6-сынып Ежелгітасдәуірі(Палеолит)б з. д. 2млн 500мың-12мың жыл
жылдардағы қоғамдық-саяси өмір
жүктеу/скачать 294.27 Kb.
|
| 1930 жылдардағы қоғамдық-саяси өмір
1930 жылдар КСРО-да орнаған саяси жүйе :Тоталитарлық ,казармалық социализм ХХ ғасырдың 30 жылдары тоталитарлық ,казармалық жүйені енгізген :И.В.Сталин 1930 жылы Қазақ АКСР БМСБ атуға үкім шығарды:Ж.Аймауытовты атуға үкім шығарды Ж.Аймауытовты атуға үкім шығарылды:1930 жылы Лаңкестік жаппай сипат алды:1937-1938 жж. 1937-1938 жылдары айыпталып,жазаға тартылған көрнекті партия қайраткерлері :Л.Мирзоян 1937-1938 жылдары репрессияға ұшыраған көрнекті партия қайраткерлері:Х.Досмұхаммедов Қазақстанның талантты архитекторлары мен инженерлерінің ішінде «Қызыл астананы»салуда қастандық ұйымдастырды деп айып тағылғандар :П.Т.Будасси ,С.Б.Голдгор ,М.Тынышбаев Репрессияға ұшыраған ,қазақ тілі ғылымының негізін қалаған ұайраткер :А.Байтұрсынов Лаңкесіктің құрбаны болған,көрнекті тілтанушы ғалым ,профессор:Қ.Жұбанов Лаңкесіктің құрбаны болған,КСРО Ғылым академиясы Қазақ филиалы басшыларының бірі :М.Төлепов Ұзақ жылдар Карлагта қамауда болып,азап шеккен екі мәрте Социалисік Еңбек Ері атағын алған ,академик ,селекционер:В.С.Пустовойт Лаңкестіктің құрбаны болған ,қазақтың тарихи білімінің негізін салушы:С.Асфендияров ХХ ғасырдың 30 жылдары профессор атағын алған қазақ ғалымы:С.Асфендияров Ақмолада Отанына опазыздық жасағандар әйелдеріне арналған лагерде (АЛЖИР) төмендегі қай мемлекет қайраткерінің әйелі мен қызы азап шекті:Т.Рысқұловтың Ақмолада Отанына опасыздық жасағандар әйелдеріне арналған лагерде (АЛЖИР) қай мемлекет қайраткерлерінің әйелдері азап шекті :С.Сейфуллиннің ,Т.Жүргеновтің,С.Қожановтың 1931 жылы Қарағанды облысының,Оскаров ауданында негізінен пайда болды :25 қоныс обсервация Оскаров ауданында 25 қоныс обсервация құрылған жыл:1931 жыл ГУЛАГазабынан өткен қазақстандықтар саны :101 мың 101 мың қазақстандықтар ГУЛАГ азабынан өтті ,олардың ішінде атылғандары:27 мыңнан астам КСРО-ның жаңа конституциясы қабылданды:1936 жылы 5 желтоқсанда 1936 жылы 5 желтоқсанда болған оқиға :КСРО Конституциясы қабылданды КСРО конституциясы қабылданды :1936 жылы Қазақ КСР-нің өмір сүрген уақыты :1936-1991 жж. Қазақ АКСР –і Одақтас республика болып қайта құрылып,Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасы деп аталды:1936 жылы желтоқсанда Қазақ КСР –інің конституциясы қабылданды:1937 ж. Қазақ КСР –інің конституциясы :1937 жылы наурызда қабылданды 1937 жылы наурызда болған Қазақсатн Кеңестерінің Төтенше Х съезі қабылдады:Қазақ КСР Конституциясын 1938 жылы маусым айында Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің сайлауы өтіп,сайланған депутаттар саны:300 депутат 1938 жылы маусым айында Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесіне сайланған депутат –қазақтарың саны: 152 Қазақ КСР Конституциясы бойынша Қазақ КСР-нің саяси негізі:Еңбекшілер депутаттарының Кеңестері 1937 жылы желтоқсанда КСРО Жоғарғы Кеңесіне республикадан сайланған депутаттар саны:44 1937 жылы желтоқсанда КСРО Жоғарғы Кеңесіне депутат болып сайланған шахтер:Т.Күзембаев 1937 жылы КСРО Жоғарғы кеңесіне депутаттыққа сайланған мұнайшы:С.Зүрбаев 1937 жылы КСРО Жоғарғы кеңесіне депутаттыққа сайланған сауыншы:С.Оңғарбаева 1937 жылы КСРО Жоғарғы кеңесіне депутаттыққа сайланған паравоз маштнисі:Л.Березняк 1920-1930 жылдардағы мәдениет Ұлы Отан соғысына дейінгі жылдардағы Қазақстанда маңызды мәдени өзгерістердің бірі :Халықты жаппай сауаттандыру ХХ ғасырдың 20-шы жылдарында халық бұқарасының мәдени деңгейін көтеру мақсатында жүргізілген шара :Сауатсыздықты жою Халық бұқарасының мәдени деңгейін көтеру мақсатында 1924 жылы ұйымдастырылған қоғам :Сауатсыздықты жою қоғамы Сауатсыздықты жою қоғамы ұйымдастырылды:1924 ж. ХХ ғ. басында қазақ ауылдарының саяси сауаттылығының дамуына маңызды рөл атқарды :сауатсыздықты жою қоғамының құрылуы Республиканың Халық Комиссарлар Кеңесі « Қазақ АКСР бірынғай еңбек мектептерінің жарғысын»қабылдады:1926 ж. 15 жастан 50 жасқа дейінгі жалпыға бірдей міндетті сауат ашу енгізілді :1931ж 1931 желтоқсанда республиканың қанша жастағы адамдарға жалпыға бірдей сауат ашу енгізілді :15 жастан 50 жасқа дейін 1931 жылы желтоқсанда 15-50 жас арасындағы халқы үшін жүктелген міндет:Сауатсыз еңбекші халықты жалпыға бірдей міндетті оқыту ХХ ғасрдың 30 жылдары сауатсыздықты жою ,білім беру ісіне қамқорлық жасауды мойнына алды: Қазақстан комсомолы Қазақстанда отырықшы аудандарда жалпыға бірдей білім беру енгізілді :1930-1931 жылдар Қазақ АКСР –де жалпыға бірдей білім беру енгізілді :1930-1931 жж Қазақстанда көшпелі аудандарда жалпыға бірдей білім беру енгізілді : 1931 жылдың көктемінде Ұлы Отан соғысы қарсаңында « Қазақ КСР –інің еңбек сіңірген мұғалімі» атағы берілді:С.Көбеев,С.Ақышев,А.Ақатов,Ш.Сарыбаев 1931-1932 жылдары балалар үйінде орналастырылған бала санының көп болуының басты себебі :1931-1932 жылдардағы аштық 1932 жылдың күзінде балалар үйлеріне орналастырылған балалар саны:68 мың Қазақстанда тұңғыш жоғары оқу орны –педагогикалық институт ашылды:1928 ж. Қазақстанда ашылған тұңғыш жоғары оқу орны :Қазақ педагогикалық институты Абай есімі берілген жоғары оқу орны :Қазақтың тұңғыш пединституты Қазақстанда тұңғыш жоғары оқу орны –педагогикалық институт 1928 ашылып,оған кейін есімі берілді:Абайдың 1931-1932 жылдары педагогикалық институттар Қазақстан қалалары :Орал,Қызылорда 1929-1931 жылдары Алматыда ашылған жоғары оқу орындары :Ауылшаруашылық және медициналық С.М.Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университеті ашылды:1934 жылы 1934 жылы Қазақ АКСР –ның мәдени өміріндегі елеулі оқиға :Қазақ мемлекеттік университеті ашылды Республикада инженер –техник кадрларды даярлауға негіз болған ,30-жылдары ашылған жоғары оқу орны :Қазақ кен-метеллургия институты Ұлы Отан соғысы қарсаңында Қазақстанда жоғары оқу орындар саны :20 жоғары оқу орны Ұлы Отан соғысы қарсаңында Қазақстанда арнаулы оқу орындар саны :118 арнаулы оқу орны 1930 жылдары өзге республикалардың жоғары оқу орындары мен техникумында білім алған қазақстандық жастар саны :20 мыңдай Қазақстан ғылымының қалыптасқан кезеңі :1920-1930 жылдар 1920-1930 жылдары Қазақстанды ғылыми түрде зерттеу үшін құрылған қоғам :Қазақстанды зерттеу қоғамы 1920-1930 жылдары зерттелген Қазақстанның мұнайлы ауданы :Ембі мұнайлы ауданы 1920-1930 жылдары ғылыми тұрғыда зерттелген түсті металл кеніші : Ащысай қорғасын кеніші 1926 жылы ежелгі Тараз қаласының орнында археологиялық қазба жұмыстарын жүргізген ғалым :М.Е.Массон КСРО Ғылым академиясының кешенді экспедициясы Қазақстан аумағында статистикалық-экономикалық, топырақ-ботаникалық, геологиялық, гидрогологиялық зерттеу жұмыстарын жүргізді: 1926-1927жылдары КСРО Ғылым академиясының Қазақстандағы базасы құрылды: 1932ж 1932 ж құрылған КСРО Ғылым академиясының Қазақстандағы базасындағы алғашқы ғылыми секторлар: Зоологиялық, ботаникалық ХХ ғасырдың 20-30 жылдарында Қазақстан ғылымының штабын басқарған Кеңестік ірі түрколог, академик: А.Н.Самойлович. ХХ ғасырдың 20-30 жылдарында Қазақстан ғылымының штабын басқарған аса көрнекті геолог-ғалым, академик: А.Д.Архангельский 1935 ж жарық көрген «Қазақстан көне заманнан бергі тарихы» еңбегінің авторы: С.Асфендияров Ұлы Отан соғысы қарсаңында Қазақстан 57 ғылыми мекемесінде еңбек еткен ғалымдар саны: 1700-ден астам 1920-1930 жылдары қазақ әдебиетінің туын ұстап, абай дәстүрін жалғастырған, шырғармалары арқылы поэзияға серпін берген ақын-жазушы: С.Сейфуллин 1913 ж «Шолпан» атты алғашқы жыры жарық көрген белгілі ақын: М.Жұмабаев М.Жұмабаевтың эпостық кең құлашпен жазылған, жоңғар шапқыншылығы кезіндегі тарихи оқиғаны суреттейтін дастаны: «Батыр Баян» С.Сейфуллиннің қазақ халқының 1916 ж ұлт-азаттық қозғалыс, Ақпан және Қазан төңкерістері, азамат соғысында қатысуын шынайы тұрғыда бейнелеген тарихи романы: «тар жол, тайғақ кешу» С.Сейфуллиннің 1927 ж жарық көрген «Тар жол, тайғақ кешу» атты тарихи романында қазақтардың қатысуын суреттеген тарихи оқиғаларының бірі: Азамат соғысы 1916 ж көтеріліс тарихын «Тар жол, тайғақ кешу» шығармасында ашып көрсеткен қазақ әдебиетінің классигы: С.Сейфуллин 1920-1930 ж қазақ әдебиетшілерінің қатарына қосылған дарынды жастар: Ж.Сайн, Қ.Аманжолов 1920-1930 ж қазақ әдебиетшілерінің қатарына қосылған дарынды жастар: Ғ.Орманов, Ә.Тәжібаев, Ж.сыздықов, Ә.Сәрсенбаев ХХ ғасырдың І жартысында төңкеріс-кеңестік отан, бостандық, адамгершілік, махаббат туралы өлеңдер мен дастандар жазған көрнекті қазақ ақыны: Иса Байзақов ХХ ғасырдың І жартысында төңкеріс-кеңестік отан, бостандық, адамгершілік, махаббат туралы өлеңдер мен дастандар жазған көрнекті қазақ ақыны: Жамбыл Жабаев, Шашубай Қошқарбайұлы , Нұрпейіс Байғанин Гетенің, Гейненің, М.Горкийдың, В.Ивановтың шығармаларын қазақ тіліне аударған белгілі ақын: Ж.Аймауытов М.Лермонтовтың, А.Пушкиннің шығармаларын және «Интернациоалды» қазақ тіліне аударған белгілі ақын: Ж.Аймауытов «Интернационалды » қазақ тіліне аударған белгілі ақын: Ж.Аймауытов Революцияға дейінгі қазақ зиялылар өкілдерінің бірі, шебер аудармашы: Ә.бөкейханов 1930ж қазақ әдебиетінің дамуына орасан зор зиянын тигізген қасіретті оқиға: Сталиндік жазалау «Қырғыз (қазақ) халқының 1000 әні» ж/е «Қазақ халқының 500 әні мен күйі » деген жинақтар жарияладаы: А.Затаевич Қазақ халқының 500 әні мен күйі атты жинақтың авторы: А.Затаевич А.Затаевичке Қазақстанның халық әртісі атағы берілді: 1932ж «Қазақтың 1000 әні» еңбегін ғасырлық, тіпті мыңжылдық мәдениеттің аса құнды ескерткіші деп баға берген кеңестік музыка танушы ғалым: Б.В.Асафьев 1925 жылы Париж қаласында өткен концертке қатысып ән салған қазақ халқының әйгілі әншісі: Ә.қашаубаев Қазақ әншісі Ә.Қашаубаев Париж қаласынада өнер көрсетті: 1925ж 1927ж әнші Ә.Қашаубаев өнер көрсеткен ел: Германия 1927ж әнші Ә.Қашаубаев өнер көрсеткен қала: Майндағы Франкфурт Қазақ АКСР-і тұсында болған мәдени саладағы ірі оқиға : Қызыолрда қазақ театры ұйымдастырылды 1922 ж КСРО халықтары музыкасының Мәскеудегі концертіне қатысқан қазақ хоры: Петропавл педагогика училищесінің хоры Қызылорда корей театры ашылды: 1926ж қаңтарда 1926 ж Қызылорда қаласында ашылған мәдени мекеме: Ұлттық қазақ театры 1926 ж Қызылорда қаласында ашылған тұңғыш қазақ театрының алғашқы басшысы, дарынды режиссер: Ж.Шанин 1926 ж Қызылорда қаласында ашылған қазақ театрында қойылған пьесса: «Еңлік-Кебек» Ұлттық қазақ театрына көптеген шығармашылық жетістіктері үшін 1937ж берілген атақ: қазақ академиялық драма театры 1930 жыдары театрлар ашылған Қазақстан қалалары: Семей, Қарағанды Алматыда ұйғыр музыкалық-драма театры ашылды: 1933ж 1933 жылы Алматы қаласында ашылған аз ұлттар театры: Ұйғыр музыкалық-драма театры Қызылорда корей театры ашылды: 1937ж 1937ж корей театры ұйымдастырылған қала: Алматы Қазақстан кино өнері батсау алатын кезең: 1930 ж «Ленфильм» қазақтың бірінші дыбысты фильмі «Амангелді» кинокартинасын жасап шығарды: 1938ж 1938ж қазақтың алғашқы дыбысты фильмі «Амангелді» кинокартинасын жасаған киностудия : «Ленфильм» 1938ж «Ленфильм» киностудиясы жасап шығарған қазақтың тұңғыш дыбысты фильмі: «Амангелді» Қазақ мемлекеттік музыка театры ашылды: 1934ж Алғашқы маусымның өзінде 100-ден астам рет көрсетілген қазақ операсы: Айман-Шолпан А.Жұбанов Құрмаңғазы атындағы Қазақ мемлекеттік оркестрін құрды: 1934ж 1934ж Құрмаңғазы атындағы Қазақ мемлекеттік оркестрін құрды: А.жұбанов Жамбыл атындағы Қазақ мемлекеттік филормониясы ашылды: 1936ж 1936ж Мәскеуде өткен қазақ өнерінің алғашқы онкүндігінде көрсетілген опера: «қыз жібек» 1936ж Мәскеуде өткен қазақ өнерінің алғашқы онкүндігінде көрсетілген опера: «Жалбыр» 1930ж республикадағы бұқаралық кітапханалар саны: 290 1939ж республикадағы бұқаралық кітапханалар саны:3304 Мәдениет саласында күрделі қайшылықтарға толы құбылыстар орын алды: 1920-1930ж А.Пушкин атындағы мемлекеттік көпшілік кітапхана ашылды: 1939ж жүктеу/скачать 294.27 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|