Ахмет Байтұрсынұлы. Тіл – құрал

198 
§ 12. Қосарлық (-) 
Есімдегі сүгірет 
 
 
Киіз үйдің іші. Төрінде жүк-аяққа жиған жүк. Оң жақта төсек-ағаш. 
Үстінде көрпе-жастық. Төсек-ағаштан бері аяқ-табақ. Онан бері қазан-
ошақ. 
Сол жақта төсек-орын жоқ. Жерде келі мен келісап жатыр. Керегеде 
жүкке таяу ер-тұрман ілулі тұр. Онан берірек қамыт-доға ілулі тұр. Босаға 
жанында кетпен-шот сүйеулі тұр. 
Осында сызықшамен қосылған сөздерді бөлек шығарып жазыңдар. 
Шәкірт әңгімесінен 
 
Сабақтан шыққан соң жиылыс жасап жібердік. Кеңесіп мынандай 
қаулы шығардық: 
1-інші, бәріміз тату болайық. 
2-інші, біріміз-бірімізге көмектесейік. 
3-інші, құр бетімізге шулай бермейік. 
4-інші, әсіресе сабақ үстінде тыныш отырайық. 
Мұнда сызықша немен нені қосып тұр? 
Жұмбақтар: Жалт-жұлт етеді; жалмай жұтады ( у...) 
Шым-шытыр, шиедей қотыр ( жол...) 
Күлдір-күлдір) жарғағым қартайғанша тозбайды (құла...) 
Қатар-қатар тас қойдым, жирен атты бос қойдым (т... т) 
Мұнда қосарлық белгі неге қойылған? 
(«Әліп-би», 83-бет) 
Сөз тудыру. 
 
Тәртіп 
– тәртіпші Ән 
– . . . . . .
Қой
– қойшы
Өлең
– . . . . . .
Түйе
– . . . . . .
Оқу
– . . . . . .
Жылқы 
– . . . . . .
Оқыту 
– . . . . . .
Мал
– . . . . . .
Үйрету 
– . . . . . .
Аң
– . . . . . .
Үйрету 
– . . . . . . 
Етік
– . . . . . .
Қат
– . . . . . . 
Балық
– . . . . . .
Күзет 
– . . . . . . 
Жауап жазу. 
Тәртіп, тәртіпші, жиын, шүберек деген сөздердің жазуы
Жиылыс қайда болған? 
Не туралы болған? 

199 
Тәртіпті неге керек қылған?
Кейде бор нағылған? 
Кейде шүберек нағылған? 
Немесе орындықтар кәйткен? 
Тәртіпші сайлау керек деген кім? 
Кімдер жиылған? 
Жиын ағасы кім болған? 
Тәртіпшінің міндеттері нендей? 
1-нші.........
4-нші......... 
2-нші.........
5-нші......... 
3-нші........

жүктеу/скачать 2.67 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: