Әлеуметтік процестер - бұл адамдардың өзара іс-қимыл туындайтын құбылыстар біртекті сериясы болып табылады; мемлекет пен элементтерін өзгерту тудыратын әлеуметтік жүйесін.
Әлеуметтік процестер және олардың түрлері
1) бір бағытты (бір-желі) процестер. өз дамуында, олар бір және сол жолы, немесе қадамдар тізбегі (ұқсас) белгілі бір болып табылады. Мысал болып табылады өркениет тәсіл бөлінген құл, феодалдық және капиталистік мемлекеттің дамуына мемлекеттің түрлері қатарынан бір-бірімен ауыстырылсын;
2) Көп желісі әлеуметтік процестер дамыту үшін бірнеше баламалы тәсілдерін болуын болжайды;
3) ұзақ өсу кезеңінен кейін секіру немесе бұзылуды орын емес сызықтық процестер. мұнда мысал ретінде бола алады Формациялық көзқарас қоғамның дамуына. жаңа формацияның көшу мемлекеттің түбегейлі өзгеріске әкеледі экономиканың дамуының сапалық секіріс, нәтижесі болып табылады;
4) кездейсоқ орын алуы және табиғатта кездейсоқ болып табылады Всенаправленное процестерін;
5) толқынды әлеуметтік процестер қайталанатын немесе алдыңғы үлгілерге ұқсас;
6) циклдік процестер тұрақты аралықтарда орын (қайта) қабылдауға;
7) Спираль процестер - ұқсас, бірақ күрделілігі тұрғысынан ерекшеленеді. Бұл цикл прогрессивті және регрессивті болуы мүмкін;
8) әлеуметтік Кездейсоқ процестер - өзгерістер нақты белгілі үлгі үшін орын емес кезде, бөлек арнайы жағдайлары қабылданған;
9) тоқырау - жүйенің күйінде біраз уақыт кез келген өзгеріс орын алуы мүмкін емес.
6. Қоғам әлеуметтік жүйе ретінде.
«Қоғам» деген ұғым әлеуметтану ғылымының басты категориясы болып табылады.
«Мемлекет», «қоғам», «ел» деген ұғымдарды синоним ретінде түсіну әлі де кездеседі. Әрине, бұл атаулардың жақындық болғанымен, оларда айырмашылық бар. Егер біз оларға жеке тоқталсақ, қоғам – бір-бірімен өзара байланыста, қарым-қатынас болатын адамдардың үлкен қоғамдасуы; мемлекет – со қоғамдағы басқаратын билік органы; ел - әлгі аталған қоғам қалыптасып, мекендейтін белгілі бір территория.
Ғылыми әдебиеттерде «қоғамның» мәнін түсіндіруге бағытталған анықтамалардың саны 150-ден астам.
Қоғамға жүйелік тұрғыдан қараудың негізгі принциптеріне көшпес бұрын, алдымен жүйе (система) дегенге анықтама бере керек. Жүйе - өзара байланыста болып, белгілі бір тәртіпке келтірілген элементтерден тұратын, өздігінен дамитын және өзін өзі реттеп отыратын күрделі тұтастық. Кез келген тұтас жүйенің ішкі табиғатын, мазмұнын оны құрайтын элементтердің құрамы анықтайды. Қоғам - әлеуметтік жүйе. Ал, әлеуметтік жүйе деп, негізгі элементтері адамдар арасындағы өзара байланыстар мен қарым-қатынастардан тұратын, өзара ықпалдасудан тұратын күрделі тұтастықты айтамыз.
Достарыңызбен бөлісу: |