13. Бас әріптен басталып жазылатын сөздер.
Кісінің аты –жөні, жер –су аттары, үй жануарларына қойылатын аттар бас әріптен басталып жазылады. Мысалы: Серік, Айгүл, Астана, Шардара, Мойнақ.
14. Етістік.
Заттардың қимылын іс әрекетін білдіретін сөздерді етістік дейміз. Не істеді? Қайтті? Не қылды? деген сұрақтар қойылады.
Мысалы: өсті, ойнады, сайрады. т.б
15. Сын есім.
Заттың түрін, сапасын білдіретін сөздерді сын есім дейміз. Оларға Қандай? Қай? деген сұрақтар қойылады. Мысалы: тәтті, жақсы, биік, арзан, т.б
16. Сан есім.
Заттың санын, ретін білдіретін сөздерді сан есім дейміз. Сан есімдерге Қанша? Неше? Нешінші? деген сұрақтар қойылады.
Мысалы: бес, алтыншы, жеті, т.б
17. Сөйлем. Хабарлы сөйлем.
Сөйлемдегі сөздер бір –бірімен байланысты болады. Олардың байланысын сұрақ қойып білеміз.
Сөйлемнің үш түрі бар:
Хабарлы сөйлем, сұраулы сөйлем, лепті сөйлем.
18. Бірдеңенің жайын хабарлау мақсатымен айтылған сөйлемді Хабарлы сөйлем деп айтамыз. Хабарлы сөйлемнің соңына нүкте (.) қойылады.
Мысалы: Оқушылар мектепке келді.
19. Сұраулы сөйлем.
Жауап алу мақсатымен айтылған сөйлемді сұраулы сөйлем дейміз. Сұраулы сөйлемнің соңына сұрау белгісі (?) қойылады. Мысалы: Сен сабақтан қалдың ба?
20. Лепті Сөйлем.
Адамның көңіл-күйін , сезімін білдіретін сөйлемді лепті сөйлем дейміз. Олар көтеріңкі дауыспен айтылады. Сөйлем соңына леп белгісі (!) қойылады.
Мысалы: Алақай, әкем шаңғы әкелді!
Мына гүлдің иісін –ай!
21. Тілмен сөйлесу.
Тіл арқылы адамдар бір-біріне хабар береді, білмегенін сұрайды, кеңеседі.
22. Сөйлеу
Сөйлеу
Ауызекі Жазбаша
сөйлеу сөйлеу
Ауызекі сөйлеу өте ертеде пайда боды.
Олар – біз дыбыстап айтатын немесе құлағымызбен еститін сөйлемдер.
Сөйлеу қызыметін ауыз атқаратыны белгілі.
Сондықтан сөйлеудің бұл түрін «ауызекі сөйлеу» деп атайды.
Сөйлеуге тіл, тіс, ерін қатысты.
23. Жазбаша сөйлеу
Жазылып берілетін хабарды айтамыз.
Жазу үшін әріпті немесе басқада таңбаларды пайдаланады.
Ертеде тасқа сурет салып білдіретін болған.
Қазір жазуды жол белгілерінен байқауға болады.
Достарыңызбен бөлісу: |
