Қабылдаған: Арайлым Умбетова Пәні: Психология Орындаған
Эмоционалды интеллект толық өмірді қамтамасыз етеді. Оның деңгейін қалай көтеруге болады?
жүктеу/скачать 132.67 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- III. Қорытынды
- ІV. Пайдаланылған әдебиеттер
| 6. Эмоционалды интеллект толық өмірді қамтамасыз етеді. Оның деңгейін қалай көтеруге болады?
1. Өзін-өзі тану және өзін-өзі бақылауды арттыру, ішкі диалогтарды қолдану. Бұл сіздің өз сезімдеріңізді тануға көмектеседі. Мысал. Егер сіздің досыңыз отбасылық проблемалары туралы сізден басқа барлық адамдарға айтса, сіз оны ренжіткен болуыңыз мүмкін. Ішкі диалог бұл мәселені шешуге көмектеседі. Өзіңізге сұрақ қойыңыз: «Мен неге мазасызбын?» және сұраққа жауап беріңіз: «Менің жақын досым өзінің отбасылық мәселелерін менен басқа барлық адамдармен бөлісті». Сезім мен оның себебін анықтай отырып, оның әсерін әлсіретіңіз. Өзіңізге айтыңыз: «Мен өзімді артық жан сияқты сезінуім мүмкін, бірақ ол мені мазалағысы келмеген шығар, өйткені мен жылдық есептерді дайындаумен бос болмадым». Сонда ішкі ойларыңыз бен сезімдеріңіз сізді мазаламайды. 2. Жанашырлықты дамыту үшін басқа адамның жан дүниесі мен ішкі сезімдерін көшіріп көріңіз. Мұның да пайдасы мол, өйткені эмпатия эмоцияларды білдіріп қана қоймайды, сонымен қатар оларды оятады. Біреудің кернеулі күйін көшіру, өзіңізде де шиеленіс тудыруы мүмкін. 3. Өзін-өзі ынталандыруды арттыру және позитивті ойлау үшін, әрдайым «Сәтсіздіктің себептерін өзгерте алатындығына сенімді адамдар оңай берілмейді. Олар тырысуды тоқтатпайды, өйткені олар сәттілік өз-өзіне байланысты екеніне сенімді» деген ойда болыңыз. Сіз өзіңіздің жетістіктеріңіз бен сәтсіздіктеріңізді қалай түсіндіресіз, бұл сіздің өзіңіздің мотивацияңызға қатты әсер етеді. Және керісінше: сәтсіздіктерді жеке басының кемшіліктерімен байланыстыратын адам тез арада артқа кетеді. Мұндай адамдар жетістікке жете алмайтындығына сенімді. Егерде сәтті болғыңыз келсе, мұндай ойларға жол бермеңіз. III. Қорытынды Эмоционалдық интеллект эмоцияларды басқаруға және жаңа белестерге жетуге мүмкіндік береді. Сәтті және толықтай өмір сүрудің сыры неде? Көптеген адамдар IQ деңгейі жоғары адамдар бақытты өмір сүреді деп ойлайды. Тәжірибе көрсеткендей, дамыған эмоционалды ақыл-ойы бар адамдар көбінесе табысты келеді.Жоғары дәрежелі эмпатияға ие студенттер, жоғары деңгейдегі IQ-ге ие, бірақ эмпатикалық дәрежесі төмен жолдастарына қарағанда сәтті болады. Жалпы алғанда, өз сезімдерін басқара алатын студенттер жоғары баға алады. Мысал. Стэнфорд университетінің бір зерттеуі төрт жасар балалар тобының тәттіге қарсы тұру қабілетін зерттеді. Жылдар өткен соң, төрт жасында импульстарын бақылай алған адамдар мектеп пен әлеуметтік салада жақсы нәтижеге қол жеткізгені белгілі болды. Ересек шақтарында да ерік күштері мықты болғаны анықталды. Эмоционалды интеллект салауатты өмір салтын жүргізуге де көмектеседі. Мысал. Стресс кезінде адамның жүрек қысымы жоғары болады, осыған байланысты адамдар әлсіздікті сезінеді. Сондықтан, инфаркт қаупі пайда болады. Стресс сонымен қатар иммундық жүйені әлсіретеді - стресстік жағдайда суық тию мүмкіндігі жоғары. Эмоционалды интеллект осындай қауіп-қатерден аулақ болуға көмектеседі. Мазасыздық пен ашулану сияқты стресстік сезімдерді жеңілдетуге үйрену арқылы, сіз олардың зиянды әсерін азайтасыз. Сонымен, егер инфарктпен ауырған адамдар ашулануды басқаруға үйренсе, онда болашақта ұстама қаупі айтарлықтай азаяды. Эмоциялар ойлауда, шешім қабылдауда және жеке сәттілікте әдеттегіден гөрі үлкен рөл ойнайды. IQ сіздің тағдырыңыз емес. Дамытылған эмоционалды ақыл-ойы бар адамдар көбінесе жетістікке жетеді: олардың қарым-қатынасы өркендейді, олар жұмыстағы жұлдыздар. Есіңізде болсын, эмоционалды интеллектті әрқайсымыз «тәрбиелей» аламыз. Сіз өзіңіздің эмоцияларыңызды түсінген кезде, олардың пайда болу себептерін түсінесіз және оларды басқара аласыз немесе олардың теріс әсерін азайта аласыз. Эмоционалды интеллект белгілі бір мақсаттарға жетуге шоғырлануға көмектеседі. Соңғы жылдардағы зерттеулер нәтижесінде, эмоционалдық интеллекті жоғары ата-аналар балаларының жарқын болашағына ықпалдарын тигізетіні анықталды. Мысалы, ата-ана баланың қателігін оған түсіндіріп, дұрыс жолды көрсеткен болса, ол оны түсініп,баланың эмоционалды санасы дамиды, ал керісінше оның қателігін бетіне басып, ұрысқан жағдайда бала сенімсіз болып, эмоциясыз өсуі мүмкін. Сонымен қорытындылай келе эмоцияналды интелект—бұл өзінің және өзгелердің эмоцияларын түсіну , өзінің және өзге адамдардың эмоцияларын басқара білу қабілеті, осы білімдерді белгілі бір мәселелердің туындау себебін анықтауда тиімді қолдану және оларды шешу. Адамның өмірдің қай саласында болмасын жетістіктерге кенелуі тек оның өмір тәжірибесіне, біліміне, дағды, қабілеттеріне ғана емес, сонымен қатар эмоциялық интелект сапасынада байланысты деп ойлаймын. ІV. Пайдаланылған әдебиеттер 1.Ә. Алдамұратов және т.б. Жалпы психология. А.., 1996. 2.Ә. Алдамұратов. Қызықты психология.-А., 1992 3.Намазбаева Ж.И. Психология. Алматы, 2005. 4.Намазбаева Ж.И., Сангилбаев О.С. Русско-казахский психологический словарь. Алматы, 2005. 5.Намазбаева Ж.И. общая психология. Алматы, 2006. жүктеу/скачать 132.67 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|