12 жылдық жалпы орта мектептің базалық білім мазмұнын анықтау әдістері


Қазақ тілі (қазақ тілді емес мектептерде)



бет5/6
Дата22.02.2016
өлшемі1.16 Mb.
#379
1   2   3   4   5   6

Қазақ тілі (қазақ тілді емес мектептерде)

Қазақстан Республикасы. Қазақстан мемлекеттік және саяси құрылым атаулары. Қазақстан Республикасының ұлттық рәміздері. ҚР Заңдары. ҚР мемлекеттік тілі. ҚР экономикасы.

Бұқаралық ақпаралық құралдар. Қазақ газет-журналдары. Теледидар. Радио. Пошта қызметі. Публицистикалық жарнамалық материалдар (сұхбат, мақала, жарнама). Іс қағаздары.

Мамандық. Мамандық түрлері. Менің болашақ мамандығым. Біздің еліміздегі оқу жүйесі. Халықаралық байланыс.

Отбасы. Отбасының бюджеті. Ата-ана мен бала арасындағы қарым-қатынасы. Қонақ күту дәстүрі. Әуежайда. Теміржол бекетінде. Қонақ үйде. Қала мен дала.

Мәдениетті тұлға. Ұлттық салт-дәстүрлер мен мұралар. Мәдени орындарға саяхат. Компьютер, телефон. Сән әлемі. Жастар киімі. Мектеп формасы.

Тілдік білім. Тілдің әлеуметтік-мәдени қызметі. Қарым-қатынас мәдениеті. Әлеуметтік қарым-қатынас жағдаяттарындағы сөйлеу мәдениеті.

Фонетика. Сингармонизм. Ассимиляция. Орфоэпиялық және офографиялық норма. Екпін.

Лексика. Сөз. Қатысымдық (коммуникативтік) мәтіндермен жұмыс. Мамандыққа, кәсіпке байланысты лексикалық тақырыптар.

Морфология. Жай септеу және тәуелді септеу. Көмекші есімдер мен көмекші етістік. Септеулік шылаулар, ерекшеліктері. Етіс түрлері. Етістіктің шақтары. Жұрнақтар, оның түрлері. Диалог, оның тыныс белгілері. Сөйлемдегі сөздердің орын тәртібі, байланысу тәсілдері. Бірыңғай мүше, жалпылауыш мүше, айқындауыш мүше, қыстырма сөз, олардың тыныс белгілері.

Синтаксис. Құрмалас сөйлем, тыныс белгілері.

Іс-қағаздары. Стиль. Ресми стиль.

Оқушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

оқушылар: әдеби тілдің орфографиялық және орфоэпиялық нормаларын сақтап қолдана білуі; сөздің мағыналық топтарын айыра біледі, оларды сөйлеу тілінде еркін қолдана білуі; мәтін тіліне, мазмұнына байланысты өз ойын жеткізе білуі; мәтіннен өзіне қажетті ақпаратты іріктейді, оларды тілдік қатынаста мақсатқа сай саралап, еркін қолдана білуі; мәтіннің құрылымын ажыратады, жанрлық белгілерін анықтай білуі; мәтіндерге сапалық жағынан талдау жасап, өзінің берген бағасын дәйектей білуі; мәтіндерге кешенді тілдік талдау жасайды; стиль түрлерінің ерекшеліктерін ажырата білуі тиіс.

сонымен қатар, оқушылар: мақал-мәтелдер мен фразеологизмдерді меңгеруі; мәтін құрауды меңгеруі; сөздік құрам түрлерін меңгеруі; сөз тіркесі мен сөйлем түрлерін меңгеруі тиіс.

Қазақ әдебиеті (қазақ тілді емес мектеп)

ХХ ғасырдағы қазақ әдебиеті. Жалпы шолу.

Ахмет Байтұрсынұлы. «Қырық мысал». Аудармалары. Міржақып Дулатұлы. «Оян, қазақ» өлеңдері. Сұлтанмахмұт Торайғыров. «Бір адамға» өлеңі. Сәкен Сейфуллин. «Ақсақ киік» өлеңі. Мағжан Жұмабаев. «Жұлдызды жүзік, айды алқа қып берейін» өлеңдері. Жүсіпбек Аймауытов. «Ақбілек» романы. Бейімбет Майлин. «Шұғаның белгісі» хикаяты. Ілияс Жансүгіров. «Құлагер» поэмасы. Жамбыл Жабаев. «Ленинградтық өренім» өлеңі. Сәбит Мұқанов. «Балуан Шолақ» повесі. «Балуан Шолақ» повесінің тақырыбы. Мұхтар Әуезов. «Абай жолы» роман-эпопеясы. Ғабит Мүсірепов. «Қазақ солдаты» романы. Ғабиден Мұстафин. «Шығанақ» повесі. Қасым Аманжолов. «Дүниеге жар» өлеңі. Әбділда Тәжібаев. «Монологтар» поэмасы. Ілияс Есенберлин. «Қаһар» романы. Сырбай Мәуленов. «Сәкен» өлеңі. Жұбан Молдағалиев. «Мен - қазақпын» поэмасы. Тахауи Ахтанов. «Шырағың сөнбесін» романы. Әбдіжәміл Нұрпейісов. «Қан мен тер» трилогиясына шолу. Мұқағали Мақатаев. «Үш бақытым» өлеңі. Қадір Мырза Әли мен Тұманбай Молдағалиев. «Домбыра» өлеңі, «Студент дәптері» жинағы. Қабдеш Жұмаділов. «Соңғы көш» дилогиясына шолу. Олжас Сүлейменов. «Қасқырдың бөлтіріктері» өлеңі. Оралхан Бөкей. «Тортай мінер ақ боз ат». Мұхтар Шаханов. «Танакөз» поэмасы.

Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ әдебиеті.



Оқушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

оқушылар: ХХ ғасыр әдебиеті үлгілерін білуі; тәуелсіздік жылдары жазылынып жүрген шығармалардан хабардар болуы; әдебиеттің өзге ғылымдармен сабақтастығын білуі; шығармада бейнеленген өмір шындығы мен автордың ойын тани алуы; әдеби тақырыпқа реферат жазып, жоспарын, тезисін дайындауды білуі; компьютермен, техникалық ақпарат құралдарымен жұмыс істеп, интернет арқылы әлем әдебиетімен таныса алуды; сыныптан тыс және қосымша оқуға ұсынылған әдеби-көркем шығармаларды өздігінен оқуы тиіс.

сонымен қатар, оқушылар: ұлттық мұра ретінде танылған үздік шығармалардың тарихи сипатын, маңызын көркемдік шындық тұрғысынан меңгеруі; өлең сөздің құрылымдық элементтерінің (өлшем, ырғақ, ұйқас, шумақ) мән-мағынасын, негізгі ұғымдарын меңгеруі; сөйлеу дағдыларын меңгеруі; қазақ әдебиетінен алған білімдерін басқа салаларда ақпарат көзі ретінде пайдалана алуды меңгеруі тиіс.

Орыс әдебиеті (қазақ мектептерінде)

Произведения русской классической литературы второй половины XIX века: лирические произведения Ф.И.Тютчева, А.А.Фета; стихотворения, поэма «Кому на Руси жить хорошо» Н.А.Некрасова; пьеса «Гроза» А.Н.Островского; 1-2 повести Н.С.Лескова; романы «Преступление и наказание» Ф.М.Достоевского, «Война и мир» (главы) Л.Н.Толстого, «Господа Головлевы» Салтыкова-Щедрина; 1 пьеса, 1-2 рассказа А.П.Чехова;

Произведения русской литературы XX века: А.И.Куприна, И.А.Бунина, М.Горького, стихотворения, поэма «Двенадцать» А.А.Блока, лирические произведения Н.С.Гумилева, М.И.Цветаевой, А.А.Ахматовой, О.Э.Мандельштама, В.В.Маяковского, С.А.Есенина; 1-2 прозаических произведения М.М.Зощенко, М.А.Булгакова, А.П.Платонова М.А.Шолохова, В.М.Шукшина; стихотворения и роман «Доктор Живаго» (обзор с чтением глав) Б.Л.Пастернака; лирические произведения Н.А.Заболоцкого, А.Т.Твардовского;

Произведения поэтов русского зарубежья; Произведения современных поэтов; Прозаические произведения современных авторов; Прозаические и стихотворные произведения современных русскоязычных писателей Казахстана.



Оқушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

оқушылар: оқылатын туындылардың авторлары туралы маңызды өмірбаяндық мәліметтерді; әлемдік әдебиет үдерісінің дамуы ерекшеліктерін және әлемдік әдебиет үдерісіндегі орыс әдебиетінің орнын және ұлттық өзгешелігін білуі тиіс;

сонымен қатар, оқушылар: орыс әдебиеті туындысының келелі мәселелерін, ана тіліндегі әдебиет туындысындағы жуық мәселелермен негіздеуді; көркем туындыларды оқыған кезде арнайы әдебиеттерді (өмірбаяндық, тарихи-әдебиеттік зерттеулер, әдебиеттану сөздіктері, анықтамалықтар, энциклопедиялар) пайдалануды; әдеби тақырыпқа баяндама, реферат, тұсаукесер дайындауды, өз бетінше оқыған кітапқа, көрген фильмге, теледидарлық хабарға, спектакльге рецензия немесе пікір жазуды меңгеруі тиіс.

Орыс тілі (орыс мектептерінде)

Сөйлеу-коммуникативтік құзыреттілігі: Соотношение языка и речи. Формы речи: устная и письменная. Речь диалогическая и монологическая. Культура речи: нормы речи. Текст: тема, основная мысль, части текста. План текста. Логическая структура текста. Типы монологической речи: описание, повествование и рассуждение. Описание: композиционные и языковые особенности. Логическая структура текста-описания. Повествование: композиционные и языковые особенности. Логическая структура текста-повествования. Рассуждение: композиционные и языковые особенности. Логическая структура текста-рассуждения. Монологическое высказывание с разными типами речи. Функциональные стили речи. Система функциональных разновидностей речи. Разговорный стиль речи. Научный стиль речи. Официально-деловой стиль речи. Публицистический стиль речи. Художественный стиль речи. Стилистический анализ текста. Лингвистический анализ художественного текста. Художественно-изобразительные средства речи. Речевые жанры. Структура текста разных жанров. Общение и коммуникация как отношение частного к общему. Стратегия и тактики общения. Учет ситуации общения в продуцировании речи: официальный/неофициальный тип обстановки, возрастной или социальный статус собеседника, тип взаимоотношений с собеседником. Культура общения. Коммуникативные качества речи. Риторика. Основы ораторской речи. Позиция говорящего в тексте, ориентированном на широкую аудиторию.

Продуцирование текстов разных жанров и стилей. Практические умения общаться в деловом мире. Умения дискутировать по актуальным проблемам в обществе. Общение на тему искусства. Общение по научной проблеме. Выступление перед широкой аудиторией на общественно-политическую, экологическую, духовно-нравственную тему. Совершенствование коммуникативных качеств речи.



Тілдік құзыреттілік: Язык как развивающееся явление. Функции языка в обществе. Государственный и русский языки в Казахстане. Фонетические особенности языка. Орфоэпия и нормы произношения. Фонетический анализ слова. Орфография и фонетика. Лексика. Слово и его значение. Тематическая лексика. Синонимические ряды и антонимические пары внутри тематической лексики. Стилистические синонимы. Омонимы. Омонимия и смежные с ними явления. Паронимы и их различение в речи. Формирование русской лексики: исконно русская лексика, заимствованная лексика. Фонетические и морфологические черты заимствованных слов. Устаревшая и новая лексика. Типы устаревшей лексики. Лексика и орфография. Лексический анализ слова. Фразеология. Фразеологизм и его связь со словом. Стилистическая характеристика фразеологизма. Заимствованные фразеологизмы и отражение в них культуры других народов. Фразеология и пунктуация. Морфемика. Основа слова и окончание. Корень и аффиксы. Варианты корня. Орфографическое оформление морфем. Морфемный анализ. Словообразование. Словообразование разных частей речи. Словообразовательный анализ. Морфологические и неморфологические способы образования слов. Словообразующая и формообразующая функции аффиксов. Словообразовательный тип. Грамматический строй языка. Морфология: самостоятельные и служебные части речи. Части речи и их орфографическое оформление. Морфологический анализ слов разных частей речи. Функционирование слов разных частей речи в текстах описания, повествования и рассуждения. Слово, словосочетание и предложение в синтаксисе языка. Грамматическая основа предложения. Характеристика простого предложения на разных основаниях. Пунктуация в простом предложении. Пунктуация в простом осложненном предложении. Сложное предложение. Средства связи частей сложного предложения. Классификация сложного предложения. Сложносочиненное предложение. Сложноподчиненное предложение. Бессоюзное предложение. Сложное многочленное предложение с разными типами связи. Пунктуация в сложном предложении. Синтаксический и пунктуационный анализ предложений разных типов. Сложное предложение с разными типами связи. Многоуровневый синтаксический анализ сложного предложения с разными типами связи. Функционирование типов предложений в текстах разных стилей. Грамматические нормы современного русского литературного языка. Орфографический анализ текста. Соблюдение орфографических норм русского литературного языка. Пунктуационный анализ текста. Соблюдение пунктуационных норм русского литературного языка. Анализ языковых особенностей текста разных стилей и жанров.

Әлеуметтік-мәдени құзыреттілік: Социокультурная функция языка. Язык как национально-культурный феномен. Особенности русского речевого этикета в межкультурной коммуникации. Культура речевого поведения в различных ситуациях социального общения.

Оқушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

оқушылар: тілдік жүйенің деңгейлік ұйымдастырылуын; тілдік жүйенің әр түрлі деңгейдегі бірліктерінің айырмашылығын; дыбыстар жүйесін және олардың түрлі негіздемедегі классификациясын; әдебиеттік дыбыстаудың негізгі ережелерін; сөздердің лексикалық мағынасының түрлерін; синоним сөздер тізбектерін, антоним сөздерді; фразеологиялық бірліктерді және олардың сөз бен сөйлемнен айырмашылығын; сөздер мен фразеологизмдердің тақырыптық топтарын; сөздердің стилистикалық сипатын; сөз таптарын және олардың сипаттамасын; сөзжасам тәсілдерін; басты сөз таптары және олардың сипаттамасын; қызметтік сөз таптары және олардың сипаттамасын; түолі негіздемедегі сөйлем түрлері және олардың сипаттамасын; лексика, морфемика, сөзжасам, морфология және синтаксис деңгейіндегі омонимдік құбылыстарды; төлеу сөзді жеткізу тәсілдерін; орыс орфографиясының ережелерін; орыс тілінің пунктуциясының ережелерін; монолог сөз түрлерінің ережелерін (сипаттау, хабарлау, пайымдау); сөйлеу стильдерінің ерекшеліктерін білуі тиіс;

сонымен қатар, оқушылар: сөзге фонетикалық, морфемдік, сөзжасамдық талдау жасауды; сөзге лексикалық талдау жасау; сөзге, сөз тіркесіне, сөйлемге грамматикалық сипаттама беруді; мәтіннің мағыналық бөлімдерін ерекшелеуді, жоспарын жасауды; мәтінге тақырып қоюды; мәтіннің түрін анықтауды; түрлі стиль мен жанрдағы мәтіндерді ажырату; әдебиеттік орыс тілінің нормаларына сәйкес тілдік жүйенің түрлі деңгейлерінің тілдік құралдарын қолдануды; орыс тілінің орфографиясы мен пунктуациясының нормаларын саөтай отырып сауатты түрде жазуды; әр түрлі стильдегі монолог сөз құрастыру; сөйлеу этикетінің ережелерін сақтауды; мәтінге толық лингвистикалық талдау жасау; анықтамалықтар мен әр түрлі сөздіктерді (түсіндірме, антонимдік, синонимдік, орфографиялық, сөзжасамдық және т.б.) қолдануды; қарым-қатынас жасау стратегиясына сәйкес сұхбат құруды; ресми/ биресми қарым-қатынас түріне қарай сөйлеу; әңгімесушіге деген қарым-қатынас түрін ескеруді; контекст аясында түрлі деңгейдегі тілдік бірліктерге толық талдау жасауды; түрлі стильдегі мәтіндерді хабарлау; түрлі типтегі және аралас типті (сипаттау, хабарлау, пайымдау) мәтіндерді хабарлауды; мәдени және ғылыми сипаттағы сөз жанрларындағы мәтіндерді хабарлауды (ресми хат, жеке хат, құттықтау, газетке хабарлама, еркін тақырыпта эссе-шығарма жазу, есеп, реферат, баяндама, ғылыми жоба жұмысы); көптілді және көпмәдениетті қарым-қатынас жағдайында табысты түрде қарым-қатынас жасауды (сөз әрекетінің барлық түрлерін меңгеруді, ересектермен және құрбыларымен қарым-қатынас жасауды, ауызша және жазбаша сөз әрекетін дұрыс қабылдауды, белгілі бір мәселе бойынша өз пікірін толық және логикалық түрде жеткізу, орыс тілінің сөйлеу этикетінің нормаларын сақтауды, ауызша және жазбаша сөз әрекетінің нормаларын сақтауды, ұлттық мәдениеттің, ұлттық сөйлеу этикетінің, көпмәдениетті қоғамда әңгімелесушінің ерекшеліктерін ескеруді) меңгеруі тиіс.

Орыс әдебиеті (орыс мектептерінде)

Русская классическая литература. А.С.Грибоедов. Комедия «Горе от ума». А.С.Пушкин. Лирика: «Вольность», «К Чаадаеву», «Деревня», «Погасло дневное светило…», «Демон», «Свободы сеятель пустынный…», «К морю», цикл «Подражание Корану», «Храни меня, мой талисман», «К ***», «19 октября », «Пророк», «Во глубине сибирских руд…», «Поэт», «Анчар», «На холмах Грузии лежит ночная мгла…», «Зимнее утро», «Я вас любил: любовь еще, быть может…», «Брожу ли я вдоль улиц шумных…», «Бесы», «Элегия», «Осень», «Не дай мне Бог сойти с ума…», «Туча», «Вновь я посетил…», «Я думал, сердце позабыло…», «Я памятник себе воздвиг нерукотворный…». Поэмы: «Бахчисарайский фонтан», «Цыганы», «Медный всадник». Маленькие трагедии: «Скупой рыцарь», «Моцарт и Сальери», «Каменный гость». Драма «Борис Годунов». Проза: «Повести Белкина», «Дубровский», «Пиковая дама», «Капитанская дочка». Роман «Евгений Онегин». Пушкин и мировая литература. Дж.Байрон «Корсар», «Гяур»; В.Скотт «Роб Рой», «Айвенго», «Эдинбургская темница». Пушкин и Казахстан: Пушкин и Абай.

М.Ю.Лермонтов. Лирика: «Мой демон», «Ангел», «Я не унижусь пред тобою…», «Нет, я не Байрон, я другой…», «Парус», «Смерть поэта», «Бородино», «Когда волнуется желтеющая нива…», «Молитва», «Дума», «Поэт», «Три пальмы», «Молитва», «Есть речи – значенье…», «Как часто пестрою толпою окружен…», «И скучно, и грустно», «Воздушный корабль», «Завещание», «Родина», «На севере диком стоит одиноко…», «Утес», «Сон» , «Нет, не тебя так пылко я люблю…», «Выхожу один я на дорогу…», «Пророк». Поэмы: «Мцыри», «Беглец», «Демон». Драма «Маскарад». Роман «Герой нашего времени». Лермонтов и мировая литература. Байрон. Лермонтов и Казахстан. Гейне – Лермонтов – Абай.

Н.В.Гоголь. Циклы повестей: «Вечера на хуторе близ Диканьки», «Миргород», «Петербургские повести». Комедия «Ревизор». Поэма «Мертвые души». Гоголь и мировая литература. «Одиссей» Гомера, «Божественная комедия» Данте, «Дон-Кихот» М.Сервантеса, Э.Т.А.Гофман. Гоголь и Казахстан. Переводы произведений Гоголя на казахский язык.

А.Н.Островский. Пьесы: «Гроза», «Бесприданница», «Лес». И.А.Гончаров. Романы: «Обыкновенная история», «Обломов», «Обрыв». И.С.Тургенев. Повести: «Ася», «Вешние воды». Романы: «Рудин», «Дворянское гнездо», «Накануне», «Отцы и дети». Тургенев и мировая литература. Флобер, Мериме, Мопассан, Золя. Н.С.Лесков. Повести и рассказы: «Очарованный странник», «Тупейный художник», «Жемчужное ожерелье». Лесков и мировая литература. О.Генри «Дары волхвов».

Н.А.Некрасов. Лирика: «В дороге», «Колыбельная песня», «Тройка», «Нравственный человек», «Вчерашний день, часу в шестом…», «Мы с тобой бестолковые люди…», «Блажен незлобливый поэт…», «Влас», «Забытая деревня», «Внимая ужасам войны…», «Поэт и гражданин», «Размышления у парадного подъезда», «Крестьянские дети», «Железная дорога», «Элегия», «О Муза! Я у двери гроба…». Поэма «Кому на Руси жить хорошо».

Ф.И.Тютчев. Лирика: «Весенняя гроза», «Бессонница», «Цицерон», «Весенние воды», «Silentium!», «Как над горячею золой…», «О чем ты воешь, ветр ночной?..», «Как птичка, раннею зарей…», «Тени сизые смесились…», «Фонтан», «29-ое января 1837», «День и ночь», «Море и утес», «Два голоса», «О, как убийственно мы любим…», «Наш век», «Предопределение», «Чему молилась ты с любовью…», «Я очи знал – о, эти очи!..», «Близнецы», «Последняя любовь», «Эти бедные селенья…», «Есть в осени первоначальной…», «Она сидела на полу…», «Весь день она лежала в забытьи…», «Ночное небо так угрюмо…», «Две силы есть – две роковые силы…», «К.Б.».

А.А.Фет. Лирика: цикл «Гадания», «На заре ты ее не буди…», «Я жду… Соловьиное эхо…», «Я пришел к тебе с приветом…», «Я долго стоял неподвижно…», «Уж верба вся пушистая…», «Шепот, робкое дыханье…», «Венера Милосская», «Еще майская ночь», «На стоге сена ночью южной…», «Грезы», «На железной дороге», «В дымке-невидимке…», «Сияла ночь. Луной был полон сад. Лежали…», «Шопену», «Музе», «Учись у них – у дуба, у березы…», «Добро и зло», «Я тебе ничего не скажу…», «Целый мир от красоты…», «Чем доле я живу, чем больше пережил…», «Одним толчком согнать ладью живую…», «Как богат я в безумных стихах!..», «Как беден наш язык! – Хочу и не могу…», «Quasi una fantasia».

М.Е.Салтыков-Щедрин. Сказки: «Медведь на воеводстве», «Премудрый пискарь». Роман «Господа Головлевы». Ф.М.Достоевский. Романы: «Бедные люди», «Униженные и оскорбленные», «Преступление и наказание», «Идиот». Достоевский и мировая литература. Ф.Ницше, Ф.Кафка, А.Камю, Ж.-П.Сартр и др.). Достоевский и Казахстан. Ч.Ч.Валиханов.

Л.Н.Толстой. Романы: «Война и мир», «Анна Каренина». Толстой и мировая литература. «Бальзак, Стендаль и Толстой. «Очарованная душа» Р.Роллана, «Сага о Форсайтах» Дж.Голсуорси.

А.П.Чехов. Повести и рассказы: «Размазня», «Унтер Пришибеев», «Переполох», «Тоска», «Ванька», «Попрыгунья», «Палата № 6», «Дом с мезонином», «О любви», «Душечка», «Дама с собачкой». Пьесы: «Вишневый сад», «Чайка», «Три сестры».

И.А.Бунин. Лирика: «Бледнеет ночь... Туманов пелена», «В орде», «В полночный час я встану и взгляну», «Вечер», «Настанет день – исчезну я…», «Полночный звон степной пустыни», «Родине», «Слово», «Потомки Пророка», «Зеленый стяг», «Ковсерь», «Тайна», «Источник звезды», «Белые крылья», «Ночь Аль-Кадра», «Завеса». Рассказы: «Антоновские яблоки», «Грамматика любви», «Легкое дыхание», «Господин из Сан-Франциско», «Сны Чанга», «Солнечный удар», «Чистый понедельник», «Тень птицы», «Свет Зодиака».

А.И.Куприн. Повести и рассказы: «Поединок», «Молох», «Штабс-капитан Рыбников», «Мирное житие», «Анафема», «Святая ложь». М.Горький. Повести и рассказы: «Бывшие люди», «Супруги Орловы», «Коновалов», «Ледоход». Пьеса «На дне». Л.А.Андреев. Рассказы: «Валя», «Город», «Гостинец», «Губернатор», «Два письма», «Друг», «Жизнь Василия Фивейского».

В.Я.Брюсов. Лирика: «Мучительный дар», «После грез», «Свиваются бледные тени…», «Творчество», «Есть что-то позорное в мощи природы…», «И, покинув людей, я ушел в тишину…», «Как царство белого снега…», «Четкие линии гор…», «Юному поэту», «Я действительности нашей не вижу…», «Я знаю беглость Ночи и Зимы…», «Женщине», «Мы к ярким краскам не привыкли…», «Скифы», «Я», «К портрету М.Ю.Лермонтова», «Отрады», «З.Н.Гиппиус», «Братья бездомные», «Каменщик», «Мечтание», «Работа», «К.Д.Бальмонту», «Я много лгал и лицемерил…», «Кинжал», «Младшим», «Грядущие гунны», Проза: «Бемоль», «В башне», «В зеркале», «За себя или за другую?», «Элули, сын Элули».

К.Д.Бальмонт. «Ангелы опальные», «Аромат солнца», «Безглагольность», «Бог и Дьявол», «Жар-птица», «Избранный», «Камыши», «Поэты», «Раненый», «Скиф», «Сны», «Челн томленья», «Что мне нравится», «Я - изысканность русской медлительной речи…», «Я в этот мир пришел, чтоб видеть Солнце…», «Я вольный ветер, я вечно вею…», «Я мечтою ловил уходящие тени…».

А.А.Блок. Лирика: «Люблю высокие соборы…», «Она стройна и высока…», «Religio», «Вхожу я в темные храмы…», «Девушка пела в церковном хоре…», «Русь», «Незнакомка», «Вот явилась. Заслонила…», «О весна без конца и без краю…», «Двойник», «Ночь, улица, фонарь, аптека…», «Миры летят. Года летят. Пустая…», «О доблестях, о подвигах, о славе…», «О, я хочу безумно жить…», «О, как смеялись вы над нами…», «Земное сердце стынет вновь…», «Друзьям», «И вновь – порывы юных лет…», «Я пригвожден к трактирной стойке…», «О да, любовь вольна, как птица…», «Россия», «На железной дороге», «Грешить бесстыдно, непробудно…», «Рожденные в года глухие…». Поэмы: «Возмездие», «Двенадцать».

Н.С.Гумилев. Лирика: «Credo», «Когда ж вечерняя заря…», «Думы», «Выбор», «Умный дьявол», «Вечер», «Сонет», «Она», «Паломник», «Отравленный», «Солнце духа», «Я вежлив с жизнью современною…», «Восьмистишие», «Рабочий», «Юг», «Рассыпающая звезды», «О тебе», «Сон», «Сердце радостно, сердце крылато…», «Дорога», «Соединение», «Мадагаскар», «Память», «Слово», «Мои читатели».

А.А.Ахматова. Лирика: «И когда друг друга проклинали…», «Дверь полуоткрыта…», «Смуглый отрок бродил по аллеям…», «Музе», «Любовь», «Слаб голос мой, но воля не слабеет», «Помолись о нищей, о потерянной…», «Я научилась просто, мудро жить…», «Приходи на меня посмотреть…», «Вечером», «Стихи о Петербурге», «О тебе вспоминаю я редко…»,«Столько просьб у любимой всегда…», «Черная вилась дорога…», «Я пришла к поэту в гости…», «Вижу, вижу лунный лук…», «Молитва», «Ведь где-то есть простая жизнь и свет…», «Теперь никто не станет слушать песен…», «Мне от бабушки-татарки…», «Это просто, это ясно…», «Когда в тоске самоубийства…».



М.Горький. «Жизнь Клима Самгина», «Несвоевременные мысли». Маяковский. Лирика. Поэмы «Про это», «Хорошо»,»Во весь голос». Пьесы «Баня», «Клоп». С.Есенин. Лирика. Поэмы «Анна Снегина», «Черный человек». А.Ахматова. Лирика. О.Мандельштам. Лирика. М.Цветаева. Лирика. Б.Пастернак. Лирика. Роман «Доктор Живаго». А.Фадеев. «Разгром». М.Зощенко. Рассказы. Е.Замятин. Рассказы. Роман «Мы». И.Бунин. «Жизнь Арсеньева», «Окаянные дни». В.Ходасевич. Лирика. Д.Мережковский. Лирика. Проза. З.Гиппиус. Лирика. Проза. А.Платонов. Рассказы. Роман «Котлован». М.Булгаков. «Собачье сердце», «Мастер и Маргарита». Пьесы «Зойкина квартира», «Иван Васильевич». А.Толстой. «Аэлита», «Петр Первый», «Хождение по мукам». Н.Заблоцкий. Лирика. М.Шолохов. «Тихий Дон». А.Твардовский. Лирика. «Василий Теркин», «По праву памяти». К. Симонов. Лирика. Роман «Живые и мертвые». Военная лирика: М.Исаковский. Лирика. А.Сурков. Лирика. В. Гроссман. «За правое дело», «Жизнь и судьба». А.Бек. «Волоколамское шоссе», «Новое назначение». Б. Васильев. «В списках не значился», «А зори здесь тихие…». В.Быков. «Обелиск», «Сотников». Ю. Бондарев. «Горячий снег», «Берег», «Выбор». Ю.Трифонов. «Обмен», «Другая жизнь». А.Битов. «Такое долгое детство», «Одна страна»; В. Аксенов. «Звездный билет», «Апельсины из Марокко»; Ю.Казаков. Северные рассказы. В.Шаламов. Колымские рассказы. А.Солженицын. «Архипелаг ГУЛАГ». А.Рыбаков. «Тяжелый песок», «Дети Арбата». Е.Гинзбург. «Крутой маршрут». В.Дудинцев. «Белые одежды». Ю.Домбровский. «Хранитель древностей», «Факультет ненужных вещей». В.Шукшин. Рассказы. В.Распутин. «Живи и помни», «Последний срок», «Прощание с Матерой». А.Вампилов. «Старший сын», «Утиная охота». А.Арбузов. «Иркутская история», «Старомодная комедия»; В.Розов. «Гнездо глухаря»; А.Володин. «Пять вечеров»; Л.Зорин. «Покровские ворота». А.Вознесенский. Лирика. Р.Рождественский. Лирика. Е.Евтушенко. Лирика. В.Высоцкий. Лирика. Б.Окуджава. Лирика. Б.Ахмадуллина. Лирика. О.Сулейменов. Лирика. Поэма «Глиняная книга». Исследование «Аз и Я». Н.Рубцов. Лирика. А.Тарковский. Лирика. Д.Самойлов. Лирика. В.Тендряков. «Весенние перевертыши», «Шестьдесят свечей», «Расплата», «Параня», «Охота». В.Войнович. «Жизнь и необычайные похождения Ивана Чонкина». Н.Коржавин. Лирика. И.Бродский. Лирика. С.Довлатов. Проза. Ф.Искандер. «Сандро и Чегема». Ч.Айтматов. «И дольше века длится день…», «Плаха». В.Пелевин. «Амон Ра».

Оқушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

оқушылар:әдебиет туралы тарихи-әдебиеттік мағлұматтарды; көрнекті жазушылардың өмірбаяндық және шығармашылық жолын; әдеби туындылардың мәтіндерін; көркем туындылардың эстетикалық, жалпыадамзаттық және тарихи-әдебиеттік мәнін; өнердің түрі ретінде әдебиет туралы; көркем туындыны талдау үшін қажетті теориялық ұғымдарды; бағдарламалық көркем туындыларды сыни және әдебиеттануда классикалық тұрғыда түсіндірілуін; әдебиеттің рөлін, оның ішінде қоғамның рухани өмірінің бөлігі ретінде орыс әдебиетінің рөлін ұғыну мақсатында әдебиет бойынша білімдер жүйесін, оның жас ұрпақтың рухани-адамгершілік шамасының дамуына әсерін; өлеңмен жазылған мәтіндер және көркем прозалар үзінділерінің белгілі санын білуі тиіс;

сонымен қатар, оқушылар: әдеби туынды туралы ауызша және жазбаша оқырмандық және шығармашылық пікірін бере білетіндігін көрсетуді; әдебиеттану ұғымдарын пайдаланып және мәдени реалийді, этномәдени мәнмәтінді ескеріп көркем мәтінді талдауды; көрем туындыны «бұқаралық мәдениеттен» айыра білуді; әдеби проблемаларда өз көзқарасын дәлелдеуді; әдеби және публицистикалық тақырыптарға әр түрлі жанырда шығармалар жазуды; өз бетінше шығармашылық зерттеу дағдыларын талап ететін жанырлардың мәтіндерін жазып шығаруды: баяндама, тұсау кесер, рецензия, шолу, эссе, сыни шағын мақала; көркем туындыны оқып білуде арнайы әдебиетті және Интернет-ресурстарды пайдалануды; оқып білетін туындылар мен қазіргі заманмен арақатынасын белгілеуді; оқылған туындының суреттеу, кесте, схема, суреттің элементтері бар схема түрінде көркемдік әлемінің моделін жасауды; классикалық туындыны өзінің түсінуінде пәрменді көзқарасы мен ауызша және жазбаша түрде көрсетуді; талдауды, өңдеуді, жинақтауды және ғылыми ақпаратты пайдалануды, қазіргі ақпараттық-коммуникациялық технологияны пайдалануды меңгеруі тиіс.

Ағылшын тілі

Сөйлеу құзыреттілігі: Тіл мен сөз әрекетінің ара қатынасы. Сөз әрекетінің түрлері: ауызша және жазбаша. Сұхбаттық және монолог сөз. Сөз мәдениеті: шетел тілінің нормалары. Мәтін: тақырып, негізгі ой, мәтін бөліктері. Мәтін жоспары. Мәтіннің логикалық құрылымы. Сұхбаттық сөз түрлері: сұрау сұхбаты, іс-әрекетке түрткі болатын сұхбат, пікір алмасу сұхбаты. Монолог сөз түрлері: сипаттау, хабарлама, пайымдау. Монолог сөз түрлерінің тілдік ерекшеліктері. Сөз әрекетінің түрлерін қолдану арқылы монолог құру. Тілдің функционалдық стильдері. Тілдің функционалдық стильдерінің жүйесі. Ауызекі сөйлеу стилі. Тілдің ғылыми стилі. Ресми және іскер стиль. Тілдің публицистикалық стилі. Әдеби стиль. Әдеби мәтінге лингвистикалық талдау жасау. Сөйлеу жанрлары. Сөйлемдер айтқанда қарым-қатынас жағдайын ескеру: қарым-қатынас жасаудың ресми/биресми түрлері, серіктестің жас немес әлеуметтік ерекшелігі, сөйлеуші мен серіктестің қарым-қатынасының сипаты. Сөйлеу этикеті. Сөз әрекетінің коммуникативтік қасиеттері. Шешендік өнер негіздері.

Әртүрлі жанр мен стильдегі мәтіндер құру. Іскер әлемде қарым-қатынас жасау, қазіргі қоғамның өзекті мәселелерін талқылау іскерліктерін дамыту. Әр түрлі тақырыптарда қарым-қатынас жасау біліктері. Тілдің коммуникативтік қасиеттерін жетілдіру.



Тілдік құзыреттілік: Қазіргі қоғамда шетел тілінің функциялары. Фонетикалық ерекшеліктер. Дыбыстау нормалары мен орфоэпия. Орфография және фонетика. Лексика. Сөз және оның мағынасы. Тақырыптық лексикадағы синонимдік тізбектер мен антонимдік жұптар. Акронимдер. Кірме сөздер. Фразеология. Фразеологияның стилистикалық сипаттамасы. Сөзжасам. Түрлі сөз таптарының сөзжасамдары. Тілдің грамматикалық тізбегі. Морфология. Сөз таптары және олардың орфографиялық сипаты. Синтаксистегі сөз, сөз тіркесі және сөйлем. Сөйлемнің грамматикалық негізі. Жай сөйлем. Салалас құрмалас сөйлем. Бағыныңқы құрмалас сөйлем. Күрделі сөйлемдегі пунктуация. Әр түрлі стильдегі мәтіндердегі сөйлем түрлерінің қызметі.

Әлеуметтік-мәдени құзыреттілік: Тілін оқып жатқан елдің/ елдердің әлеуметтік-мәдени және мәдениаралық ерекшеліктері. тілін оқып жатқан ұлттық мәдениет ерекшеліктері: салт-дәстүрлері, этикеті, әлеуметтік топтары, тарихы мен мәдениеті және сөйлеу этикетін мәдениаралық байланыста қолдану.

Оқушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

оқушылар: меңгерілген лексикалық бірліктердің мағынасын, бағалау лексикасын, тілін оқып жатқан елдің мәдениетінің ерекшеліктерін сипаттайтын сөйлеу этикетінің реплика-клишелерін; негізгі сөзжасам тәсілдерін; фразалық етістіктерді, тұрақты сөз тіркестерін; меңгерілген грамматикалық құбылыстардың сипатын білуі тиіс.

сонымен қатар: ағылшын тілінің барлық дыбыстарын дауыстылардың қысқалығы мен ұзақтығын сақтай отырып дыбыстауды; меңгерілген материал аясында лексикалық минимумды оқығанда және тыңдағанда ажырата алуды; тақырыптары аясында меңгерілген лексикалық бірліктерді сөз әрекетінде қолдануды; салалас құрмалас және бағыныңқы құрмалас сөйлемдерді ауызша және жазбаша сөз әрекетінде қолдануды меңгеруі тиіс.

Сөйлеу құзыреттілігіне сәйкес оқушы меңгеруі тиіс: қызықтыратын тақырыптар аясында хабарлама жасау; оқиғаларды, әсерлерін, үміттерін, мақсаттарын сипаттау, болашақтағы жоспарлары мен өз пікірін білдіру; ағылшын тілі ана тілі болып келетін адаммен қарым-қатынасқа еш қиындықсыз түсіп, жылдам сөйлеу; әр түрлі тақырыпта түсінікті, толық хабарламалар жасау; негізгі мәселеге өзінің көзқарасын білдіру, әр түрлі пікірлердің жетістіктері мен кемшіліктерін көрсету; әңгімені бастау, әңгімеге қолайлы сәтте кірісу және әңгімені аяқтау; таныс тақырыптағы әңгімеге қатысу, талқыланып жатқан мәселені түсіну, өзгелерді әңгімеге қатысуға шақыру; серіктестің сауалдарына жауап беру және сұрақ қою, өз пікірін білдіру, өтініш білдіру, серіктестің жасаған ұсынысына келісім беру/ келіспеу; таныс тақырып бойынша талқылауға қатысу; өз пікірін білдіру және дәлелдеу; болашақтағы жоспарлары жайлы баяндау, өз қаласы/ ауылы, өз елінің және тілін оқып жатқан елдің тарихы мен мәдениеті жайлы мәлімет беру; қоғамның өзекті мәселелерін талқылау; өзекті мәселе бойынша өз пікірін білдіру және дәлелдеу; меңгерілген тақырыптар аясында оқиғаларды сипаттау, оқылған немесе тыңдалған мәтіннің негізгі ойын, мазмұнын баяндау, өз пікірін білдіру; ауызша және жазбаша сөз әрекетінде синонимдерді қолдану; әртүрлі ғылыми-практикалық конференциялар, дебаттар, дискуссияларда ағылшын тілінде баяндама жасау.

«Тыңдалым» әрекеті бойынша оқушы меңгеруі тиіс: қиын емес түпнұсқалық прагматикалық мәтіндердің негізгі мазмұнын түсіну және өзіне маңызды ақпаратты анықтау; сөз әрекетінің әр түрлі коммуникативтік түрлеріне жататын қиын емес түпнұсқалық мәтіндердің негізгі мазмұнын түсіну, мәтіннің тақырыбын анықтау, мәтіндегі басты оқиғаларды анықтау; мұғалімнің нұсқауларын, сыныптастарының сөзін дұрыс қабылдау; қабылданған ақпаратты сөз әрекетінде қолдану.

«Оқылым» әрекеті бойынша оқушы меңгеруі тиіс: шетел тіліндегі мәтінді түсіну, тақырыбына қарап мазмұнын болжау; түрлі жанрдағы түпнұсқалық мәтіндердің негізгі мазмұнын түсіну (тақырыбын анықтау, негізгі ойын, басты оқиғаларды, оқиғалардың логикалық ретін айқындау); түрлі жанрдағы қиын емес түпнұсқалық мәтіндердің негізгі мазмұнын толық түсіну, оқыған ақпаратқа баға беру, өз ойын білдіру; қажетті немесе қызығушылық тудыратын ақпаратты таңдай отырып мәтінді оқу; нақты немесе жалпы тақырыптағы қиын мәтіндердің жалпы мазмұнын түсіну.

«Жазылым» әрекеті бойынша оқушы меңгеруі тиіс: сауалнамалар мен бланкілерді толтыру; құттықтаулар жазу, үлгіге сүйене отырып жеке хат жазу, оның өмірі мен қал-жағдайын сұрау, өзі жайлы мәлімет беру, сөйлеу этикетінің нормаларын сақтай отырып алғыс білдіру, өтініш білдіру; қызығушылық тудыратын сұрақтар бойынша толық хабарламалар жазу; өз ойын дәлеледей отырып эссе, баяндама жазу; маңызды болып табылатын оқиғалар мен әсерлерді ерекшелей отырып хаттар жазу.

Әлеуметтік-мәдени құзыреттілікке сәйкес оқушы

білуі тиіс: тілін оқып жатқан елдің сөйлеу этикетінің нормаларын; тілін оқып жатқан елдің мәдениеті мен тарихын, ұлттық мейрамдары, АҚШ пен Ұлыбританияның мемлекеттік құрылымындағы ерекшеліктері;

меңгеруі тиіс: ағылшын тілі ана тілі болып келетін адаммен ауызша және жазбаша сөз әрекетінде өзара түсіністікке қол жеткізу; шет елдегі құрбыларымен мәдениаралық және тұлғааралық қарым-қатынас орнату; ақпаратты жеткізудің шет тіліндегі көздері арқылы әлем мәдениетінің құндылықтары жайлы ақпарат алу; өз елінің және тілін оқып жатқан елдің мәдениеті жайлы монолог сөз айту.
4.2 «Математика және информатика» білім саласындағы пәндердің үлгілік базалық мазмұны
«Математика және информатика» білім саласының мазмұны «Математика (алгебра және анализ бастамалары, геометрия), «Информатика» пәндері арқылы жүзеге асырылады.

Математика (алгебра және анализ бастамалары, геометрия)

Сандар және есептеулер. Комплекс сандар және олардың жазылуының әртүрлі формалары. Комплекс сандардың координаталық жазықтықта кескінделуі. Комплекс сандармен амалдар орындау.

Өрнектер және оларды түрлендірулер. Бірнеше қосылғыштардың алгебралық қосындысының квадраты. п > 3 үшін қысқаша көбейту формулалары. Көпмүшені көпмүшеге қалдықпен бөлу. Көпмүшелер үшін Евклид алгоритмі. Көпмүшенің түбірлері.

Теңдеулер және теңсіздіктер. Теңдеулер мен олардың жүйелерін шешудің негізгі әдістері. Теңсіздіктер мен олардың жүйелерін шешудің негізгі әдістері. Дәрежелік-көрсеткіштік теңдеулер және теңсіздіктер. Айнымалысы логарифмнің негізінде берілген логарифмдік теңдеулер және теңсіздіктер. Айнымалысы модуль таңбасы ішінде берілген логарифмдік және көрсеткіштік теңдеулер мен теңсіздіктер. Параметрі бар теңдеулер мен теңсіздіктер. Жоғары дәрежелі теңдеулерді шешу.

Функциялар. Функцияның нүктедегі шегі; функцияның нүктедегі және жиындағы үздіксіздігі; туынды, оның геометриялық және физикалық мағынасы; туындының көмегімен функцияны зерттеу; алғашқы функция, интеграл және оның геометриялық мағынасы; туындыны геометриялық, физикалық және практикалық есептерді шешуде қолдану; анықталған интегралдың көмегімен жазық фигураның ауданын және дененің көлемін табу.

Стохастика элементтері. Комбинаторика элементтері: қайталанатын және қайталанбайтын ауыстырулар мен орналастырулар, қайталанбайтын терімділіктер. Ньютон Биномы. Ақпараттарды өңдеудің статистикалық әдістері.

Геометриялық фигуралар және шамалар. Геометриялық шамаларды өлшеу. Геометриялық фигуралар (екіжақты бұрыш, жартыжазықтық, дөңес және дұрыс көпжақтар, призмалар, пирамидалар, қиық пирамида, дөңгелек денелер: цилиндр, конус, шар) және олардың қасиеттері. Кеңістіктегі геометриялық фигуралардың өзара орналасуы. Геометриялық шамаларды (кеңістіктегі бұрыштар мен қашықтықтарды, геометриялық денелердің бүйір және толық беттерін, көлемдерін) өлшеу. Көпжақтар мен айналу денелерінің және олардың жазықтықпен қимасының кескіндерін салу. Кеңістіктегі векторлық-координаталық әдіс: нүктелер мен векторлардың координаталары; кесінді ортасының координаталары; координаталары берілген векторлардың скалярлық көбейтіндісі; екі нүктенің ара қашықтығы; жазықтықтың теңдеуі; сфераның теңдеуі.

Оқушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

оқушылар: теңдеулер мен теңсіздіктерді шешудің негізгі әдістерін; математикалық анализ элементтерін; Ньютон – Лейбниц формуласын; комплекс сандарды және олардың жазылуының әртүрлі формаларын; түзулер мен жазықтықтардың өзара орналасуының түрлерінің қасиеттерін және белгілерін; кеңістіктік геометриялық фигуралардың қасиеттерін; параллель проекциялаудың қасиеттерін; қиық пирамиданың бетінің ауданы мен көлемін табу формулаларын; цилиндр мен конустың бүйір және толық беттерінің аудандары мен көлемдерін табу формулаларын; сфераның ауданы мен шардың көлемін табу формулаларын; кеңістіктегі координаталық геометрияның негізгі формулаларын білуі тиіс.

және оқушыларда: функцияның туындысын және алғашқы функциясын табу; функцияның нүктедегі шегін табу; функцияның нүктедегі үздіксіздігін дәлелдеу; геометриялық, физикалық және қолданбалы есептерді, соның ішінде функцияның жиындағы ең үлкен және ең кіші мәндерін табуға арналған есептерді шешу; математикалық анализ аппаратын пайдаланып функцияны зерттеу; параметрі бар теңдеулер мен теңсіздіктерді шешу; теңдеулер мен теңсіздіктерді стандартты емес әдістермен шешу; бірнеше айнымалысы бар теңдеулер жүйесін шешу; анықталған интегралды пайдаланып жазық фигураның ауданын табу; қарапайым дифференциалдық теңдеулерді шешу; алгебралық және тригонометриялық формаларда берілген комплекс сандарға амалдар қолдану; қажет жағдайда анықтамалықтар мен есептеу құралдарын пайдаланып, тәжірибелік мазмұнды есептерді шығаруда нақтылы объектілердің ұзындықтарын, аудандары мен көлемдерін табу; екіжақты бұрыштың және екі жазықтықтың арасындағы бұрыштың өлшемін (градустық және радиандық) табу; алгебралық аппаратты, тригонометрияны және сонымен қатар векторлық-координаталық әдісті қолданып, игерілген жазық және кеңістіктік фигуралардың қасиеттері арқылы геометриялық есептерді шешу; цилиндрді, конусты, шарды және олардың элементтерін кескіндеу; көпжақтардың, цилиндрдің, конустың және шардың қималарын салуға арналған есептерді шешу; игерілген формулалар мен геометриялық фигуралардың қасиеттері негізінде практикалық жағдайларды зерттеу; математикалық моделдеудің көмегімен тәжірибелік мазмұнды есептерді шешу; математикалық моделдерді талдау, тұжырымдау және құру; диаграмма, график, кесте түрінде берілген сандық мәліметтерді талдау, классификациялау мен тұжырымдау және осы мәліметтерді жобалық-зерттеу жұмыстарында қолдану біліктігі болуы тиіс.
Информатика

Операциялық жүйелер. Операциялық жүйені орнату және кескіні (конфигурация). Ақпараттық жүйелер. Қазіргі заманауи компьютерлік программалық қамтамасыз ету. Аудармашы - программалар. Компьютерлік және оргтехникамен жұмыс.

Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар. Мультимедия. Деректер қорымен жұмыс. Баспа жүйелері.

Программалау. Кәсіби баспа жүйесінде жұмыс істеу технологиясы. Компьютерлік графика және дизайн. Movie Maker программасының мүмкіндіктері. Web-беттерді құру жане дизайны. Web-сайтты жобалау және жариялау. Программалау. Модельдеу және формальдау.



Оқушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

оқушылар: оқу жобасына қойылатын талаптарды; құжатты сканерлеу технологиясын; мәтінді танып алу программасын; мәтіндік процессордың негізгі мүмкіндіктерін; құжатты рәсімдеудің негізгі түрлері мен стандарттары; макростар ұғымын; құжатты қорғау тәсілдерін; анимация мен мультипликацияны ұйымдастыру негіздерін; Web-дизайнның негізгі қағидаларын; операциялық жүйе параметрлерін баптауын; компьютерлік вирус және вирусқа қарсы программа ұғымдарын; компьютерлік графика түрлерін: векторлық және растрлық графиканы; «баспа жүйесі» программасының міндеті мен интерфейсін; браузерлер функциялары мен олардың түрлерін; ақпаратты қорғау аймағындағы ҚР заңнамасын; жоғары деңгейлі программалау тілінің орта ұғымын; құрылымдық, модельдік, объекті-бағдарлы программалау туралы ұғымдарын; объекті-бағдарлы ортасында құрылған файлдар міндетімен типтерін білу; ДҚ қалыптастыруға арналған программалардың мүмкіндіктерін білуі керек;

сонымен қатар, оқушылар: өзекті сұрақты тұжырымдауға, зерттеу тақырыбы бойынша гипотеза ұсынуды; құжатты мәтіндік процессорда құруды, сақтауды, редакциялауды, баспалауды; графикалық бейнелер мен анимацияны құруды және редакциялауды; кез келген мектеп пәнінде және өзін-өзі дамыту мақсатында мәтіндік редакторды, графикалық редакторды, баспа жүйелерін қолдануды; программалық қамтамасыз етуді орнатуды және жоюды; компьютерге қосылған құрылғыларды баптауды; операциялық жүйе параметрлерін баптауды; вирусқа қарсы программаларды қолдануды; растрлық және векторлық графикада жұмыс істеуді; жоғары деңгейлі программалау тілінде программалау; негізгі алгоритмдік құрастырылуымды жобада қолдануды; негізгі Интернет клиенттерін: браузерді, электрондық поштаны іске қосуды; модемді орнатуды және баптауды; жергілікті желіні баптауды; HTML тілінде программалауды; Web-беттер құруды; деректер қорын құруды, толтыруды, сақтауды, редакциялауды; деректер қорымен жұмыс істеуді меңгеруі тиіс.
4.3 «Жаратылыстану» білім саласындағы пәндердің үлгілік базалық мазмұны
«Жаратылыстану» білім саласының мазмұны «География», «Физика», «Биология», «Химия» пәндері арқылы жүзеге асырылады.

География

Жер планетасы: жердің даму тарихы, жердің пайда болуы туралы ғылыми болжамдар, қалыптасу кезеңдері, өлшемдері, геологиялық жыл санау, геохронологиялық, Күн мен Айдың жердегі үдерістерге әсері. Географиялық қабық, литосфера, гидросфера, атмосфера, биосфера туралы ұғымдар, литосфераның құрылысы, зерттеудің қазіргі кездегі әдістері, тау жыныстары, минералдардың белгілері, жел қақтыру, жер бедері, пішіндері, планетадағы ғажайып пішіндер. Гидросфера, оның құрамы, Жер бетінде судың таралуы, табиғаттағы дүниежүзілік су айналымы, оның маңызы. Судың булануы, өсімдіктердің суды буландыруы, судың қасиеттері, табиғаттағы ерітінділер. Атмосфераның зерттелуі, құрылысы мен құрамы, ауаның қасиеттері, маусымдық құбылыстар, ауа райы, климат. Биосфера, ноосфера жайлы түсінік, биосфераның құрамы, топырақ және оның маңызы. Ландшафт туралы түсінік, оның дамуы, Қазақстандық ландшафтар. Экваторлық ылғалды, субэкваторлық ауыспалы-ылғалды орман, саванналы, тропиктік шөлді, субтропиктік жерортатеңіздік, далалы, шөлейтті, шөлді, тайгалық арктикалық шөлді, субарктикалық ландшафтар, биіктік белдеулер.



Дүние жүзінің экономикалық географиясы: табиғат ресурстары, минералды, агроклиматтық, су, жер, биологиялық, рекреациялық ресурстары, Дүниежүзілік мұхит ресурстары, энергияның балама көздері. Халықтар географиясы, ірі агломерациялар, мегалополистер. Ғылыми-техникалық революция, дүниежүзілік шаруашылық, негізгі түсініктер, өзгерістер. экономикалық ықпалдастық (интеграция). Өндірісті аумақтық орналастыру өнеркәсіптік аудандар. Қазіргі әлемдегі Қазақстанның экономикасы, саяси, дипломатиялық байланыстар, экономикалық реформалар, «Қазақстан – 2050» Бағдарламасы. Халықаралық ұйымдар.

Оқушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

оқушылар: география ғылымының даму кезеңдері; Жердің планета ретінде даму ерекшеліктері; Күн және Айдың жердегі үдерістерге ықпалы; географиялық қабық планетарлық масштабтағы табиғат кешені; Жер материктеріндегі ландшафтардың алуан түрлілігі; материктер мен Дүниежүзілік мұхиттың табиғат ресурстарының орналасу заңдылықтары; Жер халықтары ерекшеліктері; ҒТР дүние жүзі шаруашылығына әсері; өндірісті ұйымдастырудың аумақтық проблемалары; дүниежүзілік өнеркәсіп салаларының географиясы; ауыл шаруашылығының жетекші салаларын орналастыру географиясы; дүние жүзінің әр түрлі аймақтарында көлік түрлерінің дамуы және рөлі; қазіргі әлем шаруашылығындағы Қазақстан экономиасының құрылымы жайлы түсініктері болуы тиіс.

және оқушылар: Жердік математикалық өлшемдерін; географиялық қабық компонентерінің ерекшеліктерін: литосфера, гидросфера, атмосфера, биосфера, олардың қазіргі жағдайын және дамуын; «ландшафт» түсінігінің құрамдас компонентерін; географиялық қабықтың кеңістіктік бөлінісін; минералды, жер, агроклиматтық, су, биологиялық, рекреациялық ресурстардың экономиканың дамуы үшін маңызын; адамдардың денсаулығын қалпына келтіруде және сақтауда рекреациялық ресурстардың маңызы; Жер халқы санының өзгеруін; аймақтар бойынша ғаламшар халқының құрамын; елді мекендердің типтерін, қалалардың жіктелуі мен қызметін; ғылым мен техниканың жетістіктерін және олардың дүние жүзі шаруашылығы салаларының экономикалық дамуына әсерін және олардың орналасуын; дүниежүзілік өнеркәсіп салаларын орналастырудың факторларын және негізгі бағыттарын, жаңа үрдістерді; ауыл шаруашылық салаларын орналастырудың факторларын және негізгі бағыттарын, жаңа үрдістерді; көліктің маңызын; қазіргі кезеңде Қазақстан экономикасы құрылымының өзгеруіне әсер еткен факторлар; Қазақстан Республикасы мүше болып табылатын халықаралық экономикалық ұйымдарды; «Қазақстан – 2050» Бағдарламасы бойынша Қазақстан Республикасы дамуының артықшылықтарын білулері тиіс.

сонымен қатар, оқушылар: жалпы географиялық карталарға талдау; геохронологиялық таблицаның деректерін талдау; климаттың түрін анықтау үшін ауа райы әр түрлі көрсеткіштерін салыстыру; статистикалық деректердің көмегімен жекелеген елдердің даму деңгейін және шаруашылығының құрылымын анықтау; шаруашылық салалары бойынша кешенді сипаттама жасау үшін тақырыптық карталарды талдау; берілген тақырып бойынша хабарламалар, рефераттар дайындау үшін қосымша ақпарат жинақтау; таңдап алынған проблема бойынша өз көзқарасын дәлелдеу; презентациялар дайындау; сабақтарда бұқаралық ақпарат материалдарын, басқа да ақпарат көздерін қолдану; ғылыми зерттеулер жүргізу және жұмыс нәтижесіне презентация жасауды жүзеге асыра алулары тиіс.

Физика

Әлемдi танып-бiлудiң ғылыми әдiстері. Физика – табиғаттың қарапайым және iргелi қасиеттерi туралы ғылым.

Механика. Классикалық механиканың негіздері. Релятивтік механиканың негіздері.

Молекулалық физика. Термодинамика. Молекулалық-кинетикалық теория.

Электродинамика. Электростатика. Тұрақты электр тогы.

Кванттық физика. Жарық кванттары. Атом ядросының физикасы. Астрофизиканың элементтері.



Оқушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

оқушылар: табиғатты танып-білудің ғылыми әдістері бойынша оқушылар: табиғатты танып-білудің заманауи ғылыми әдістерін; техниканың және басқа ғылымдардың дамуындағы физиканың ролін сипаттауды және түсіндіруді білуі және игеруі тиіс.

  • классикалық механика, молекулалық физика және термодинамиканың физика, электродинамика, кванттық механика теорияларын;

  • модель, болжам, қағида, постулат, заң, теория, кеңістік және уақыт, инерциалды санақ жүйесі, материялық нүкте, зат, өзара әрекеттесу, идеал газ, модель, болжам, қағида, постулат, заң, теория, механикалық және электромагниттік тербелістер, электромагниттік өріс, электромагниттік толқын, атом, квант, фотон, атом ядросы, радиоактивтік, планета, жұлдыз, галактика, Әлем ұғымдарын;

  • орын ауыстыру, жылдамдық, үдеу, масса, күш, қысым, импульс, жұмыс, қуат, механикалық энергия, ішкі энергия, зат бөлшектерінің орташа кинетикалық энергиясы, абсолют температура, жылу мөлшері, период, жиілік, тербеліс амплитудасы, толқын ұзындығы, сыну көрсеткіші, линзаның оптикалық күші, элементар электр заряды, электр өрісінің кернеулігі, потенциалдар айырмасы, электрсыйымдылығы, электр өрісінің энергиясы, электр тогының күші, электр кернеуі, электр кедергісі, электрқозғаушы күш, магнит ағыны, индуктивтік, магнит өрісінің энергиясы, байланыс энергиясы, жартылай ыдырау периоды физикалық шамаларды;

  • заңдар, қағидаларр және постулаттар (тұжырымдамасы, қолданылу шекарасы);

  • жаңаратын және жаңармайтын табиғи қорларды тиімді пайдалану негіздерін, адамның белсенді іс-әрекеті арқылы табиғи нысандарда байқалатын физикалық заңдылықтарды; физиканың дамуына ғалымдардың қосқан үлесін білуі және игеруі тиіс.

  • физикадан игерген кинематикалық және динамикалық қоғалыс, газдардың, сұйықтардың және қатты денелердің жылулық ұлғаюы, қатты заттардың серпімділік қасиеттерінің температураға тәуелді өзгеруі туралы білімдерін күнделікті өмірде проблемалық жағдайларды шешуге қолдана алуы;

  • бақылаулар мен эксперимент нәтижелерін сипаттап, түсіндіре алуы тиіс.

Биология

Цитология. Цитологияның міндеттері. Жасушалық теория. Жасушаның химиялық құрамы. Прокариоттық жасушаның құрылысы мен қызметі. Эукариоттар жасушаларының құрылыстық - функциялық құрылымы. Тіршіліктің жасушалық емес формалары. Жасушадағы зат алмасу (метаболизм).

Организмдердің көбейуі және жеке дамуы (онтогенез). Өсімдіктер мен жануарлардың жыныссыз көбейуі. Жынысты көбейу. Жеке даму(онтогенез). Организмнің дамуы және қоршаған орта.

Тұқым қуалаушылықтың негізгі заңдылықтары. Өзгергіштіктің негізгі заңдылықтары. Адам генетикасы. Селекция және биотехнология негіздері. Жерде тіршіліктің пайда болуы және дамуы. Жерде тіршіліктің пайда болуы туралы алғашқы көзқарастар. Жерде тіршілік пайда болуының алғышарттары.



Эволюциялық ілім. Тірі табиғаттың эволюциясы туралы көзқарастардың Ч.Дарвинге дейінгі дамуы. Микроэволюция. Эволюцияның негізгі заңдылықтары. Макроэволюция. Жер бетінде органикалық дүниенің дамуы. Жануарлар және өсімдіктер дүниесі эволюциясының негізгі ерекшеліктері. Адамның шығу тегі. Организм және ортаның өзара қарым –қатынастары. Экология негіздері. Биосфера туралы түсінік. Бірлестіктердегі тіршілік. Организмдер мен ортаның өзара қарым-қатынастары. Организмдер арасындағы өзара қарым-қатынастар. Бионика.

Оқушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

оқушылар білуі тиіс: тірі табиғаттың негізгі құрылым деңгейлерін; жасушалық теорияның негізгі қағидаларын; жасушаның химиялық құрамын; нәруыздардың, нуклеин қышқылдарының, липидтердің, АТФ және бейорганикалық заттардың жасуша және организм тіршілігіндегі рөлін; генетикалық код, геннің құрылысы мен қызметін; прокариоттар және эукариоттар, автотрофтар және гетеротрофтар жасушаларының құрылысы мен қызметін; пластикалық және энергиялық алмасу мен олардың маңызын, өсімдіктердегі пластикалық алмасу ерекшеліктерін және ғарыштық рөлін; зат алмасудағы ферменттердің рөлін; хромосомалар, олардың тұқым қуалау ақпаратын сақтау және ұрпақтарға берудегі рөлін: хромосомалар санының, пішіні мен мөлшерінің, әр түр өкілдеріне тән тұрақтылығын; митоз, мейоз, ұрықтану және олардың маңызын; генетикалық әдістерді, адам генетикасын зерттеу әдістерінің ерекшеліктерін; тұқымқуалаушылықтың заңдылықтарын, модификациялық және үйлесімдік өзгергіштіктерді, олардың себептерін; фенотип қалыптасуда генотип пен орта жағдайларының, мутациялардың эволюциядағы мутацияның, селекция мен денсаулық сақтаудағы генетиканың маңызын; тірі табиғаттың эволюциясы туралы түсінік; Ч.Дарвин ілімі қалыптасуының алғышарттары; Ч.Дарвиннің қолдан және табиғи сұрыпталу туралы ілімі; тіршілік үшін күрестің формалары; мутациялардың эволюциялық рөлі; табиғи сұрыпталудың формалары; түр түзілу туралы қазіргі көзқарастар; эволюциялық процестің негізгі бағыттары; биологиялық прогреске жету жолдары; эволюцияның негізгі заңдылықтары: дивергенция, конвергенция, параллелизм; архей, протерозой, палеозой, мезозой, кайнозой замандарында жерде тіршіліктің дамуы; биологиялық түр ретінде адамның қасиеттері; биоәлеуметтік тіршілік иесі ретінде адамның қасиеттері; «әлеуметтік дарвинизмнің» кертартпалық мәні; организм және ортаның өзара қарым-қатынастары; биосфераның құрылымы және оның құрам бөліктері; ортаның биотикалық, абиотикалық және антропогендік факторлары; орта факторлары әрекетінің қарқындылығы, шектеуші факторы; организмдер арасындағы өзара қарым-қатынас формалары; антропогендік факторлардың биоценоздарға әсері; экологиялық кешендер түзудің шаралары.

сонымен қатар, оқушылар: автотрофтар мен гетеротрофтар, прокариоттар мен эукариоттар жасушаларын салыстыра білуі; митоз бен мейозды анықтау; организмдердің көбею әдістерін ажырата білу; фенотип пен генотипті, гомо- және гетерозиготаны салыстыру; организмдердің мутациялық және модификациялық өзгергіштіктерін анықтау; эволюция үшін мутацияның маңызын түсіндіру; селекция үшін генетика заңдарын негіздеу; жер бетінде тіршіліктің пайда болу процесін материяны эволюциялық түрөзгерістері тізбегіндегі табиғи оқиға ретінде материалистік тұрғыда түсіндіруді; алуан түрлі организм түрлері шығуының және олардың тіршілік ортасына бейімділігінің себептерін эволюцияның қозғаушы күштері мен олардың мәні туралы білімге сүйеніп түсіндіруді; экологиялық жүйелерде түрлердің бірлесіп тіршілік етуге бейімділік белгілерін айқындауды; өнеркәсіп пен ауылшаруашылығындағы экологиялық заңдылықтар туралы мәліметтерді іс-тәжірибеде қолдануды; биоценоздың түрлік құрамына талдау жүргізуді; биоценоздардағы қарым-қатынастардың жеке формаларын анықтауды; нақты орта жағдайларындағы қоректік жүйелерді сипаттауды; орман шаруашылығы, балық шаруашылығы тағы басқа, ұйымдастыру үшін экологиялық білімді дұрыс пайдалануды; табиғи ресурстарды тиімді пайдалану және қоршаған ортаны қорғау дың барлық міндеттер кешенін шешу үшін білім мен заңдарды қолдануды; зертханалық және практикалық жұмыстарды орындауда техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтауды меңгеруі тиіс.

Химия

Химия саласындағы ашылған жаңалықтар. Манызды бейорганикалық, органикалық заттармен қосылыстар, олардың құрылыс теориясы. Көмірсутектер мен олардың табиғи көздері. Қазақстан мунай және газ химиясы, осы өндірісте қолданатын заттар. Оттекті, азотты органикалық қосылыстар. Синтетикалық жоғары молекулалы қосылыстар. Химия және адам денсаулығы. Қазіргі заманға сай «жасыл», «экологиялық» химия. Қазақстанның табиғи ресурстарын үнемді және тиімді пайдалану. Химия күнделікті өмірде, химиялық лаборатория мен өндірісте, табиғатта болатын химиялық құбылыстарды бақылау және түсіндіруі. Жаратылыстану бағытындағы ғылыми жетістіктер (медицина, биотехнология, биохимия, биоинформатика, нанохимия негіздері).



Оқушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

оқушылар білуі тиіс: химияның ролі мен маңызы; заттар мен химиялық құбылыстарды танып білудің негізгі әдістер, химияның эксперименттік негізі; көмірсутектердің табиғи көздері, оларды өңдеу және Қазақстандағы кен орындары; жоғары молекулалы қосылыстар, мономер, полимер, құрылымдық буыны, полимерлену дәрежесі, полимерлену және поликонденсациялану реакциялары; кең таралған полимерлер, олардың қасиеттері, практикада қолданылуы, пластмассалар, талшықтар, каучук; химиялық өндірістің ғылыми принциптері; қоршаған ортаның химиялық ластануы мен зиянды әсері; биогенді органикалық қосылыстардың биологиялық маңызы;

оқушылар келесіні атқара алуы тиіс: химиялық терминдер мен таңбаларды пайдалану; кең тараған полимерлерді қасиеттері бойынша анықтау; молекулалардағы атомдардың өзара әсерін ескере отырып, органикалық қосылыстың химиялық қасиетін түсіндіру; көмірсутектер мен олардың туындыларының құрамы мен құрылысын және олардың класын анықтау; химиялық экспериментті қауіпсіздік техникасының ережесіне сәйкес жүргізу; химиялық зақымдану не улану кезінде алғашқы медициналық көмек көрсету; игерілген білімді күнделікті өмірде сауатты пайдалану; сандық анализ нәтижесі мен жану өнімдерінің массасы бойынша заттардың молекулалық формулаларын анықтауға сан есептерін шығару; химиялық ақпараттарды өз бетінше іздеу; химия пәніне деген жоғары қызығушылық; ғылыми танудың негізгі әдістерін игеру мен қолдануға деген дайындық және қабілет; аналитикалық біліктілік – жүргізген тәжірибелердің нәтижелерін өңдеу, түсіндіру және қорытындылау біліктілігі; зерттеушілік біліктілік – химиялық эксперимент орындау біліктілігі мен дағдысы; математикалық біліктілік – химиялық формулалар мен теңдеулер бойынша есептеулер жүргізу және сандық баға беру; коммуникативтік біліктілік – жұп, топ құрамында жұмыс істеу; әртүрлі көзден алынған химиялық ақпараттың шынайылығына өзінің объективті көзқарасын білдіру; оқуын жалғастыруында профильді сауатты таңдау;

оқушылар пайдалана білуі керек: химия мен химия білімінің орны мен рөлі туралы қалыптасқан түсінік; танымдық әрекеті мен күнделікті өміріндегі білімі; таным процесінде ғылыми негізделген икемдер; өмірлік проблемаға ұқсайтын оқу проблемаларын шешуге жарайтын әмбебап қабілет; химиялық тәжірибелерді жасау мен түсіндіру дағдысын жетілдіру; эксперименттік жұмысты жүргізу барысында және өз бетінше алған білімді күнделікті өмірде қолдану мақсатында танымдық және зияткерлік қабілетін дамыту; химияға жаратылыстану мен жалпы адамзат мәдениетінің негізгі құрамдас бөлігі ретінде көзқарасын дамыту; адамзат алдында тұрған проблемаларды шешуде химияның қоғамдық мәні мен гуманистік бағыттылығын дамыту; оқушының химиядан алған білімі мен біліктілігін заттар мен материалдарды тұрмыста, ауыл шаруашылығында және өндірісте қауіпсіз пайдалануға, адам денсаулығы мен қоршаған ортаға кері әсерін тигізетін құбылыстардың алдын алуға қолдану; қолданбалы химияны, заманауи қоғамға қажетті заттар мен материалдар шығаратын өндіріс пен технология негіздерін білу; заттар мен материалдарды қолданудың заманауи проблемалары мен экологиялық аспектілерін анықтау; пәнаралық байланыстарды, химиялық экспериментерді (көрсетілімдер, зертханалық тәжірибелер, практикалық жұмыстар) және есептеулерді жүргізуі; Қазақстандағы табиғи шикізат ресурстары және негізгі металлургиялық, химиялық және өңдеуші өндірістер, олардың еліміздің әлеуметтік-экономикалық дамуындағы маңызы; минералды ресурстарды тиімді пайдалануының білу.
4.4 «Адам және қоғам» білім саласындағы пәндердің үлгілік базалық мазмұны
«Адам және қоғам» білім саласының мазмұны «Қазақстан тарихы», «Дүниежүзі тарихы», «Адам. Қоғам. Құқық» пәндері арқылы жүзеге асырылады.

Дүниежүзі тарихы

Қазіргі заман тарихының мазмұны. Қоғамның ХХ ғ.дамуының жалпы нышандарын сипаттаудың әртүрлі нұсқалары. Кеңес тарих ғылымындағы капитализмнің жалпы дағдарысы туралы тұжырымдама. Капитализмнің өзгеруге, дағдарыстан дамудың жаңа деңгейіне көтерілуге қабілеттілігі туралы идеялар. Кеңестен кейінгі тарих ғылымындағы қазіргі заман тарихын кезеңдерге бөлудің нұсқалары.

ХХғ. бірінші жартысындағы дүниежүзілік-тарихи үдеріс. Капитализмнің дәстүрлі құрылымының дағдарысы және қоғамда терең демократиялық реформалар жасауға ұмтылыс.

Дүниежүзі ХХ ғ. басы. Батыстың басты елдерінің ХХғ.басындағы дамуыс. Англияның ХХ ғ. басындағы дамуы. Францияның ХХ ғ.басындағы дамуы. АҚШ-тың ХХ ғ. басындағы дамуы. Германияның ХХ ғ. басындағы дамуы. Ресейдің ХХ ғ. басындағы дамуы. Шығыс елдерінің ХХ ғ. басындағы дамуыс. ХХғ. басындағы халықаралық қатынастар және біріншідүниежүзілік соғысс.

Еуропа мен американың негізгі аймақтарының 1918-1945 жж. дамуы. Еуропа елдеріндегі 1918 - 1923 жылдардағы революциялық оқиғалар. Соғыстан кейінгі әлемді қайта құрудың Версаль-Вашингтон жүйесіс. Ресейдегі 1917 жылғы революция және азамат соғысы. Германиядағы қараша революциясы.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет