А. К. Игибаева, А. Т. Дюсенбаева жоғары мектеп педагогикасы

жоспарланған пәндерді оқып үйрену үшін, құралдардың жеткілікті 
түрде(оқулықтар мен оқу құралдары, зертханалық практикумдер, курстық 
және дипломдық жобаларды орындау үшін құралдар) бар болуы қажет. 
Білім берудің сайланатын жүйесі деп аталған шартты жүйесі ӛнеркәсіп 
қызметкерлерінің біліктілігін жоғарылату үшін, қосымша(екінші) жоғарғы 
білім алу үшін, білім беру қызметін пайдаланатындарға жеке сауалдарын 
қанағаттандыру үшін бағытталады. Қашықтан оқыту жүйесінің әрбір 
типтерінен оқу үрдісін жабдықтау және ұйымдастырудағы ерекшеліктері 
қатарына 
қарамастан, 
орындалатын 
функциялар 
мен 
ұқсас 
тағайындауларының құрылымды компоненттерін кӛрсету керек. 
Қашықтан оқыту жүйесінің құрылымына келесі элементтер кіреді: 
- Оқыту мақсаты. Маманның үлгісімен және мемлекеттік тапсырыспен 
сәйкес қалыптасатын, білім және білік жүйесін оқып үйренушілердің 
меңгеруі. 
- Оқыту мазмұны. Әлеуметтік сұраныстың педагогикалық үлгісі. Оқыту 
үрдісі, әдістері мен ұйымдастыру түрлерінің жүзеге асырылуы оның 
мазмұнымен анықталады. 
- 
Оқыту объектісі. Қашықтан оқыту білім беру қызметін 
пайдаланушылар білім алатын берілген түрінің объектісі болып табылады 
(студенттер, тыңдаушылар, оқушылар және т.б.). Қашықтан оқыту 
тыңдаушылары білім алудың дәстүрлі түрі студенттерінен ӛзгешелігі, ерекше 
қайсарлық, білімге деген құштарлық, ұйымдастырушылық кӛрсетіп, ӛз 
бетімен жұмыс істей білу, компьютермен жұмыс істей білу және 
телекоммуникациялық байланыс құралдарымен дағдысы болу керек.
- Оқыту субъектісі. Қашықтан оқыту субъектісі оқытушылар болып
табылады. Оқытушы - қашықтан оқыту білім беру үрдісінің жоғары 
тиімділігін қамтамасыз ететін басты буын. Қашықтан оқыту оқытушысы іс-
әрекетіне тән бірқатар ерекшелік тьютор терминін енгізу қажеттілігін 
туғызды. Ол - кеңес беруші, оқытушы, информатика және телекоммуникация 
іргетасы негізін білетін болу керек, оның білімділігі алдыңғы озық сипатта 
болу керек. 
- Оқыту әдістері. Қашықтан оқыту түрі: ақпараттық – ереже жиынтығы, 
репродуктивті (дауыс күшейткішін реттеу), мәселелі мазмұндау, теориялық 
зерттеудегі логикалық тәсілдер мен ережелер жиынтығы мен зерттейтін 5 
жалпы дидактикалық оқыту әдістерінен тұрады. Олар оқытушы мен білім 
алушылардың ӛзара іс-әрекеті педагогикалық актілерінің барлық 
жиынтығын қамтиды. 
- Оқыту құралдары. Қашықтан оқыту білім беру үрдісінде оқытудың 
дәстүрлісі
қалай 
қолданылса, 
компьютерлік 
техниканы 
және 
телекоммуникацияны, сонымен бірге білім беру технологиясы облысындағы 
соңғы жетістіктерін қолдануға негізделген инновациялық оқыту құралдары 
да солай қолданылады. 
- Ғылыми – білім материалдық базасы. Оқу бағдарламасына сәйкес оқу 
үшін қажетті материалдық және техникалық құралдар жиынтығы. Олар оқу 
және оқу-кӛмекші бӛлмелері; зертханалық қондырғылар, техникалық оқыту 

құралдары, оқулықтар, оқу құралдары және басқа да оқу - әдістемелік 
материалдардан тұрады. 
- Идентификациялық бақылау жүргізу жүйесі. Қашықтан оқыту кіретін 
бақылаудың ерекшелігі абитуриенттің кәсіптік сапалары мен қабілеттерінің 
даму деңгейін бағалау, тиімді құралдар мен оқыту әдістерін таңдайтындай, 
онымен сәйкес әлеуметтік психологиялық бейнесін құру болып табылады. 
Оқу үрдісін қашықтықтан оқыту технологиясын пайдаланумен 
ұйымдастырудың негізгі міндеттері келесілер болып табылады: 
- ақпараттық технологияларды білім беруге енгізу; 
- білім беруді жекелеу; 
- білім берудің тиімділігін (сапасын) арттыру; 
- дәстүрлі білім беру түрлеріне қолы жетпейтін адамдарға білім беру 
қызметтерін ұсыну. 
Қашықтықтан білім беру технологиялары бойынша оқу үрдісін 
ұйымдастырудың қажетті шарты білім беру ұйымында: 
- 
білім 
алушыларға 
арналған 
оқу-әдістемелік 
және 
ұйымдастырушылық-әкімшілік ақпараты бар парақтарымен білім беру 
Интернет-порталы;
- телекоммуникациялық желіге шығатын жабдықтың (Интернет, 
спутниктік теледидар);
- әртүрлі терминалдардың: мультимедиялық сыныптар, электрондық 
оқу залдарының; 
- CD, DVD дискілердегі оқу контентінің (жеке және/немесе сатып 
алынған);
- контенттің желілік оқу мультимедиясының (жеке және/немесе сатып 
алынған);
- тиісті дайындықтан ӛткен оқытушылық, оқу кӛмекші және 
техникалық персоналдың;
- меншік контент (локалді және желілі) құру үшін зертханалар 
мультимедиясының;
- желілік тестілеу кешендерінің;
- оқытуды басқарудың желілік жүйесінің (Learning Management System 
– LMS);
- оқу контентін басқару жүйесінің (Learning Content Management Syst 
– LCMS) болуы қажет.
 Қашықтан оқыту үлгілері. Педагогикалық практикада танымал 
оқыту түрлері қалыптасқан. Олардың ішіндегі ең кең тарағандары: дәрістер, 
семинарлар, зертханалық жұмыстар, бақылау жұмыстары, емтихандар және 
т.б. 
- 
Қашықтан 
оқыту 
дәрістері, дәстүрлі 
дәрісханалықтан 
айырмашылығы, оқытушымен бетпе-бет қатынасуды болғызбайды. 
Дегенмен, бірнеше артықшылық жақтары да бар. Дәрістерді жазу үшін аудио 
және бейне-кассеталар, CD-ROM дискілерді және т.б. қолданады. Жаңа 
ақпараттық технологияларды (гипермәтін, мультимедиа, ГИС-технологиясын 

және т.б.) қолдану дәрістерді кӛрнекі және мазмұнды түрде береді. Мұндай 
дәрістерді кез-келген уақытта, кез-келген қашықтықта оқуға болады. 
- Қашықтан оқыту семинарлары оқу сабақтарының белсенді түрі 
болып табылады. Қашықтан оқыту семинарлары бейнеконференциялардың 
кӛмегімен жүргізіледі. Олар пікірталасқа оның дамуының кез-келген 
жерінде кіруіне мүмкіндік береді және бұдан бұрынғы айтылған сӛздерді 
оқып, бірнеше қадам артқа қайта оралады. Оқытушы материалдың 
меңгерілуін пікірталасқа қатысушының белсенділік дәрежесі бойынша 
бағалай алады. Студенттердің арасында ӛзара іс-әрекет ету саны артады, ал 
оқытушы тең құқылы әріптес ретінде кӛрінеді.
- Қашықтан оқыту кеңестері пәнді ӛз бетімен оқып үйренуде білім 
алушыларға жетекшілік жұмысын жасау және оларға кӛмек кӛрсету 
түрлерінің бірі болып табылады. Телефон және электронды пошта, сонымен 
бірге телеконференциялар қолданылады. 
- Қашықтан оқытудағы зертханалық жұмыстар материалды тәжірибелік 
меңгерілуі үшін беріледі. Дәстүрлі білім беру жүйесінде зертханалық 
жұмыстар мынаны талап етеді: арнаулы жабдықтарды, макеттер, 
имитаторлар (бірдемені мүмкіндігінше дәл қайталайтын аспап), тренажерлар, 
химиялық реактивтер және т.б. қашықтан оқыту жүйесінің келешекте 
мультимедиялық технологиялар, имитациялық үлгілеулер және т.б. қолдану 
есебінен зертханалық практикумдарды жүргізу міндеттерін қысқартуға 
маңызды мүмкіндігі болады. Білім алушыларға қарапайым жағдайда 
кӛрсетуге ӛте күрделі немесе мүлде мүмкін емес құбылыстарды виртуалды 
шындық кӛрсететін мүмкіндігі бар. 
- Қашықтан оқытудағы бақылау – бұл білім алушының оқу материалын 
теориялық және практикалық меңгеруі нәтижелерін тексеру. Қашықтан 
оқыту ӛзін дәлелдете білді және тестік бақылаудың лайықтылығын 
құптайды. Тест ережесі, пән бойынша кеңейтілген сұрақтар тізімін қамтиды, 
олардың әрбіреуіне бірнеше жауаптар нұсқасы ұсынылады. Студент осы 
нұсқалардан дұрыс жауапты таңдауы керек. 

жүктеу/скачать 1.05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: