3 Ɉԕɭɥɵԕɬɚԕɨɥɞɚɧɵɥԑɚɧɲɚɪɬɬɵɛɟɥɝɿɥɟɪ Грамматикалық материалдар
жүктеу/скачать 3.57 Mb. Pdf көрінісі
|
| Ԕɚɡɞɚɪԕɚɣɬɵɩɛɚɪɚɞɵ
…Жол ға шық қа ны на төр тін ші күн де ген де ұзын бой лы, қап са ғай қа ра шал осы Етік ші асуы ның бір өр кеш биігі не кө- те ріл ді. Бар сал ма ғын тая ғы на са лып, ті зе сі ді ріл деп, зор ға жыл жып ке ле ді. Кеу де сі сы рыл дап, өк пе сі ау зы на ты ғы лып, әл сін-әл сін тоқ тап дем ала ды. Бі рақ ал дын да көл де нең сұ лап жа тып ал ған қыр сық асу дың тө бе сі не бір шық сам-ау де ген ар- ман қол ты ғы нан де ме ген дей, өр ге қа рай өші ге, өр ше ле не қай- та ұм ты ла ды. «Ше ка ра ға дей ін ен ді небә рі қо зы көш жер қал ды, – де- ді ол қар сы ал дын да жат қан ала са адыр ға көз жі бе ріп. – Көз бар да мы на Күн гейт ас тан өтіп, сы зық тың бой ына жа қын дап алай ын. Со нан соң, Құ дай бұй ыр са, бү гін сәр сен бі нің сә ті не, қа раң ғы тү се ар ғы бет ке өте шы ғар мын». Бұл ойды ол тақ бір көрші ауылға қыдырып бара жатқан- дай жеп-жеңіл ойлап өтті… Бұл сапарға ол бақандай қырық жыл бойы дайындалмады ма? Мұның өзі – дөңбекшіп өткіз- ген талай ұйқысыз түндердің, санамен сарғайып, сарқыла тол ғанған бүкіл өмірінің айнымас қорытындысы емес пе?.. Ұй қы да қы сып ба ра ды. Әл де не ге еле гі зіп ұй ық тай ал ма- ған. Кө зі ілі ніп ба ра жа тып, әл сін-әл сін шо шып ояна бер ген. Осы бетінде қанша отырғаны белгісіз, бір заматта қал ғып кетіпті. Үш күндік суыт жүріс оны әбден қалжыратқан-ды. Бір кезде дәл аяқ жағынан шыққан тысырдан шо шып оянды. Жалма-жан көзін ашып алып, төменге қарап еді, жаңа ғы екі от едәуір жақындап қапты. Әккі көкжал дыбы сын біл дірмей, жербауырлап, жылжып келе жатыр екен. Ол жан дәр мен ор ны нан атып тұрды да, қасында жат қан ке лідей тасты тө- мен қарай домалатып жіберді. Сол-ақ екен, «қаңқ» еткен бір 67 дыбыс шықты да, салдыр-гүлдір до ма лаған таспен бірге құзға құлдырап, жоқ болды. Қарт қуа ныш тан жылап жіберді… Сы зық тан өте са лы сы мен, ол бү кең деп жү гі ріп оты рып, екі-үш ша қы рым дай ұзап кет ті. То был ғы лы құр сай ға жет- кен де, «уһ» деп де мін бір-ақ ал ды. Тұ ла бой ын тер ба сып кет- кен екен, де реу омы ра уын ағы тып, те ріс тік тен аң қыл дай соқ- қан са ма л ға тос ты. Әл де кім ге мұ ңын шақ қан дай, ең кіл деп жы лап жі бер ді. Са қа лы нан па ра-па ра жас ақ ты. Жер-Ана ны құ шақ тап сүйе бер ді. Бі ре се жы лап, бі ре се кү ле ді. «Ай на ла- йын, ту ған жер, се ні де кө ре тін күн бо ла ды екен-ау!» – деп, тұн шы ға кү бір лей ді. Қал ты ра ған қо лы мен дым қыл то пы рақ- тың бір уы сын алып, бе ті не ба са ды, та науы на апа рып қай та- қай та иіс кей бер ді. Ентігін басып, тынығып алған соң, тағы да ілгері жыл жы ды. Темірқазықты бетке алып, суыт жүріп келеді. Қанша жүр гені белгісіз, әйтеуір бірне ше қыр қа ны асып түсті. Жер бе дері бірте-бірте жылы ұшырап, таныс ме- кендер көзіне от тай басылды. Қарсы алдынан жанға жай лы алтын күрек са мал жел есіп қоя берді… Шығыс жақ құланиектеніп, таң атуға айналды. Қарт тұ ла бо йы ның қан қақсап ауырғанына қарамай, тістеніп, бар қай- ра тын жинап, тағы да алға жылжыды. Саршоқының түбін- дегі Айнабұлаққа қарай бет түзеді. Дәл осы арада оның ата- мекен – қыстауы бар. Сонда барып, демін бір-ақ алуға бекіді… Тая ғы на сүй еніп ор ны нан тұр ды да, сүй ре ті ле ба сып ес- кі қыс тау ға кір ді… Шек пе нін асық пай ше шіп, бір бұ рыш қа қой ды. Онан соң көй ле гі нің түй ме сін ағы тып, жа ла ңаш еті- не асып қой ған бойтұ ма рын ал ды. Бар қыт тан ті гіл ген кә дім гі үш бұ рыш ты тұ мар. Қарт тұ мар ды ер ні не жа қын да тып, тәубе ет ті. Со дан кей ін қал та сы нан бә кі сін алып, тұ мар ды сөк ті де, төң ке ріп сіл кі ді. Тұ мар дың іші нен бір уыс қи ыр шық то пы- рақ түс ті жер ге. Бұл – осы дан қы рық жыл бұ рын, жат өл ке ге ат та нар да ту ған жер ден түй іп ал ған то пы рақ еді… (аб деш Ж' ма ді ловті «аз дар ай тып ба ра ды» әгімесінен зінді) 2. Аудиожазбадан (05. mp3) «Байлық пен ақыл» та қы ры бын да ғы мәтін ді тың дап, не гіз гі идеяны анық таң дар. Осы тақырып та өз ойларыңды ортаға салыңдар. Ком му никативтік жағдаятқа сай көпшілік алдында шешен сөйлеп, тың дау шыларға ықпал ете білуге талпыныңдар. |