Дескриптор Білім алушы
мәтіндердің стилін анықтайды;
мәтіндердің жанрын анықтайды;
мәтіндерге тақырып қояды;
мәтіндердің мазмұнын 3 сөйлеммен береді.
Оқу мақсаты
6.4.5.1 - жазба жұмыстарында сөзге қосымша жалғауда үндестік заңын ескеріп, орфографиялық нормаға сай дұрыс жазу
Бағалау критерийі
Білім алушы
• Жазбаша мәтінді орфографиялық нормаға сай
жазады
• Қосымша жалғауда үндестік заңын ескереді
Ойлау дағдыларының деңгейі
Қолдану
Тапсырма
Берілген суреттер бойынша ауыл мен қала айырмашылығы туралы жазбаша мәтін құраңыз.
Мәтінде тәуелдік, септік жалғауларын дұрыс қолданыңыз.
-
Ауыл көрінісі
|
Қала көрінісі
|
|
|
-
-
Ауылдағы демалыс
|
Қаладағы демалыс
|
|
|
Дескриптор Білім алушы
суреттердің көмегімен ауыл мен қаланың айырмашылығы туралы жазбаша мәтін құрайды;
мәтіндегі сөздерге тәуелдік, септік жалғауларын үндестік заңын ескеріп жалғайды.
19
Оқу мақсаты 6.5.1.2 - лексикалық мағынасы жағынан заттың
сипатын, көлемін, салмағын, аумағын білдіретін сын
есімдерді ажырата білу, жазба, ауызша жұмыстарда
қолдану
Бағалау критерийі Білім алушы
• Жазбаша, ауызша жұмыста сын есімдерді
ажыратады
• Мәтін жазуда, айтуда қолданады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Өлеңдегі сын есімдерді тауып, кестеге мағынасына қарай жіктеп жазыңыз.
Бәтеңке,
Шұжық,
Балқаймақ,
Жатыр әлі айғайлап...
Бірін-бірі мінеді,
Керкілдесті, керісті.
Табалық деп, келісті.
Дауларын кім шешеді?
Олар ұзақ жол кешті,
Келе жатып үшеуі,
Көк төбетке кездесті.
Әй, көк төбет, көк төбет! Білетіні көп төбет. Әділдігі мол төбет, Арамдығы жоқ деп ед, Ақыл-ойға байсыңыз, Айтыңызшы шындықты. Ардақтымыз қайсымыз, Сілекейі шұбырып, Сөйлейді ит былай деп: Көзіме сен көрінбей, Ей, бәтеңке былай кет! Күшік емен ойнайтын, Ботинка, өзің, қаттысың. Қанша жесе тоймайсың, Шіркін, шұжық тәттісің...
Сонда ғана төбеттің Арам ойын сезіпті...
Келе жатып үшеуі, Мысыққа енді кезікті. -Ала мысық, әй мысық,
...Пайдалымыз қайсымыз. Кім қадірлі, кім мықты? Сонда мысық, қу қырсық,
...Сөйлеп кетті білгірсіп: Шұжық досым, сор, қайнап,
Жақпай қапсың ішіме.
Түр-түсті
|
Заттың сипатын
|
Дәмін білдіретін сын
|
сипаттайтын сын
|
білдіретін сын
|
есімдер
|
есімдер
|
есімдер
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Дескриптор Білім алушы
өлеңдердегі сын есімдерді табады;
анықталған сын есімдерді мағынасына қарай кестеге жіктейді.
Бөлім «Таулар сыры» М. Мақатаев «Мен таулықпын» өлеңі
Оқу мақсаты 6.1.3.1 - тұрмыстық-әлеуметтік тақырыптарға байланысты
жаңа сөздер мен тірек сөздердің мағынасын түсіну
Бағалау критерийі Білім алушы
• Тақырыптарға қатысты сөз бен сөз тіркестерінің
мағынасын ажыратады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
Тапсырма
Мәтінді мұқият тыңдап, төменде берілген сөздердің қарсы мағынасын мәтінде тауып жазыңыз.
Қазақстанның биік таулы өлкелеріне: Алтай, Оңтүстік Алтай, Батыс немесе Кенді Алтай, Жоңғар таулы өлкесі, Тянь-Шань таулы өлкесі жатады. Биік таулы өлкелерге Қазақстанның шығысы мен оңтүстік -шығысындағы Алтай, Сауыр-Тарбағатай, Жоңғар (Жетісу) Алатауы және Тянь-Шань тау жүйелері жатады. Бұл таулардың барлығы палеозой қатпарлықтарында көтеріліп, мезозой эрасында тегістелген . Жаңа тектоникалық қозғалыстар нәтижесінде қайта жаңғырған. Биік таулы өлкенің аласа таулардан айырмасы жер бедерінің биік әрі күшті тілімделгендігімен ерекшеленеді.
-
аласа
әлсіз
қатпарлы
батыс
Берілген сөздердің мағынасын мазмұнды негізге ала отырып, өз сөзіңізбен түсіндіріңіз.
Сөздер мен сөз тіркестері
|
Мағынасы
|
Таулы өлке
|
|
Палеозой қатпарлықтары
|
|
Жаңғырған тау
|
|
Дескриптор Білім алушы
үш сөздің антонимін мәтіннен тауып жазады;
22
Оқу мақсаты
6.1.3.1 - тұрмыстық-әлеуметтік тақырыптарға байланысты жаңа сөздер мен тірек сөздердің мағынасын түсіну
Бағалау критерийі
Білім алушы
• Тақырыптарға қатысты сөз бен сөз тіркестерінің
мағынасын ажыратады
Ойлау дағдыларының деңгейі
Қолдану
Тапсырма
Мәтінді мұқият тыңдап, тауларға қатысты жаңа сөздерді сөз тіркестерімен сәйкестендіріңіз.
Сарыарқа - Орталық Қазақстанда орналасқан. Батыстан шығысқа қарай 1200 шақырымға созылып жатыр. Орташа биіктігі - 500-600 метрдей. Солтүстігінде Батыс-Сібір жазығы мен оңтүстігінде Балқаш көлімен және Бетпақ Дала шөлімен, шығысында Сауыр-Тарбағатай тау жүйесімен шектеседі. Сарырқаның негізгі жауһары – Бурабай шипажайлық аймағы.
Мұғалжар – аса биік емес тас тізбегі, Орал тауларының оңтүстік сілеміне жатады. Мұғалжардың ең биік нүктесі – Үлкен Боқтыбай тауы (657 м). Солтүстіктен оңтүстікке қарай 450 шақырым. Ол Арал теңізі мен Мұғалжарды бөліп жатыр.
Маңғыстау таулары – Каспий теңізіндегі Маңғыстаулық жартылай аралында жатыр. Олардың құрамына Қаратаудың батыс және шығыс жоталары, Ақтаудың оңтүстік және солтүстік жоталары енеді. Қаратаудың ұзындығы – 117, Ақтаудың ұзындығы – 70 шақырым. Маңғыстау тауларының ең биік нүктесі – Қаратау-Бесшоқы (556 м).
|
Таулар
|
Сәйкестендіру бағаны
|
Ақпараттар
|
|
Сарыарқа
|
|
Үлкен Боқтыбай тауы
|
|
|
|
Қазақстанның орталығында
|
|
|
|
орналасқан
|
|
Мұғалжар
|
|
Ұзындығы 450 шақырым
|
|
|
|
Бурабай шипажай аймағы
|
|
Маңғыстау
|
|
Қаратау - Бесшақы
|
Дескриптор
|
Білім алушы
|
|
жаңа сөздерді сөз тіркестерімен сәйкестендіреді.
23
Оқу мақсаты
6.1.4.1 - шағын поэзиялық шығармалардың мазмұнын талдай отырып, кейіпкерлерге сипаттама жасау
Бағалау критерийі
Білім алушы
• Шығарманы талдай отырып, кейіпкердің
мінезін, қасиетін анықтайды
Ойлау дағдыларының деңгейі Қолдану
Тапсырма
Өлеңді мұқият тыңдап, берілген үзінділер арқылы тау баласына мінездеме беріңіз.
Мен таулықпын
Tay дейтін алып жүрек Ана туған
Мен таулықпын!
Таудан мен жаратылғам.
Киіктің сүтін еміп ержеткенмін
Қуат алып қыранның қанатынан
Мен таулықпын
Таудан мен жаратылғам.
Бұлт бүркеніп, жай отын ала туғам
Күн алғашқы сәулесін маған шашып
Маған келіп түнейді қара тұман.
Тау ұлымын
Тау - менің дәу бесігім
Мен оның әуресімін, сәулесімін.
Асқар шыңдар желпиді бесігімді
Бір орамын ағытып сәлдесінің.
-
Үзінді
|
Кейіпкердің қандай қасиеті, мінезі
|
|
танылады?
|
Қуат алып қыранның қанатынан
|
|
Бұлт бүркеніп, жай отын ала туғам
|
|
Мен оның әуресімін, сәулесімін
|
|
Дескриптор Білім алушы
-үзінділерге сай кейіпкерге мінездеме береді.
24
Бағалау критерийі
Білім алушы
• Тірек сөздер мен суреттердің көмегімен әңгіме
жазады
Ойлау дағдыларының деңгейі Қолдану
Тапсырма
Жаз мезгілінде сынып жетекшілеріңізбен бірге тауға саяхатқа шықтыңыздар. Берілген сурет пен тірек сөздердің көмегімен таудағы саяхат кезіндегі оқиғалар мен қызықтар туралы шағын әңгіме жазыңыз.
Тірек сөздер: тауға көтерілу, жолқапшық, шатыр құру, соқпақ жол, алау, от жағу, күн ұясына бату, қызыл арай, таудағы тыныштық
Дескриптор Білім алушы
суреттер және тірек сөздерді ажыратады;
әңгіменің негізгі бөлімінде саяхат барысында болған оқиғалар туралы әңгімелейді;
әңгіменің соңында табиғат аясынан алған әсерімен бөліседі.
25
Оқу мақсаты
6.2.5.1 - коммуникативтік жағдаят бойынша диалогке қатысушылар өзара түсінісіп, ойларын толықтырып отыру
Достарыңызбен бөлісу: |