Тұлғаның балалық шақтағы жыныстық және агрессивті даму ерекшеліктеріне тәуелділігі (З.Фрейд, А.Фрейд)
Тұлғаның психосексуалдық даму кезеңдері
|
|
Тұлғаның айқын түрлері - мінездің түрлері
|
Оральді кезең
(0-1, 5 жыл)
|
Психосексуалдық белсенділік емізу кезеңінде, нәрестенің аузы эрогендік аймаққа – ләззат аймағына айналған кезде басталады;
|
Оральді-пассивті мінез -үнемі қолдау мен мақұлдауды іздейді, тым тәуелді және сенгіш.
Оральді-агрессивті мінез - дауларға, басқалардың сынына, цинизмге деген сүйіспеншілік.
Оральді мінез - басқа адамдарға тәуелділік, басқалардан сүйіспеншілік, қамқорлық, көмек күтеді, оны өз тарапынан ешқандай күш-жігерсіз барлық қажетті заттармен қамтамасыз етуін қалайды, қабылданбаудан қорқады, қызғаныш пен жабысқақтық, ауызша әдеттер (темекі шегу, артық тамақ жеу).
|
Анальді кезең (1,5-3 жыл)
|
Дәретханаға бару арқылы негізгі назар дефекациямен байланысты сезімдерге ауысады;
|
Анальді ұстаушы мінез – ашкөз, қыңыр, педантты.
Анальды-итергіш мінез - мазасыз, наразылық білдіретін, импульсивті, жойып жіберуге, шашып тастауға бейім.
Масохистік мінез - өзіне зиян келтіруге, өзін-өзі жазалауға, жасырын зұлымдық пен агрессияға бейімділік.
|
Фалликалық кезең (3-5 жас)
|
жыныстық мүшелерге деген қызығушылық басым бола бастайды;
|
Долылық мінез - ерке, назар аудартуға және кез келген жағдайда өз қалауын қанағаттандыруға тырысады, театрландырылған мінез-құлық, жыныстық және жеке өмірдегі қанағаттанбаушылық, бұл истерикалық шабуылдарды тудырады.
Фалликалық-нарцистік мінез - өзіне деген сенімділік, менмендік, қуат, шамадан тыс жыныстық белсенділік, өршілдік, жетістікке мәңгі ұмтылу.
|
Латентті кезең
(6-11 жас)
|
Оқуда, еңбек етуде, спортпен айналысу және т. б. барысында қол жеткізген жетістіктерден ләззат алады;
|
"Еңбекқорлық" мінез - істің, мансаптың, бизнестің мүдделері, махаббат, отбасы, секс, достық құндылықтарынан асып түседі.
Шизоидтық мінез - ішкі әлемге бату, шындықтан оқшаулану, нәзік сезімдерді басқа адамға бағыттай алмау, жалғыздық.
|
Генитальді кезең (жыныстық жетілу)
|
Ләззаттың қайнар көзі, объектісі болып табылатын басқа адаммен жыныстық қарым-қатынастан ләззат алу ("маған керексің"," Мен сенсіз өмір сүре алмаймын" - өзімшілдік махаббат-мания);
|
"Психологиялық гомосексуализм" - бұл өзі түрлес адамдармен қарым-қатынас құндылықтары.
Нарцистік мінез – өзін ұнату, тек өзінің мүдделері туралы алаңдаушылық, өзімшілдік, басқаларды түсіну және сүю мүмкіндігі жоқ.
|
Психологиялық жетілу
|
|
Үйлесімді жетілген мінез - өз мүдделері үшін емес, өзге үшін басқа адамды түсіну және сүю қабілеті (альтруистік махаббат); жұмыстан, өз қабілеттерін іске асырудан, әлеуметтік пайдалы нәрсе жасаудан ләззат алу мүмкіндігі.
|
Эротикалық белсенділікке шамадан тыс құмарлық немесе керісінше, оған кедергі келтіретін қақтығыстар, тыйымдар немесе жарақаттар либидоның белгілі бір кезеңде дамуын кешіктіруі мүмкін. Мұндай кідіріс психоневрозға, жыныстық бұзылуларға және психопатологияның басқа түрлеріне әкеледі.
Фрейдизмнің кемшілігі - жыныстық саланың адам өмірі мен психикасындағы рөлін асыра бағалау, адам негізінен жыныстық құмарлықты басуға мәжбүр ететін қоғаммен үздіксіз құпия күрес жағдайында болатын биологиялық жыныстық тіршілік иесі ретінде түсініледі. Осылайша, фрейдизм тұрғысынан бұл қайшы, бастапқыда бекем, азап шеккен, невротикалық және қайшылықты тіршілік иесі.
Фрейдтің еңбегі - ол ғалымдардың назарын психикадағы бейсананы байыпты зерттеуге аударды, алдымен адамның жеке басының ішкі қақтығыстарын анықтап, зерттей бастады.
Достарыңызбен бөлісу: |
