4.4.Көрнекі материалдар:
Аллергия даму сатылары?
Аллергиялық серпілістердің реагиндік 1- түрінің патогенезі 1. Иммундық реакциялар сатысы: Аллерген (өсімдік тозаңдары, нәруыздар, дәрілік заттар) Аллергенді тану, макрофагтар, Тх2 және В – лимфоциттерінің бірігіп әсерлесуі В – лимфоциттерінің плазмалық жасушаларға айналуы IgE түзілуі
IgEFc – бөлшегімен лаброциттер мен базофилдерге жабысуы Қайталап енген аллерген лаброциттердің сыртқы беттеріндегі IgE – нің Fab бөлшегімен байланысады
Аллергиялық серпілістің реагиндік түрінің даму нұсқасы
Мес жасушаларының түйіршіктерін шығаруы (D.Lawson бойынша) 1 – қалыпты мес жасуша, 2 – мес жасушаның түйіршіксізденуі 12 7
2. Патохимиялық өзгерістер сатысы: Лаброциттердің түйіршіктері сыртына шығарылудан гистамин, гепарин, эозинофилдер мен нейтрофилдердің хемотаксистік факторлары босап шығуы. Лаброциттердің мембаранасында фосфо- липаза А2 әсерленуінен фосфолипидтер ыдырап, арахидон қышқылынан лейкотриендер мен простагландиндер өндірілуі
Аллергиялық реакциялардың 1-түрінде мес жасушалары медиаторларының маңызы МЕДИАТОРЛАР ӘСЕРЛЕРІ лейкотриен В4, эозинофил- дер мен нейтрофилдердің хе- мотаксистік факторлары, тро- мбоциттерді әсерлендіретін фактор Жасушалардың сіңбеленуі гистамин, тромбоциттерді әсерлендіретін фактор, лейко- триендер C4, D4, E4, компле- мент и кининдер, проста- гландин D2 вазодилатация, тамыр қабырғаларының өткізгіштігі артуы лейкотриендер C4, D4, E4, гистамин, простагландин- дер Тегіс салалы еттердің жиырылуы, эпителий жасушаларында шырыш өндірілуі
3. Патофизиологиялық бүліністер сатысы: Қан тамырларының кеңуі, олардың қабырғаларының өткізгіштігі көтерілуі, ісіну, бронхоспазм, эпителий жасушаларынан көп шырыш бөлінуі, ринит, коньюктивит, есекжем дамуы
Аллергиялық серпілістердің цитотоксиндік 2-түрінің патогенезі 1. иммундық реакциялар сатысы: Аллерген (аутоаллергені бар жасушалар, тіректік мембрана бөлшектері) Аутоаллергенді тану, макрофагтар, Тх-және В-лимфоциттері бірігіп әсерлесуі Плазмалық жасушаларда JgG,JgM өндірілуі Аутоаллергені бар жасушалардың беттерінде аллергенге антиденелер (JgG) жабысуы
2. патохимиялық өзгерістер сатысы Комплемент бөлшектерінің әсерле- нуі, лизосомалық ферменттер мен оттегінің бос радикалдары (О, ОН, Н2О2) босап шығуы 3.патофизиологиялық бүліністер сатысы аутоаллергені бар жасушалардың ыдыратылып кетуі (аутоиммундық аурулар (гемолиздік анемия, тромбоцитопения, тиреоидит т.б.)
Аллергиялық реакцияның цитотоксиндік 2-түрінің сурет нұсқасы I – цитотоксиндік ыдырау; II – комплемент-тәуелді лизис 1 – жасуша мембранасы аллергендері; 2 –IgG; 3 – комплемент; 4 – Т-киллер; 5 – нысана-жасуша; 6- цито- токсиндік әсер. III лизис 11
Білмегеніңді үйреніп, Білгенді қылса есті сол. Білмегенін - білмеген, Білгенді қылмау - сол жаман. Сусағанның сусыны бол, Су сықылды сұп-суық. Бірақ ондай болма салқын, Ел көңілін қалдырып. (Шәкәрім Құдайберді ұлы)
Аллергиялық серпілістердің имму- ндық кешендік 3-түрінің патогенезі 1. иммундық реакциялар сатысы Аллерген (еритін нәруыздар, дәрілер, емдік сарысу- лар) Макрофагтар, Т-және В-лимфоциттерінің әсерлесуі Плазмалық жасушаларда JgG, JgM өндірілуі Қанда және басқа сұйықтарда аллерген+антидене кешені құрылуы, олар майда тамыр қабырғаларына бекуі
2. патохимиялық өзгерістер сатысы Комплемент бөлшектерінің әсерле- нуі; Лизосомалық ферменттер мен оттегі- нің бос радикалдары босап шығуы; Лаброциттерден гистамин, хемотак- систік факторлар, простагландиндер мен лейкотриендер босап шығуы; Қан ұю, ұюға қарсы және фибрино- лиздік жүйелердің әсерленуі.
Иммундық кешендік түрінің даму нұсқасы
антиген+антидене кешені тамыр қабырғасына жиналады. Олар ней- трофилдермен фагоциттелінеді. Бұл кезде лизосомалық ферменттер бо- сап шығады. Базофилдерден гиста- мин,тромбоциттерді әсерлендіретін фактор, тромбоциттерден серотонин босап шығады. Олардың әсерле- рінен тамыр қабырғаларының өткіз- гіштігі көтеріледі, тромбоциттердің агрегациясы күшейеді.
3. Патофизиологиялық бүліністер сатысы Қан тамырларының ауыр бүліністері және қарқынды некроздық қабыну дамуы (сарысулық ауру, аллергиялық васкулит, жүйелі қызыл жегі, жайылмалы гломерулонефрит, Артюс феномені)
Иммундық кешендік түріндегі аллергиялық реакцияның патогенезі ЛФ АгАд + АГ+АД кешені базофил Эндотелий гистамин Тромбоцитті әсерлендір. фактор Н Тамыр қабырғасы 14 фагоцитоз
Анафилаксиялық сілейме дамуы Лаброциттер мен базофилдердің түйіршіктерінен биологиялық белсенді заттар босап шығуы Артериола лар кеңуі Тамыр қабыр- ғасы өткізгіш тігі артуы Шырыш құрылуы Бронхиола жиырылуы Артериалық қысым төмендеуі Өкпе желдетілуі бұзылуы Микроциркуляция бұзылуы ГИПОКСИЯ Тыныстық және тамыр қимылдатқыш орталықтардың қызметі бұзылуы Өлім 21 «антиген – антидене» кешені құрылуы
Анафилаксиялық сілейме кезіндегі өкпе өзгеруі
Сарысулық ауру кезіндегі тіндердің бүліну тетіктері «АНТИГЕН – АНТИДЕНЕ» КЕШЕНІ Комплемент әсерленуі Тромбоциттердің агрега циясы Хагеман факторы әсерленуі хемотаксистік факторлар С3а и С5а компле- мент түзілуі Микротромбы құрылуы Нейтрофилдердің агрегациясы ишемия Иммундық кешендер фагоциттелінуі Гистамин, серотонин босап шығуы Лизосомалық фер- менттер босауы Майда тамырлар кеңуі және ісіну НЕКРОЗ 22 Кининдер әсерленуі
Жасушалардың қатысуымен өтетін аллергиялық серпілістерің IV-түрі 1.иммундық серпілістер сатысы: Аллерген (иммуногендік қасиеті әлсіз молекулалық массасы төмен тін нәруыздары, микробтар, химиялық заттар) Макрофагтар мен Т-лимфоциттердің бірігіп әсерлесуі Сезімталдығы көтерілген Тх1 және Т-жендет жасушалары өндірілуі
2. Патохимиялық сатысында: Сезімталдығы көтерілген Тх1 жасушалары әртүрлі цитокиндер өндіреді. Олар: лимфоциттерге әсер ететін; макрофагтарға әсер ететін; нысана-жасушаларға әсер ететін -болып ажыратылады.
3. Патофизиологиялық бүліністер сатысында Тін жасушаларының бүліністері: гамма-интерферон, өспені жоятын фактор т.б. цитокиндердің; макрофагтардың лизосомалық фер- менттерінің, оттегінің еркін радикал- дарының және нитроксидтің; Т-жендет жасушаларының әсерлері- нен - болады.
Жанасулық дерматит
Гипосенсибилизация - аллергенге организмнің жоғары сезімталдығын төмендету шаралары. Специфи калық Бейспецифи калық Сезімталдықты көтерген арнайы аллергеннің өте аз өлшемдерін тері ішіне енгізу
Спецификалық гипосенсибилизация кезінде аллергиялық IgE- нің орнына IgG өндіріледі. Олар аллергенмен тез бай- ланысып фагоцитозға ұшырайды. Аллергиялық медиаторлар тез бейтарап- талып үлгереді.
Бейспецификалық гипосенсибилизация Физиотерапиялық, шипажайлық ем- деулер, магнитпен, инемен емдеу арқылы организмнің реактивтілігін көтеру; Иммундық тежегіш дәрілер; Глюкокортикоидтық гормондар; Цитостатиктер, иондағыш сәулелер, Плазмоферез жасап қанды аутоанти- денелерден тазарту.
Сонымен, аллергияның түрлеріне қарай көптеген түрлі организмнің бүліністері мен дерттері дамиды.
Достарыңызбен бөлісу: |