§3 Қазақстан Республикасындағы деликт мәселесі
Зиян келтіру салдарынан туындаған міндеттемелер келісімнен тыс міндеттемелер санатына жатады, себебі олар келісімнен туындамайды, ал бір адамның екінші адамға жасаған зияны фактісінен туындайды. Солай бола тұра бұл міндеттемелер азаматтық-құқықтық міндеттемелерге заңмен қойылатын барлық талаптарға, бірінші кезекте- міндеттеме деген түсініктің өзіне жауап береді.
Зиян келтіру аталған міндеттемелердің туындауына ықпал ететін заңды факт болып табылады. Солай бола тұра, азаматтық – құқықтық жауапкершілік ретінде зиянның орнын толтыру үшін бір зиян келтіру фактісі жеткіліксіз. Азаматтық заң, зиян келтіру фактісімен басқаларының біріккен жинағы оның орнын толтыру бойынша міндеттемені тудыратын жалпы негіздемесі ретінде айта, отырып, адам өміріне және денсаулығына келтірілген, сол сияқты моралдық зиянның спецификалық ерекшеліктерін ескру қажет.
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі 1117- бап. Зиян келтіру салдарынан туындайтын міндеттемелер
Зиян келтіру салдарынан туындайтын міндеттемелер жөніндегі құқықтар мен міндеттер: зиянды өтеу туралы талап ету үшін негіз болған іс-әрекет немесе өзге де мән-жай орын алған елдің құқығы бойынша анықталады.
Шетелде зиян келтіру салдарынан туындайтын міндеттемелер жөніндегі құқықтар мен міндеттер: егер тараптар сол бір мемлекеттің азаматтары немесе заңды тұлғалары болса: сол мемлекеттің құқығы бойынша анықталады.
Егер іс-әрекет немесе зиянды өтеу туралы талап етуге негіз болған өзге де мән-жай Қазақстан Республикасының заң актілері бойынша заңсыз болса, шетел құқығы қолданылмайды.
1118- бап. Тұтынушыға келтірілген зиян үшін жауапкершілік
Тұтынушының тауар сатып алуға немесе қызмет көрсетуге байланысты туындаған зиянды өтеу туралы талабына, тұтынушының таңдауы бойынша:
Тұтынушы тұратын тұрғылықты жердегі елдің құқығы;
Өндірушінің немесе қызмет көрсетуші тұлғаның тұрғылықты жеріндегі немесе орналасқан жеріндегі елдің құқығы;
Тұтынушы тауарды сатып алған немесе оған қызмет көрсетілген елдің құқығы қолданылады.
Достарыңызбен бөлісу: |