Ғайбат айтуға рұқсат берілген үзірлер және кәффараты

Хасан ал-Басриден сұралады; Күнахар ҿзінің күнасын жариялап жүреді, сода бар нҽрсесін айтсам 
ғайбат болама дегенде? Жоқ ғайбат болмайды, оның құрметі жоқ. Мҽселе нақты болсын осы 
жағдайларда. Пайғамбарымыз (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын); айтты: Аллаһ сендерге үш 
нәрсеге разы және үш нәрсені жек көреді. Жек көретінің бірі Айтты-айтылды. 
Кҿшенің қатындарынан не айырма, Бауырлар осылардан асып кетті қазір. Мешіттен шықса да, баня, 
дастархан басына жиналса анау-мынау пҽленше деп ҿсек ғайбат қылады. Ватсаптағының кҿбісі, бҽрі 
емес, ғайбаттаушылар группасы болған, группаларды мүлдем ҿшіріп тастаңдар олардан шығып 
кетіңдер. 
Мухаммад Һади (хафизаһуллаһ) айтады; Бұрын бауырлардың арасында қарым қатынас қылатын 
бҽлелер болмағанда (ватсап,скайп) бауырлар бір-біріне ҿте қатты сыйлы еді. Қазір осы нҽрселер 
шығып бауырлар бір-біріне жақындаған сайын, бауырлардың ортасында ауызбіршілік кетті, Уаллаһи 
осыған куа болдым. Мен талайына куҽ болдым, осындай бір мҽселе болады сонда бауырлардың бір-
бірімен қырылғандарын туралы айтады. Бір бауырлар сұрап келді, Уаллаһи бауырлар мынау 
сендерге ешқандай пайда бермейді. Алхамдулиллаһ Аллаһ мені осы бҽлелерден сақтап қойды, 
Аллаһқа шүкір Аллаһтың маған берген нығметі. Тастаңдар мына бҽлелерді, қаншалықты араларың 
жақындаған сайын араларың соншалықты араларың суып бара жатыр. Осының бҽрін жинап 
тастаңыздар, жүректеріңізді құран мен тынышталу керек. 
Ғаламдар айтады ; Ақылды адам деп кімді айтады? Ақылды адам жақсылықты жҽне жаманжықты 
білген немесе пайда мен зиянды білген адам емес. Ақылды адам жақсылық пен жамандықты 
айырып біліп, жақсылықты істеген адам, жамандықтан қайтады. Пайда зиянды біліп, пайдалысын 
істейді, зияннан қайтады. 
Кҽффарасы: Біл расында ғайбат сҿйлеуші екі жамандықты істеді. Біріншісі; ол Аллаһтың ақысына 
кірді, қалай? Себебі Аллаһтың тыйған тыйымына бой ұсынған жоқ (күнҽ) оның кешірімі тҽубе қылу 
сол істен ҿкіну. Екіншісі; Бір жаратылыстың (құлдың) ақысына кіреді, абыройын тҿкті, кҽффарасы; 
Егер сол ғайбатың сол кісіге жетіп барса, Соған ҿзің келесің, кейін одан ғайбаттағаның халал болуын 
сұрайсың, сол іске ҿкінгеніңді білдіресің соған келіп. 
Пайғамбарымыз (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын); айтты: «Кімде-кім біреудің ақысын жеп 
қойған болса, малын немесе абыройын. Соған барсын малын жеп қойған болса, соған халал боп 
кетуін сұрасын, абыройын төксе оныңда халал болып кетуін сұрасын. Саған өлім келуіңнен бұрын. 
Саған өлім келсе ол күні сенің алтын ақшаңда, күміс ақшаңда болмайды. Егер сен біреуді 
ғайбаттаумен өліп кетсең, егер сенің жақсылықтарың болса, жақсылықтарыңды алады да, 
ғайбатталған кісіге береді. Ал егер сенің жақсылығың болмаса, ғайбатталушыдан жамандықтар 
алынады сонсоң ғайбатталушының үстіне тасталынады» Хадис Бухари 
Ғалымдар айтады; Ол күні сауда жоқ, сауда тек жақсылық пен жамандық. 
Егер ғайбат иесіне жетпесе; (оған барып кешірім сұраудың орнына) Аллаһтан оған кешірім 
сұрайсың, артынан. - ИА АЛЛАҺЫМ пҽленшенің күнасын кешір, жақсылығын арттыр. 
Жамандығын, біліп-білмей істеген күналарын кешір,- деп дұға қыласың. Оған ҿзі білмейтін нҽрсені 
апарып айтпаған жақсы, сен айтсаң ашулануы мүмкін саған.
Муджахид деген ғалым бұл кісі Ибн Аббастың шҽкірті, Муджахид Ибн Аббастан Құранның ҽр бір 
аятының тҽпсірін үш реттен сұрап шыққан. Осы ғалым Муджахид айтады; Бауырыңның етін 
жегеннің кешірімі сен оны мақтауы (егер мақтауға лайықты болса) жақсылыққа оған дұға қылып 
жүресің. Ол ҿліп кеткен болса да.
3) Ан-намима (Ҿсек). Еркектер де ҿсекші болып кеткен кҽзір отырып алып сериалды, біреуді 
жамандап отырушылар кҿп. Пайғамбарымыз (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын); айтты: 
«Жәннатқа өсекші кірмейді» Хадис Муслим, Бухари. Бұл ҿте қатты ескерту. Біл, расында ҿсек 
дегеніміз жалпы бір адамның бір адам туралы сҿйлегенін жеткізу- Ҿсек. Мысал; (Сен туралы 
пҽленше былай-былай деп айтты) бірақ ҿсектің шегі бұнымен шектеліп қалған жоқ. Бұл негізгі осы 
бірақ оған жан-жақты кіретіндері бар, осы мысал адамдардың арасында кҿп тараған. Ҿсектің 
шекарасы ол сыр ашылса, сол нҽрсе сырдың иесіне ұнамаса, болды ол ҿсек. Сырдың иесі ол сырдың 
ашылуын қаламайды иесі, ол сырды сен ашып қойдың ба, онда сен ҿсек айтып қойдың. Ол оның 
сҿздері болсын немесе амалдары болсын. 

Али, Ибн Аббас. Осы кісіге бір кісі кеп айтады: 

Пҽленше сен туралы былай-былай деді- деді. 

С: 1. Егер сен ҿтірік айтып тұрсаң, біз сені жазалаймыз. 

2. Егер сен шын айтып тұрсаң, біз сені жек кҿреміз, себебі сен ҿсекшісің. 

3. Егер сен тҽубе қылсаң қазір, біз сені кешіреміз. 
Аллаһқа ұнамайтын нҽрсе сол үшін біз оны жек кҿреміз. Сол кезде ол:- Болды тҽбе қылдым, естіген 
жоқпын ондай сҿзді. Тҽубе қылды, оны кешіреді. Ахли Сунна жолы осы: айтты-айтылды, бүйтті-
бүйтілді деген мҽселеге мүлдем арласпаймыз, қажет емес не істейсің басыңды бҽлеге тігіп. 
Енді саған бір сҿз жетіп келсе, мына 6 нҽрсе саған уажіп. 
1) Сол сҿзді жеткізушіні ешқашан растамайсың, растау мүмкін емес оны. Себебі ҿсекші 
күнаһар, оның куалігі қайтарылатын адам (ол ҿсекші емеспін десе де ол ҿсекшінің ісін істеп 
тұр) 
2) Сол амалдан оны тыйуың саған уажіп жҽне оған насихат айтуың уҽжіп- Сенің мынау алып 
кеп тұрғаның ҿсекке кіреді шариғат бойынша деп айтып қою керек, сол саған насихат 
қыламын осы іспен айналыспауыңды. 
Пайғамбарымыз (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) «Сахабаларының алдына шығатын кезде 
айтатын болған – Маған бір-бірің туралы зікір етпеңдер (айтпаңдар). Мен сендерге сәлемет 
жүрекпен шыққым келеді (сәлемет жүзбен)». Мысалы; Сен кейбір адамдарды танымауың мүмкін, 
Бірақ саған ол туралы өсек қылып жеткізіп қойса, сенде соған деген жүрегіңде бір нәрсе пайда 
болып қалады (тосып қояды). Басқа бауырлар омен сондай күліп амандасқандай онымен олай 
амандаса алмайсың, себебі сенің жүрегің былғанып қалған оған деген, ол туралы жаман хабар 
естігендіктен.Сен оны танымасаңда, бірінші көріп тұрған болсаң да солай болып қалады. 
3) Оны Аллаһ үшін жек кҿру керек, себебі Аллаһтың алдында ҿсекші адам жек кҿрілген адам, 
қайда қалды Аллаһ үшін жақсы кҿруің, жек кҿруің. 
4) Ғайып болып тұрған (қасындағы біреу саған пҽленше деп хабар естірту) бауырың туралы 
жаман ой ойлау мүмкін емес. Ашулану да-бүның бҽрі -харам. 
5) Саған сол нҽрсе айтылды (пҽленше сен туралы былай-былай деп жатыр) естідің сол кезде 
сенің сҿзің. Сол сол сҿзді айттыма екен, айтпады ма екендеп барып іздеуің мүмкін емес 
(Анадан мынадан пҽленше мен туралы осылай айттыма деп іздеу мүмкін емес). Аллаһ 

жүктеу/скачать 435.69 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: