А. МҰратқызы, А. Е. Бекшойнова, С. К. Серикова, М.Қ. ТӨлеуова отбасылық ТӘрбиенің негіздері
жүктеу/скачать 1.54 Mb. Pdf көрінісі
|
| Материалдық: өндірістің әртүрлі құрал-жабдықтары, энергетикалық
және шикізат ресурстары, еңбек құралдары, өндіріс технологиясы, инфроқұрылым, байланыс және көлік құралдары, тұрмыстық, ойын- сауықтық ғимараттары, түрлі құралдар. Рухани: 1) ойлай білу мәдениеті – өмірге талдау жасап қиындықтардан арылу жолын таба білу, ақылға салу, жасампаздыққа жеткізу; 2) педагогикалық мәдениет – ұзақ жылдар бойы жинақталған ең озық іс-әрекет, білім, үйрену нәтижесі; тіл мәдениеті – коммуникативтік қарым-қатынас кезінде тілдік тәсілдерді дұрыс ұйымдастырып, белгілі бір тәртіппен жүйелі қолдану; 3) сөйлеу мәдениеті – тілдік тәсілдердің ширауы, жетілуі[15]. 1. Ойлау мәдениеті -бұл бәрін терең, әрі жан-жақты қарастыруға көмектесетін, сол арқылы мәңгі даму үстіндегі әлемді дұрыс қабылдайтын ойлаудың әдістері мен тәсілдерін меңгеру арқылы қол жеткізу. Ойлау мәдениетіне тән сапалар: айқындық, қайшылықсыз, бірізділік, негізділік, дәйектілік, яғни ойлау тәртібін құрайтын заңдылықтар. «Баланың ақыл-ойын басынан-ақ өзіндік сыншылдық, өзіндік көзқарастарын өз бетінше қорғай алуға, қарсы пікірлерге жауап табуға үйрету керек», екендігін И.Кант дәлелдеген. 2. Педагогикалық мәдениет –ол адамның жалпы мәдениетінің бір компоненті, ғасырлар бойы бала тәрбиесі жайлы жинақталған білім мен тәжірибе. Отбасындағы бала тәрбиесі ата-ананың педагогикалық мәдениетінің деңгейіне байланысты. Оның құрылымдары: бала тәрбиесіне жауапкершілікпен қарау, баланың дамуы, тәрбиесі, білім беру туралы білімдері, отбасындағы өмірін ұйымдастыру жайлы іскерліктер, білім беру мекемелерімен тұрақты байланыс жасау. 3. Сөйлеу мәдениеті -үлкен қасиет, 43 мазмұны жағынан терең, ұтымды, әділетті, көркем, ғылыми, бай, халық тілі. Сөйлеу мәдениеті жетілмейінше, ақыл-ой мәдениетіне жету қиын. Қандай адам болмасын ой-өрісі, білімі, мәдениеті мен рухани дүниесінің қаншалықты екені оның жазған жазуынан, сөйлеген сөзінен байқалады. Адамның сөйлеу мәдениетіне ой дәлділігі, тазалығы, көңіл күйге әсер ететін шынайылығы жатады. Сондықтан ересектер сөзі айқын, ақылға қонымды, дәйекті, тыңдаушыларды баурап алатындығымен үлгі болуы тиіс. Мәдениеттің аса маңызды компоненттерінің бірі «адамгершілік мәдениет» болып саналады, өйткені ол шынайы адамгершілікті қалыптастыруға әсер ететін адам эмоциясының аясын қарастырады. Адамгершілік мәдениеттің көрсеткіші: ой-өрістің даму дәрежесіне; дүниетанымның қалыптасқан бағытына; әлеуметтік белсенділікке; жекелеген мінез-құлық нормаларының қоғамдық маңызына; іс әрекеттің әртүрлі тәсілдерін меңгеруге; мінездің эмоциялық қабылдауына және интуицияға тепе-тең келуіне байланысты айқындалады. жүктеу/скачать 1.54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|