауар массасының төмендеуі;
• пассивтік төлем балансы;
• ақша шығаратын үкіметке сенімнің төмендеуі, т.б.
• Міне осы себептердің бәрі тауар бағасының өсуіне әкеп соқтырады. Халықты әлеуметтік қорғау мақсатында үкімет жолақына, зейнетақыны, жәрдемақыны өсіреді. Бірақ халық тұжынатын тауар өндірісі дамымаса, баға одан әрі нарықтай береді. Нәтижесінде халықтық әл-ауқаты нашарлайды.

Ақшаның қызметтері және олардың ерекшеліктері.

• Ақшаның қызметтері және олардың ерекшеліктері.
• Ақша экономикадағы рөлін өзінің атқаратын негізгі қызметтері арқылы орындайды. Ақшаның қазіргі экономикадағы атқаратын қызметтеріне мыналар жатады:
• құн өлшемі және баға масштабы;
• айналыс (айырбас) құралы;
• төлем құралы;
• қорлану және қор жинау құралы;
• дүниежүзілік ақша.

а)Ақша құн өлшемі ретінде және баға масштабы. Ақша тауар өндірісінің дамуындағы бірден – бір шарт және өнім болып табылады. Тауар – бұл сату немесе айырбастау үшін жасалынған еңбек өнімі.

• а)Ақша құн өлшемі ретінде және баға масштабы. Ақша тауар өндірісінің дамуындағы бірден – бір шарт және өнім болып табылады. Тауар – бұл сату немесе айырбастау үшін жасалынған еңбек өнімі.
• Ақша құн өлшемі қызметін идеалды, оймен ойлау арқылы орындайды. Яғни, тауардың құнын өлшеу ақшаға айырбасталғанына дейін орындалады, сонымен құнның тауар формасынан ақша формасына айналуы үшін тауардың бағасын белгілесек жеткілікті.
• Тауар бағасын өлшеу үшін қолма-қол ақшаның болуы қажет емес, себебі еңбек өнімін теңестіру ойша орындалады. Тауарларды ақшаның көмегімен өлшеуге болады, өйткені олар адам еңбегінің өнімі.