Адам анатомиясы атлас
Қары ііш аларды ң бүлш ы қсггік қабығы
жүктеу/скачать 1.06 Mb.
|
| Қары ііш аларды ң бүлш ы қсггік қабығы
Қарыншалардың бүлшықеттік кабыгын- да үні бұлшықеттік қабатты ажыратады; сыргқы, ортаңгы жэне терең. Сырткы мен терең қабаттары бір қарыншадан екіншіге отіп, екі қарыншага ортақ; ортаңғы екеуімен (сыртқы жэне терең) тыгыз байланысты болганымен, бірақ эрбір қарыншаны жеке- жеке қоршайды. Сыртқы қабат, жүқа, қигаш, жартылай шеңберлі, жартылай жалпайган будалар- дан түрады. Сыртқы кабаттың будалары жүрек негізінде екі қарыншаның талшықты сақиналарынан жэне аздап окпе сабауы мен қолқа түбірінен басталады. Жүректің алдыцгы бегінде сырткы будалар оң солга. ал артқы бетінде солдан оңга қарай жүреді. Сол қарынша үшында сыртқы қабаттың бу- далары жүрек шиыршығын, vortex cordis, түзіп, жүрек қабыргасының гереңіне еніп, терең бүлшықеттік кабатқа жалгасады (18-сурет). Терең кабат ж үрек үш ы нан оның негі- зіне көтерілетін будалардан түрады. Олар цилиндр піш інді, біреулері Sulcus interventricularis (cordis) anterior Stratum externum myocardii pulmonalis Auricula sinistra Ventriculus sinister Vortex cordis Ventriculus dextra
cypem. Қарыншалардың бүлиіықеттік қабаты, төменгі көрініс (эпикард алынып тасталынган, сыртқы бүлиіықеттік қабаты көрсетілген) А. Сол қарынша қабыргасының бұлшықет будаларыныц багыты сопақш а піш інді ж эне бірнеш е айы- ры лы п, қайтадан қосы лы п, эр түрлі көлемді ілмектер түзеді. Бүл будалардың қы сқалары ж үрек негізіне жетпей, еттік ш арбақш алар, trabeculae сагпеае, түрінде ж үректің бір қабы рғасы нан екінш ісіне қигаш багы тталады. Екі қарынш аның барлы қ іш кі бетінде ш арбақш алар көп мөлш ерде орналасы п, әр түрлі бөлікте әр түрлі көлемді болады. Қарыншалардың тек ішкі қабыргасында (қалқасы), артериялық тесіктің астында шарбақшалар жоқ. Осындай кысқа, мықты бүлшықеттік будалар жартылай ортаңгы жэне сыртқы қабаттармен байланысып, қарыншалар қуысына еркін кірін, эр түрлі көлемді ко- нус пішінді бүртікті бұлшықеттер, тт. papiillares (19-сурет), түзеді. Sulcus interventriculus anterior Trabeculae сагпеае
Endocardium Facies pulmonalis Facies sternocostalis (anterior) Ventriculus dexter Pars muscularis septi interventricularis Trabeculae carneae Margo dexter M. papillaris anterior Ventriculus Chordae
M. papillaris papillaris Sulcus interventricularis posterior (inferior) Epicardium Facies diaphragmatica (inferior) Myocardium Ә. Қарыниіалардың булшықет қабаты, myocardium (журектің боіілық білігіне перпендикуляр қарыниіалардың көлденең кесігі, жогаргы және ортаңгы ушін де) Оң қарынша қуысында үш бүртікті бұл- шыкет, сол қарынша қуысында екеу. Әрбір бүргікті бүлшықет үшынан сіңірлі жіпше- лер, chordae tendineae, басталады, олар арқылы үшжармалы немесе митралді қакпақгары жармаларының бос жиегімен жэне жарым-жартылай жармалардың төменгі бетімен байланысады. Бірақ га, барлық сіңірлі жіпшелер бүргікті бұлшықеттермен байланыспаған. Олардыц кейбіреулері терең бүлшықеттік қабаттан түзелген етгік шарбақшалардан басталып, жармалардыд төменгі, қарьшшалық бетіне бекиді. Бүргікті бүлшыкеттер сіңірлі жіпшелер мен қарыншалар жиырылуынан (систо- ла) босаңсыган (диастола) жүрекшелерге багытталагын қан ағысы кезінде, қақпақ жармаларын жабылудан үстап түрады; бірақ та қақгіақтар жағынан қан жүрекшелерге емес, колқа мен окне сабауы тесігіне багытталады, осы кездс олардың жарты- лай айтэрізді қақпақтары қан агысынан та- мырлар қабыргасына жанасып, тамырлар қуысын ашық қал гырады. Ортаңгы қабат сыртқы жэне терең бүлшықеттік қабаттардың арасында ор- наласып, әрбір қарынша қабырғасында
Nodus sinuatrialis Septum interatriale Atrum dextrum Fossa ovalis Nodus Mm pectinati atrioventricularis V.cava inferior Valvula sinus coronarii cordis Sinus coronarius cordis (ostium)
Valva atrioventricularis dextra (v.tricuspidalis) Chordae tendineae
atrioventricularis) Ventriculus dexter Trabeculae carneae cava superior pulmonalis dextra venarum pulmonalium sinistrum
Vasa cordis Atrioventricularis sinistra (valva rretralis) Chordae tendineae Septum Interventriculare papillares Crus dextrum (fasciculus atrioventricularis Ventriculus sinister carneae
жақсы айқындалган дөңгелек будалар түзеді. Сол қарыншаның ортаңғы қабаты жақсы дамыған, сондықтан сол қарынша- ның қабырғасы оң қарыншаға қарағанда негұрлым қалыд. Оң қарыншаның ортаңғы бұлшықеттік қабатының будалары жалпа- йып, жүрек, негізінен, үшына көлденең жэне кішкене қиғаш бағытталады. Сол қарынпіаның ортаңғы қабаты буда- ларының арасында сыртқы қабатқа жэне терең қабатқа жақын орналасқан будаларды ажыратуға болады. Қарыншааралық қалқа, septum interven- triculare, екі қарыншаның барлық үш бұл- шықеттік қабаттарынан қүралған. Бірақ та, оның түзілуіне сол қарыншаның бүл- шықеттік қабатгары үлкен үлес қосады. Оның қалывдығы сол қарышиа қабырға- сына дерлік тең келеді. Ол оң қарынша қуысы жағына шығыңқы, бойының 4/5-жақсы дамыған бүлшықеттік қабат бо- лып есептеледі.
Жарғақтық бөлікке үшжармалы қақпақтың жармалары бекиді. Жоғарыда айтылғандай, жүрекшелер мускулатурасы қарыншалар мускулатурасы- нан бөлінген, тек жүректің тэждік қойнауы аймағындағы жүрекшелер қалқасынан бас- талатын талшықгар будаларында өзгеше. Бүл буданың қүрамына көп мөлшерде сар- коплазма жэне аз мөлшерде миофибрилл кіретін талшықтар, нерв талшықтары кіреді; ол төменгі қуыс вена қүйылу орнынан бас- талып, қарыншалар калқасына бағытталыгі, қалыңдығына енеді. Буданьщ басгапқы, калыңцаған бөлігі жүрекше-қарынша түйіні, nodus atrioven- tricularis, ол жіцішке сабауға - жүрекше- қарынша будасына, fasciculus atrioventricularis (20-сурет) жалгасады. Буда екі талшықты сақинаның арасынан өтіп, қарыншааралық қалкаға бағытталады жэне қалқаның бүлшық- етті бөлігінің жоғарғы-артқы бөлігінде оң жэне сол аяқтарға бөлінеді. Оң аяқ, crus dextrum, кысқа жэне өте жіңішке, он қарынша қуысы жагынан қалқа бойымен алдыңғы бүртікті бұлшықеттің негізіне жіңішке талш ықтар (Пуркинье) торы түрінде қарыншаның бүлшықеттік қабатына таралады.
бүртікті бұлшықеттер негізіне багьпталып, талшықтардың жіңішке горына шашырап, алдыңғы, ортаңгы жэне артқы будаларын түзіп, сол қарынша миокардысына тарала- ды. Жоғаргы қуыс венаның оң жүрекшеғе ашылғап жерінде, вена мен оң қүлақшаның арасында қойнау-жүрекше түйіні, nodus sinuatrialis, орналасады. Бүл түйіннің талшықтары crista terminalis бойымен жүріп, осы жерден өтетін артериялық са- бауды қоршайды. Ыервгер мен олардың тармақтарымен ере жүретін осы будалар мен түйіндер жүректің бір бөлігінен екінші бөлігіне, auricula dextra жэне sinus venarum cavarium, нерв импульстарын өткізетін жүректің откізгіш жүйесін қүрайды. жүктеу/скачать 1.06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|