Кеуде түтігі
Кеуде түтігі, ductus thoracicus - ең ірі жэне ең негізгі лимфа тамыры. Ол лимфаны аяқтардан, жамбас астауы, іш қуысы жэне кеуде қуысының сол жагында орналасқан агзалардан жинайды (166-сурет).
Кеуде түтігі іш қуысында II бел омыртқасы деңгейінде үш лимфатамырының бірігу інен: сол жэне оң бел сабаулары, truncus lumbalis sinister et truncus lumbalis dexter, жэне сыңар ішек сабауы, truncus intestinalis, түзіледі.
Сол жэне оң бел сабаулары лимфаны аяқтардан, жамбас астауы кабыргасы мен агзаларынан, іш қабыргасынан, жүлын қабықтары мен жұлын-ми өзегінің бел жэне сегізкөз бөлімдерінен жинайды. Ішек сабауы лимфаны іш қуысының барлық агзаларынан жинайды.
Екі бел жэне ішек сабаулары біріккен соң, кейде кеуде түтігінің кеңейген бөлігі, кеуде түтігінің қойнауын, cisterna сһуіі, түзеді.
Кейде бүл қойнау болмауы мүмкін, сол жагдайда үш сабау тікелей кеуде түтігіне ашылады.
Кеуде түтігі қойнауының, cisterna сһуіі, пішіні, көлемі жэне түзілу деңгейі, сонымен қагар, үш сабаудың бірігу пішіні меншікті өзгермелі.
V.jugularis interna /
Trachea-' Truncus jugularis.^ -> i
Truncus subclavius F A.subclavia —
M.biceps brachii ,
A.brachialis A.brachiocephalica '
V.cava superior
V.azygos Ductus thoracicus
Nodi lymphatici intercostales j
Cisterna ductus thoracicus-
Truncus lumbalis dexter — *
V.cava inferior —jj Nodi lymphatici lumbales —
Nodi lymphatici iliaci interni
Nodi lymphatici sacrales
A.iliaca externa __ V.iliaca externa--------
A.iliaca interna —
Glandula thyroidea
- Truncus jugularis
Angulus venosus sinistra
- Truncus subclavius
V.subclavia
*' .-«*■*■ V.brachiocephalica sin
‘ 'V.axillaris
Nodi lymphatici axillares
Vv.intercostales
& posteriores
* *'V. hemiazygos accessoria
fcai^ ' V.hemiazygos
>л " M.intercostalis internus I v M.subcostalis
‘ Diaphragma Truncus interstinalis
" “ Truncus lumbalis sinister Aorta
*Л f f# > N o d i lymphatici iliaci externi Rectum
166-cypem. Кеуде түтігі, қолтық, бел жэне мыцын лимфа тамырлары мен түйіндері
Cisterma chyli омыртқа денелерінің алдыцғы бетінде, II бел омыртқасынан бас- талып, XI кеуде омырткасына дейін, көкет аяқтарыныц арасында жагады. Қойнаудың томенгі бөлігі қолқаның артында, жоғарысы о і і ы ң оң жиегінде орналаскан. Cisterna chyli жоғарыда біргіндеп тарылып, тікелей кеуде түтігіне, ductus thoracicus, жалғасады.
Кеуде түтігі қолқамен бірге, hiatus aorticus diarhragmaticus арқылы кеуде қуысына өтеді.
Кеуде түтігі кеуде қуысында артқы көкі- рекаралықга, қолқаның оң жиегі бойында, колқа мен v. azygos арасында, омыртқалар денесінің алдыңгы бетінде жатады. Бүл жерде кеуде түтігі алдымен қабыргалық өкпеқаппен жабылган,оң қабыргааралық артериялардың алдыңгы бетін қиып өтеді.
Кеуде түтігі жогары багытталып, солга бүрылады, оңештің артында, ал III кеуде омыртқасы түсынан VII мойын омыртқасы деңгейіне дейін өңештен сол орналасады.
Ксйін ксуде түтігі алға бүрылып, өкпе- қаитың сол күмбезін оран, сол жалпы үйқы артериясы мен сол бұганаасты артериясының арасымен жүреді жэне
V. jugularis interna sinistra мен v. sublavia sinistra біріккен жері - сол веналық бүрышқа ашылады.
Ductus thoracicus кеуде куысында VII-VIII омыртқалар деңгейінде екі не- месе бірнеше сабауларга айрылуы жэне кайта бірігуі мүмкін. Сонымен қатар, кеуде түтігінің соцғы болімі бірне-
ше тармақгарга айрылуы мүмкін, сол жагдайда кеуде түтігі бірнеш е тармак- гарымен веналық бүрыш қа аш ылады. Ductus thoracicus кеуде қуысында өзінің құрамына бірнеше қабы рғааралы қ тамыр- ларды, (кеуде торыныц сол жартысын-
да орналасқан агзалардан, (сол окпеден, жүректің, ецеш тің, кецірдектің сол жар- тысынан) жэне қалқанш а безінен) брон- хкокірекаралық сабауды, truncus Ъгоп-
chomediastinalis, қабылдайды.
Ductus thoracicus бүғанаүсті аймагында, сол веналық бүрышқа аніылган жерінде, езінің қүрамына гагы да екі ірі лимфа та- мырларын қабылдайды: 1) сол бұганаасты сабауын, truncus subclavius sinister, лимфа- ны сол қолдан жинайтын; 2) сол мойынды- рық сабауын, truncus jugularis sinister, бас иен мойынның сол жартысынан лимфаны жинайтын.
Кеуде түтігініц үзындыгы - 35-45 см.
Оның сацылауының диаметрі эр түрлі.
Түтік жолында бірнеше лимфа түйіндері жатады. Түтік нен лимфаның қозгалысы
бір жагынан кеуде торы қуысының теріс қысымынын copy қызметі нэгижесіне бай- ланысты, екіншіден, көкет аягыныц қысу күші мен қақпақшаларыныц болуына бай- ланысты. Соңгылары кеуде түтігінің барлық деңгейінде орналасады. Түтіктің жогаргы болімінде қақпақшалар түтіктің сол ве- налық бүрышқа ашылган жерінде орнала- сып, лимфаныц кері багытта жэне веналар- дан қанның кеуде түтігіне өтуіне кедергі жасайды.
Оң лимфа түтігі
Оң лимфа түтігі, ductus lymphaticus
dexter, ұзындыгы 1-1,5 см, диаметрі 2 мм- ге жуық лимфа тамыры, оң бүғанаүсті ш үнкырында орналасады жэне v. jugularis interna dextra жэне v. subclavia dextra бірігуінен түзілген оң веналық бұрышқа ашылады.
Оң лимфа түтігі лимфаны оң қолдан, бас пен мойынның оң жартысынан жэне кеуде торының оң жартысынан жинайды. Оны келесі лимфа сабаулары түзеді.
Оц бүганаасты сабауы, truncus
subclavius dexter, лимфаны қолдан әкеледі.
Оң мойындырық сабауы, truncus
jugularis dexter, лимфаны бас пен мойынныц оц жартысынан жинайды.
Оң бронхкокірекаралық сабау,
truncus bronchomediastinalis dexter, лим- фаны жүректен, оң окпеніц, оцештің жэне кецірдектің томенгі болігініц он жар- тысынан, сонымен катар, кеуде қуысы қабыргасыныц оң жартысынан жинайды.
Оң лимфа түтігінің сагасында қақпақшалар бар.
Оң лимфа түтігін қүрайтын лимфа са- баулары түтіктіц түзілуіне дейін озара бай- ланысуы мүмкін немесе венаға жеке-жеке ашылуы мүмкін.
Аяқтың лимфа гамырлары мен түйіндері
Аяқ аймагында келесі гоп лимфа түйіндерін ажыратады.
Беткей шаптық лимфа түйіндері, nodi
lymphatici inguinales superficiales (167-cy- рет), 12-16 молшерінде санның жогаргы үшінде, шап қатпарынан томен, тері астын- да, санның жалпақ шандырында жатады.
Көрсетілген түйіндердіц (7-12) болігі hiatus saphenus аймагында, калган 3-5 түйін шап жалгамасы бойында жатады.
Spina iliaca
anterior superior Vasa lymphatica s u p e rfic ia l
Nodi lymphatici inguinales superficiales
Fascia lata magna
lymphatica s u p e rfic ia l
Fascia cruris
magna
Nodi lymphatici — M.gluteus maximus -
M. piriformis —
Nodi lymphatici glutei inferiores
N.ischiadicus —
glutea
Fascia
M addudor magnus
Nodus lymphaticus
Vasa I'
superficialis
magna Fossa poplitea
cruris A. et w .popliteae"'
[Г
saphena parva
Vasa lymphatica profunda >
M.gluteus medius
M.gluteus minimus
M quadratus femoris
Nodi lymphatici
M.biceps femoris
Nodi lymphatici poplitei
M gastrocnemius
Vasa lymphatica profunda
M.soleus
Nodi lymphatici vasis lymphatici profundae
A. et v.peroneae Vasa lymphatica profunda
medialis
Vasa lymphatica superficialia
superficialia
A.et w .tibiales
posteriores
-T e n d o calcaneus
167-cypein
Терең шаптық лимфа түйіндері, nodi lymphatici inguinalesprofundi, 3-5мөлшерінде санның жалпақ шандырының астында, fossa incisiva-ца, сан венасының алдыңғы бетінде жатады. Гүйіндердің біреуі ірі, тікелей шап жалғамасының астында, сан венасынан ме- диалді, ягни lacuna vasorum-да ең медиалді орынды алады.
Тақымдық лимфа түйіндері, nodi
lymphatici poplitei, 4-6 есебінде тақым шүнкырының терецінде, тақым артериясы мен венасының айналасында орналасады.
Алдыңғы асықты жіліктік лимфа гүйіндері, nodi lymphatici tibialis anteriores, сирақтың жоғарғы үшінде, сирақтың сүйекаралық жаргағының алдыңғы бетінде жатады.
Аталмыш түйіндерден басқа, кішкене лимфа түйіндері дара жэне тогітасып аяқтыц эрбір болімінде, лимфа тамырлары жолын- да жатады.
Аяқтың лимфа тамырларын беткей жэне терең ден боледі.
Достарыңызбен бөлісу: |