қабыргалары тегіс. Ал сыртқы беті жағынан дөңес. Оныц қуысы өкпе сабауы тесігінің,
ostium trunci pulmonalis, көмегімен жоғары багытталып, әкпе сабау ына,
truncus
pulmanalis, өтеді.
Оң қарынш аныц артқы жэне алдыңғы бөліктерінің арасында жақсы айқындалған бүлшықеттік буылтық, қарыншаүсті қыры,
crista supraventricularis, орналасады.
Тесік айналымына жүректің ішкі қабы- гы - эндокардтың, endocardium, дупликату- расы, оң жүрекше-қарынша (үшжармалы) қақпагы,valva atrioventricularis dextra (valva tricuspidalis), ол қанның оң қарыншадан кері бағытта оң жүрекше қуысына өтуіне кедергі жасайды (11-сурет).
Қақпақ қал ыңдыгында кішкене молшерде дәнекер эластикалык (созылмалы) тіндер жэне бүлшық ег талшықтары бар; бүлшық
ет талшықтары жүрекше мускулатурасы- мен байланысты.
Үшжармалы қақпақ 3 үшбүрыш пішіндес жармалардан, cuspides: қалқалық жарма, cuspis septalis, артқы жарма, cuspis posterior,
алдыңғы жармадан, cuspis anterior, түрады. Барлық үш жарма оздерінің бос жиектерімен оң қарынша қуысына енеді.
Үш жарманыңіш індебірүлкен-қалқалық жарма,
cuspis septalis, қарыншалардың қалқасына жақын орналасып, оң жүрекше- қарынша тесігінің медиалды болігіне бекиді.
Артқы жарма,
cuspis posterior, көлемі жагынан кіші, тесікгің артқы сыртқы шетіне бекиді. Алдыңгы жарма,
cuspis anterior, барлык үш жарманың ең кішісі, аталган тесіктің алдыңгы шетіне бекіп, артериялық конус жагына қараган. Кейде қалқалық жарма мен арткы жарма арасында қосымша тісше орналасуы мүмкін.
Ж армалар өздерінің бос жиектерімен қарынша қуысына қараган.
Ж армалар жиекгеріне бүртікті бұлшықет- терден басталагын жіңішке, үзындыгы
мен қалыңдығы эр түрлі сіңірлі жіпшелер,
chordae tendenae, бекиді.
Қарыншаларұшындагысіңірліжіпшелері- нің кейбір бөлігі бүртікті бүлшықеттерден басталмай, қарыншалардың бұлшықет
қабатынан, бұлшықет шарбақшасынан басталады.
Бүргікті бұлшықегтерге катыссыз сіңір- лі жішие қатары карыншалар калкасына - қолқалык жармаға бағытталады.
Үшжармалы кақгіақтың үиі жармасына үш бүртікті бүлшықеттің сіңірлі жіпшелері бекиді, эрбір бүлшықет өздерінің жіпшелері- мен екі көршілес жармамен байланысқан.
Оң қарышпада 3 бүртікті бүлшықетті ажыратады: бір үлкен бүртікті бүлшықет, сіңірлі жіпшелері алдыңғы жэне артқы жар- маларга бекиді; бүл бұлшықет - алдыдғы бүртікті бүлшықет, т. papillaris anterior, қарыншаның алдыцғы қабыргасынан та- райды; қалған екеуі көлемі жағынан кіші, қалқа аймағында орналасады - қалқалық бүртікті бүлшықет, т. papillaris septalis жэне қарыншаның артқы қабыргасында - артқы бүртікті бүлшықет, т. papillaris posterior.
Өкпе сабауының тесігі, ostium trunci pulmonalis, алдынан жэне солынан орна- ласып, өкие сабауына, truncus pulmonalis, экеледі; оның жиегіне эндокард дуплика- гурасынан қүралған жартыайлы (алдыцғы, оц жэне сол),valvulae semilunaris anterior, dextra et sinistra (12-сурет) бекиді, бос жиектері окне сабауыныц ішіне енеді.
Осы үш аталған жапқыштар окне сабауының қақпағын, valva truncipulmonalis, қүрайды.
Әрбір жапқыштың бос жиегінің ортасын- да кішкене, иашар байқалатын қалыңдық- жартыайлы жапқыні түйіншелері бар,
nodulus valvulae semilunaris, одан жапқыш жиегінің жан-жағына жартыайлы жапқыш үяшықтары,
lunula valvulae semilunaris, тарайды.
Жартыайлы жапқыш окне саба-
уы жагынан үңгыл-қалталар түзеді, олар жапқыштармен бірге қанның окне сабауы- нан (кері бағытта) өтуіне кедергі жасайды.
Сол жүрекше
Сол жүрекше, atrium sinistrum (13-сурет), оң дүрыс емес текше пішіндес, бірак оңға Караганда қабырғалары жүқа.
Сол жүрекшенің жоғарғы, алдыңғы, артқы жэне сыртқы (сол) қабырғаларын ажыратады. Ішкі (оң) қабыргасы - жүрекшеаралық қалқа.Томенгі қабыргасы болып сол қарынша негізі саналады.
Ж үрекшенің алдыңгы-жогаргы қабырга- сынан сол қүлақша, auricula sinistra, тарай- ды. Ол оңга карай иіліп, окне сабауыныц, septum interatriale, негізін қансырады.
Ж үрекшеніц жогаргы қабыргасмның артқы бөлімінде өкпеден артериялык канды экелетін торт окпе веналарыныц. ostia
venarum pulmonalium, тесігі бар.
Сол жүрекшенің томенгі қабыргасында, сол жүрекшені сол қарынша қуыеымен байланыстыратын сол жүрекше-қарынша тесігі, ostium atrioventriculare sinistrum, орналасады.
Сол жүрекшеніц ішкі беті гегіс, тек ішкі (оц) қабыргасы мен қүлақшаларда өзгеше. Сол жүрекшеніц ішкі (оң) қабыргасында жүрекшеаралык қалқада, сопақ тесікке,
fossa ovalis, сәйкес жалпақ үңғыл,
valva
foram inis ovalis (falx septi) бар, ол қатпар мен сопак тесік жапқышымен қоршалған.
Сол құлақшаның ішкі бетінде эр түрлі бағытта озара қиылысқан коптеген қырлы бұлшықеттер, m usculipectinati бар.
Достарыңызбен бөлісу: