1. Әлеуметтану: ғылымға кіріспе және басты ұғымдарды тұжырымдау
Бірінші реттік әлеуметтену. Екінші реттік әлеуметтену
жүктеу/скачать 52.89 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Екінші реттік
| 12. Бірінші реттік әлеуметтену. Екінші реттік әлеуметтену.
Бірінші реттік әлеуметтік топтарға эмоционалдық байланыстардың жоғары деңгейімен, жақындық пен ынтымақтастықпен сипатталатын қауымдастықтар жатады. Бұл ынтымақтастық топтық деңгейде де, әлеуметтік өлшемде де болуы мүмкін. Бастапқы топқа тән белгілер: мүшелердің санының аз болуы; топ мүшелерінің бір-біріне жақын болуы; салыстырмалы тұрақтылық пен өмір сүру ұзақтығы; құндылықтар қауымдастығы, мінез -құлық нормалары мен формалары; адамдар арасындағы байланыстың ерікті сипаты; тәртіпті күшейтудің моральдық және бейресми әдістері. Біріншілік топтарға отбасы, сынып, топ, оқу орнындағы курс, достар шеңбері мен пікірлестер кіреді. Бастапқы топта адам бастапқы әлеуметтенуді алады, мінез -құлық үлгілерімен танысады, ескі, жаңадан пайда болған «табиғи көшбасшыларды» бағалайды, әлеуметтік нормаларды, құндылықтар мен идеалдарды меңгереді. Бастапқы топтарда дами отырып, адам өзінің белгілі бір әлеуметтік қауымдастықтармен, жалпы қоғаммен байланысын біледі. Алғашқы реттік әлеуметтану отбасында басталып, бала-бақша, мектеп, т.б. жалғасын табады. Әлеуметтану үдерістерінің негізгі агенттеріне отбасы, білім, неке сияқты әлеуметтік институттарының әсері мол. Отбасында алған тәрбие, білім мекемелерінде алған білімі адамның өмір бойы дұрыс, сапалы өмір сүруінің кепілі болады. Ал қоғамда отбасыcы жоқ (жетім балалар, көше адамдары), белгілі бір себептерге байланысты білім беру мекемелерінен тыс қалған да бар. Сондықтан қоғамда әлеуметтану үдерісі өте күрделі, өзекті мәселелерге жатады. Екінші реттік әлеуметтік топ - бұл қатысушылардың байланыстары мен өзара әрекеттері эмоционалды емес, көбінесе прагматикалық болатын қауымдастық. Екінші топ көбінесе қандай да бір мақсатқа бағытталған. Мұндай топтарда жеке емес қарым -қатынас басым болады, жеке тұлғалық қасиеттер ерекше маңызды емес, белгілі бір функцияларды орындау қабілеті негізінен бағаланады. Эмоционалды байланыстар екінші реттік әлеуметтік топтарда жоққа шығарылмайды, бірақ олардың негізгі қызметтері - өз мақсаттарына жету. Кейбір біріншілік топтар екіншілік топтың құрамында болуы және жұмыс істеуі мүмкін. Әдетте, екінші реттік әлеуметтік топтар көп. Топтың мөлшері топ ішіндегі өзара әрекеттесуге және жалпы әлеуметтік қатынастарға айтарлықтай әсер етеді. Топтың бұл түріне, мысалы, сол немесе басқа партияның электораты, сондай -ақ әр түрлі қызығушылық қозғалыстары (спорттық әуесқойлар, автокөлікқұмарлар қауымдастығы, интернет әуесқойлары) кіреді. Екіншілік топтар адамдарды ұлтына, кәсібіне, демографиялық негізіне және т.б. біріктіреді. жүктеу/скачать 52.89 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|