| процессi деп атайды. Iштей жанатын двигательдердiң жұмыс iстеуi үшiн мiндеттi түрде мына төмендегi төрт процесс бiрiнен кейiн бiрi ретiмен жүруге тиiс. Олар: сору, қысу, ұлғаю және шығару процесстерi. Бұл процесстердiң орындалуы поршеннiң жүрiсi мен газ тарту механизмiнiң жұмыс сәйкестiгiне байланысты болады. Егер осы аталған төрт процесс поршеннiң төрт жүрiсiне толық орындалатын болса, онда ондай двигательдердi төрт тактылы двигатель, ал поршеннiң екi жүрiсiнде орындалатын болса, онда екi тактылы двигатель деп аталады. Соған қарағанда такт дегенiмiз поршеннiң ЖӨН –ден ТӨН-ге қарай немесе керiсiнше жүргендегi бiр жүрiсi болады екен. Двигательдiң жұмыс iстеу кезiндегi осы орындалатын процесстердiң жиынтығы оның жұмыс циклы деп аталады. Ол төрт тактылы двигательдерде поршеннiң төрт жүрiсiнде, ал екi тактылы двигательдерде поршеннiң екi жүрiсiнде толық аяқталады. Двигательдiң тағы да бiр қажеттi көрсеткiшiне оның жұмыс ретiн жатқызуға болады. Двигательдiң жұмыс ретi деп бiр түрлi процесстiң цилиндрлер бойынша ауысу ретiн атайды. Мысалы двигательдiң жұмыс ретi 1-3-4-2 болса, онда кез келген бiр процесстiң, айталық сору процессiнiң өзi алдымен 1-цилиндрде, содан кейiн 3-, одан кейiн 4- және ең соңында 2-цилиндрде болатындығын көрсетедi. Немесе сол сияқты қысу процессi, әйтпесе ұлғаю процессi т.с.с. |
