Операциялық жүйелер, қабықшалар және орталар, платформалар арасындағы өзара байланыс

Жүйелік бағдарламалық жабдықтама 5 топтан тұрады:

1) операциялық жүйелер;

2) файлдарды басқару жүйелері;

3) қолданушының операциялық жүйе және бағдарламалық ортамен өзара әрекетін жүзеге асыратын интерфейстік қабықшалар;

4) программалау жүйелері;

5) утилиттер.

Операциялық жүйе – компьютердің аппараттық жабдықтары мен қолданушы арасындағы интерфейс болып табылатын басқару және өңдеу бағдарламаларының кешені, есептеу жүйелерінің ресурстарын тиімді қолдануға арналған.

Операциялық жүйе қызметтері:

• 
  қолданушыдан берілген тапсырма немесе бұйрықты қабылдау;
  
• 
  басқа бағдарламаларды іске қосу немесе тоқтатуға берілетін бағдарламалық сұраныстарды қабылдау және орындау;
  
• 
  орындалатын бағдарламаларды жедел жадыға жүктеу;
  
• 
  бағдарламаны орындауды басқару;
  
• 
  барлық бағдарламалар мен мәліметтерді идентификациялау;
  
• 
  файлдарды басқару жүйесі немесе мәліметтер қорын басқару жүйесінің жұмысын қамтамасыз ету;
  
• 
  дау;
  
• 
  енгізу/шығару операцияларын ұйымдастыру және басқару;
  
• 
  нақты уақыт жүйесінде жауап берудің ең аз уақытын қамтамасыз ету;
  
• 
  виртуальды жадыны ұйымдастыру, жадыны бөлу;
  
• 
  орындалып жатқан бағдарламалар арасында хабарламалар мен мәліметтер алмасу;
  
• 
  бір бағдарламаны басқа бағдарлама әсерінен қорғау, мәліметтерді сақтау;
  
• 
  жүйенің жиі істен шығуы жағдайында қызмет көрсету;
  
• 
  бағдарламалау жүйелерінің жұмысын қамтамасыз ету.
  

• 
  сәйкес тілдің трансляторы;
  
• 
  көмекші бағдарламалар кітапханасы;
  
• 
  редакторлар;
  
• 
  компоновщиктер;
  
• 
  отладчиктер.
  

Утилиттер – операциялық жүйелерге, сондай-ақ есептеу жүйелеріне қызмет етуге мүмкіндік беретін арнайы жүйелік бағдарламалар. Олар келесідей қызметтер көрсетеді:

• 
  мәліметтер тасымалдау жұмысына дайындық;
  
• 
  қайта кодтау;
  
• 
  дискіде мәліметтерді орналастыруды оңтайландыру;
  
• 
  магниттік дискідегі жинақтауышты бөлімдерге бөлу;
  
• 
  форматтау;
  
• 
  мәліметтерді архивтеу.
  

• 
  есептеу жүйесіндегі есептеу процестерін басқару;
  
• 
  есептеу жүйесіндегі ресурстарды түрлі есептеу процестері арасында бөлу;
  
• 
  қолданушының қолданбалы бағдарламасы орындалатын бағдарламалық (операциялық) қабықша құру.