Белсенділік – бұл адамның белгілі бір қажеттіліктің, мотивтің пайда болуынан туындаған саналы мақсатқа жететін ортамен белсенді өзара әрекеті.
Қызмет құрылымы:
себептер – адамды әрекет етуге оятады;
іс-әрекеттер – жалпы ниетке бағынатын аралық мақсаттарға қол жеткізуге бағытталған іс-әрекеттің салыстырмалы түрде аяқталған элементтері;
мақсаттар – бұл тікелей қызметке бағытталған.
Қызметтің негізгі түрлері:
Араласу қарым-қатынас жасайтын адамдар арасында ақпарат алмасуға бағытталған қызмет түрі ретінде қарастырылады;
Ойын – бұл кез келген материалдық немесе идеалды өнімді шығару нәтижесі болмайтын қызмет түрі;
Оқыту адамның білім, білік және дағдыларды игеруіне бағытталған іс-әрекет түрі ретінде қызмет етеді;
Еңбек адам қызметі жүйесінде ерекше орын алады. Еңбектің арқасында адам заманауи қоғамды құрды, материалдық және рухани мәдениеттің объектілерін құрды, осылайша өмір сүру жағдайларын, іс жүзінде шексіз дамудың перспективаларын ашатындай етіп өзгертті.
Тұлғаның заманауи психологиялық теориялары
З.Фрейдтің тұлғалың тұжырымдамасы– оған сәйкес адам қажеттілік жүйесі, ал қоғам тыйым салу жүйесі (табу) ретінде қарастырылады.
З. Фрейд жасаған тұлғаның үш деңгейлі моделі:
Ол немесе Ид (төменгі қабат) – бейсаналық импульстар, құштарлық, "либидо" - жыныстық энергия;
Мен немесе Эго (орта қабат) – сана деңгейі;
Асырылған-мен немесе Супер-Эго (жоғарғы қабат) – бұл адам қабылдаған қоғам нормалары.
Төменгі және жоғарғы қабаттар ең агрессивті, адам психикасына мінез-құлықтың невротикалық түрін зақымдай отырып "шабуыл жасайды".
Адамның бейсаналық ұмтылыстары (ең алдымен жыныстық) – оның әлеуеті және белсенділігінің негізгі көзі. Адам терең құштарлық пен оны жүзеге асырудың әлеуметтік қолайлы формасы арасында ымыраға келуге тырысады.
Егер "либидо" энергиясы шығу жолын таппаса, онда адамда психикалық аурулар, невроздар, истерия, қамығу болады.
"Мен" және "ол" арасындағы қақтығыстан құтқару үшін психологиялық қорғау құралдары қолданылады:
Ығыстыру, тілектерді басу – "ол" санадан рұқсат етілмеген ойларды, сезімдерді, тілектерді бейсаналыққа жою;
Проекция – бұл басқа адамға жабу арқылы соңынан қалмайтын тілектен, идеядан құтылу әрекеті;
Оңтайландыру – абсурдтық идеяны оңтайландыру, негіздеу үшін бейсаналық әрекет.
Достарыңызбен бөлісу: |