Алкадиендердің химиялық қасиеттері
Молекулаларындақосбайланыстарыболғандықтан,
диендердіңхимиялыққасиеттеріалкендергеұқсас,
бұларда қосылу жәнеполимерленуреакцияларынаоңайтүседі.
Қосылу реакциялары Алкадиендергалогендерді, сутекті, галогенсутектіқосыпалады.
Бромменәрекеттесуі
СН
2
═ СН-СН═СН
2
+Вr
2
→ СН
2
Вr-СНBr — СН═СН
2
(3,4-дибромбутен-1)
Полимерленуі. Диендерполимерленуреакцияларынаоңайтүседі. Реакция нәтижесінде
каучук тәріздіжоғарымолекулалызаттартүзіледі. Бутадиен-1,3-тің
полимерленуреакциясы:
… СН
2
═ СН- СН ═ СН
2
+ СН
2
═ СН- СН ═ СН
2
…→
… СН
2
═ СН- СН ═ СН
2
— СН
2
═ СН- СН ═ СН
2
…`полибутадиен
молекуласыныңүзіндісі
Алкадиендердіңжекеөкілдеріжәнеолардыңқолданылуы. Дивинил (бутадиен-1,3)
Н
2
С = СН — СН = СН
2
өзінетәнөткіриісі бар түссіз газ.
Мұнайдыөңдегендетүзіледіжәнетабиғи газ құрамындағы бутан мен
бутилендікатализдікдегидрлепалады. Синтездіккаучуктар (бутадиен, бутадиен-стирол,
бутадиен-нитрил) латекс, пластмасса, т.б.
заттарөндірісініңмаңыздымономерлерініңбірі.
Алкадиендердіполимерлепкөксағызалынады. Көксағыздартабиғижәнесинтездікболып
бөлінеді. Табиғикөксағызкейбірөсімдіктердіңсүттішырынындаболады.
Табиғикөксағызды, негізінен, Бразилиядаөсетінгевеяағашынаналады.
Көксағыздыкүкіртқосыпвулканизациялап, резеңкегеайналдырады.
Көксағызбен резеңкекүнделіктітұрмыс пен техникадакеңқолданылады
Лебедев Сергей Васильевич
Лебедев Сергей Васильевич (1874-1934) Орыс химигі, академик. Негізг іғылыми
жұмыстары қанықпаған көмірсутектердің полимерлену, изомерлену, гидрогендену
реакцияларын зерттеуге арналған. Мырыш-алюминий араласқан катализатор
қатысында этил спиртінде гидрогендеп және дегидратациялап бутадиенді өнеркәсіпте
алу жолын тапты. Металл натрий қатысында бутадиен-1,3-ті полимерлеп, синтездік
каучук (1928 жылы) алды. Каучуктан резеңке және резеңкеден жасалған бұйымдар алу
әдісін ашты (1930 жылы). Дүние жүзінде алғаш реет бұрынғы КСРО-да 1932 жылы
Лебедев тәсілі бойынша синтездік каучук өнеркәсіпте өндіріле бастады.
Достарыңызбен бөлісу: |