№21 (8233) жезқАЗҒан аймақТЫҚ газеті • 973 жылғЫ 13 СӘуірден шығады saryarqa maýsym

▐ БІЛІМ ОШАҚТАРЫНДА
4
SARYARQA
2021 jylǵy 4 maýsym
№21 (8233)
AINA
Әлемде Тәуелсіз күнге жете 
алмай жүрген жұрт көп. Ата-ба-
басынан қалған ұлтарақтай жері 
болмағандықтан тоз-тозы шығып, 
өзгенің босағасына телміргендер 
де жетерлік. Өз тілін ұмытқандар 
да баршылық. Ұлт ретінде жойылу 
алдында тұрғандарды да білеміз. 
Міне, солардың мүсәпір жағдайына 
көз тастай отырып, бүгінгі күніміз-
ге тәубе айтамыз. Біздің батыр ба-
баларымыз ұлан-ғайыр кең өлкені 
мұра етіп қалдырды. Әлем бойынша 
жерінің кеңдігі бойынша 9-орынға 
жайғасады. Республика Еуразия құр-
лығының орталығында барлық мұ-
хиттардан бірдей қашықтықта орна-
ласқан. Республика батысында Еділ 
өзені алабынан шығысында Алтай 
тауы шыңдарына дейін 3 мың км-
ге дейін, солтүстіктегі Батыс Сібір 
жазығынан (Солтүстік Қазақстан 
жазығы) оңтүстігінде Қызылқұм 
шөлі мен Тянь-Шань тау жүйесіне
1600 км-ге дейін созылып жатыр. 
Дүние жүзіндегі бай тілдердің қа-
тарына жататын шебер туған тіліміз 
бар. Қазақ тілінің қадір-қасиетіне, 
көркемдік шеберлігіне, сөздік қо-
рының молдығына таң қаламын. 
Тілімізде бір сөздің бірнеше көр-
кем баламасын кезіктіруге балады. 
Тіпті кейде тіліміздегі ерекше көр-
кемдегіш құралдармен өрнектелген 
сөздерді өзге тілге аудара алмай 
жатады. Себебі ол сөздер бізге ғана 
тән, біздің бітім-болмысымызға сай 
жасалып, айрықша орамдалған. 
Еліміздің пайдалы қазбаларға 
әлеуеті де тым бай. Жер асты бай-
лығымызға көздерін сығырайта 
қарайтындар жетерлік. Расында, 
еліміз Тәуелсіздігін мол минералда-
ры, жер асты байлықтары, оларды 
экспортқа шығару арқылы тіктеді. 
Менделеев кестесіндегі 105 эле-
менттің 99-ы Қазақстан қойнауында 
табылған. 70-сінің қоры бар, өндірі-
сте 60 элементі пайдаланады.
Қазіргі таңда 493 кен оны бар. 
Еліміз цинк, вольфрам және барит 
қорын сақтауда бірінші орында, 
күміс, қорғасын, хром бойынша – 
екінші орында, мыс пен флюорит 
қорынан – үшінші, молибденнен –
төртінші, алтын қорынан – алтыншы
орынды иеленеді. Сондай-ақ ТМД 
елдері арасында Қазақстан пайдалы 
қазбалардың, яғни хром, кен, қорға-
сын қоры көлемі жағынан – бірінші 
орында, мұнай, көмір, мыс, никель 
мен фосфор өнімін өндіруден екін-
ші орынға тұрақтаса, газ, көмір, ал-
тын және қалайы бойынша – үшінші 
орында тұр.
Айта берсек жер астындағы 
пайдалы қазба байлықтарымыз 
жетерлік. Дегенмен, бұлардың да 
сарқылар кезі келері ақиқат. Сол 
тұста тоқырап қалмауымыз үшін
ғылым-білімді дамытуымыз қажет.
Осы мақсатта білім-ғылым саласы-
на түрлі гранттар бөлінуде. Болашақ 
– жастардың қолында. ХХІ ғасыр – 
білімділердің дәуірі. Мен еліміздің 
талапты да талантты жастары алда-
рынан қандай соқпақ пен қиындық 
кездессе де қайсарлықпен еңсеріп, 
әрдайым ел еңсесін тіктей беруі қа-
жет. Сонда ғана біз қолымызда бар 
егемендігімізді нығайтып, Тәуелсіз 
Қазақстанды дамудың жаңа жолына 
шығарарымыз анық. 

жүктеу/скачать 4.02 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: