1. Әлеуметтану: ғылымға кіріспе және басты ұғымдарды тұжырымдау
Арнайы (эмпирикалық) әлеуметтанулық
жүктеу/скачать 52.89 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 9. Әлеуметтанулық зерттеу дизайны Әлеуметтанулық зерттеу дизайны
- 10. Қоғам, теңдік және теңсіздік. Қоғам
| Арнайы (эмпирикалық) әлеуметтанулық зерттеулер кейбір өткен оқиғаларды тіркеу арқылы әлеуметтік фактілерді анықтайды және жинақтайды. Нақты социологиялық зерттеулер нәтижесінде алынған фактілер жүйесі, сайып келгенде, социологиялық білімнің эмпирикалық негізін құрайды.
Әлеуметтік процестерді талдаудың күрделілік дәрежесі бойынша макро- және микросоциология да бөлінеді. 9. Әлеуметтанулық зерттеу дизайны Әлеуметтанулық зерттеу дизайны - бұл нақты әлеуметтік мәселелерді зерттеудің әдіснамалық негізі мен әдістемелік стратегиясы. Әдістемелік және технологиялық тұрғыда әлеуметтанулық зерттеудің дизайнын жасау - бұл білімді құру процесі. Зерттеу саласында ұтымды процедураларды қолданудан алынған білім әлеуметтік тәжірибе агенттерінің оқиғаларды метафоралық, құндылықтық түсіндірумен сөзсіз соқтығысады. Әлеуметтік зерттеулер – әлеуметтік, қоғамтанулық зерттеулердің бір түрі, қоғамды жекелеген ғылымдардағы арнайы және нақтылы-әлеуметтік зерттеулерде жалпы теориялық және әдістемелік негіз, өзегі ретінде қарастырады. Әлеуметтік зерттеулерді бір жағынан, жалпылама, абстрактылы, қоғамды өзіне тән әмбебап белгілеріне, мәніне, бүкіл әлем заңдылықтарына сай зертттейтін әлеуметттік-философиялық зерттеулерден ажыратып қарау керек. Екінші жағынан, қоғамдағы нақтылы, арнайы ғылымдардағы – саясаттану, экономикалық теория, мәдениеттану, әлеуметтік психология, құқықтану, этнология және т.б. әлеуметтік зерттеулерден бөліп қарау керек. Бұнда қоғам әлеуметтік біртұтас түрінде зерттелмей, оның кейбір жекелеген құрылымдары, бөлігі, саласы қарастырылады. Әлеуметтік зерттеулерге сай белгілер: әлеуметтік шынайылықты зерттеуге жүйелі көзқарас, әлеуметтік дәйектерге сүйену, эмпирикалық материалдар қолдану. Әлеуметтік зерттеулер теориялық және эмпирикалық, негізгі және қолданбалы, макро, микро, орта деңгейдегі болып бөлінеді. Маңызы жағынан көпшілік әлеуметтік зерттеулер бір әлеуметтік құбылыстың немесе процестің екіншісінен тәуелділігн анықтаудан тұрады. 10. Қоғам, теңдік және теңсіздік. Қоғам – тұрақты қауымдастық, ұлт немесе бір аумақтағы, экономикалық, мәдени және саяси байланыстарды және әлеуметтік сенімді тоғыстыратын үлкен топтастық. Қоғам адамдарының арасында теңсіздік бар. Оны зерттеуде «стратификация» теориясының маңызы зор. «Стратта» деген геология термині жердің құрылымындағы қабаттарды анықтауға байланысты қолданылады. Ал қоғамға байланысты оны «жіктеу» ұғымында пайдаланғанымыз жөн. Қоғам ұғымының ғылыми әдебиетттерде 150-ден астам анықтамасы бар. Әрине, олардың бәрі «қоғамның» мәнін толық ашпағанымен, ортақ мәні бар. Мәселен, неміс ғалымы М.Вебер: «Қоғам – адамдардың бір-біріне әсер етуінен туындайтын әлеуметтік байланыстардың жиынтығы» дейді. Әлеуметтік теңсіздік деген не? Теңсіздік - экономикалық ресурстарға, әлеуметтік құндылықтар мен саяси билікке қол жеткізу үшін әлеуметтік топтардың (страталар, таптар, касталар, топтардың) әртүрлі мүмкіндіктері. Әлеуметтік теңсіздік-бұл адамдардың өмірлік мүмкіндіктерінің теңсіздігі, яғни олардың әлеуметтік игіліктерге (байлыққа, билікке, білімге, беделге және т. б. шектеулі ресурстарға тең қол жеткізбеуі). Әлеуметтік теңсіздіктің көздеріне түрлі көзқарас: 1.Теңсіздік адам табиғатында кездеседі. Кейбір адамдар басқаларға қарағанда анағұрлым қабілетті және таланты болып келеді, сәйкесінше, табысқа жену үшін өмір жарысынан жоғары болады 2.Теңсіздік-бұл әлеуметтік құрылым, өткен және қазіргі кездегі адами әрекеттердің нәтижесі. Әрбір қоғам әлеуметтік теңсіздіктің белгілі бір деңгейі мен түрін жасайды және жаңғыртады. Адам табиғатына байланысты теңсіздік. Табиғаттан бір адам жақсы физикалық қасиеттерге ие, ол тез жүгіреді және кейіннен ұлттық құраманың құрамына кіріп, бұл қабілеттілікті тиімді сайта аллоды. Немсе басқа адам болашақта оған жоғары ақылы жұмыс алуға мүмкіндік бере алтын феноменалдық математикалық қабілеті бар. Әлеуметтік теңсіздіктің артықшылықтары мен кемшіліктері Әлеуметтік теңсіздік позитивті және негативті аспектілерге ие: жүктеу/скачать 52.89 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|