Көрініс
-
Субъект салыстырмалы негізде қаржылық есептілік және бюджет дайындалған жағдайда ғана қаржы түсімдері және төлемдер туралы есепте қосымша бюджеттік қатарлар түрінде бюджеттік және фактілі сомалардың салыстырмалылығын көрсетуі тиіс.
-
Бюджеттік және фактілі сомаларды салыстыру жеке қаржылық есепте (бюджеттік және фактілі сомаларды салыстыру бойынша есеп немесе аналогтық атауымен есеп) ұсыныла алады. Басқа жағдайда, бір және сол субъектіге және есептік кезең және жіктеудің бірыңғай құрылымы үшін есепке алудық бірыңғай әдісін қолдана отырып салыстырмалы негізде қаржылық есеп және бюджет құрылған болса, онда осы Стандартқа сәйкес ұсынылған қаржы түсімдері және төлемдер туралы есепке қосымша қатарлар қосылуы мүмкін. Егер бюджеттік және фактілі сомалар арасындағы байланыссыздықты қажет деп санаса, берілген қосымша қатарлар бастапқы және қорытынды бюджет сомаларын көрсететін болады.
-
Бюджет және қаржылық есептілік салыстырмалы негізе құрылмаған жағдайда бюджеттік және фактілі сомаларды салыстыру бойынша жеке есеп ұсынылады. Бұл жағдайларды түрлі негіздерді қолданумен дайындалған қаржылық ақпараттардың оқырмандарымен дұрыс емес түсініктің алдын алу мақсатында қаржылық есептілік, бюджеттік негіз және есепшілік есепке алу негізі бөлек екенін, ал бюджеттік және фактілі сомаларды салыстыру бойынша есеп бюджеттік негізде құрылатындығын түсіндіре алады.
Біріктіру деңгейі
-
Бюджеттік құжаттар қызметтер, бағдарламалар немесе суъектілердің нақты түрлері туралы белгілі толық ақпарат ұсына алады. Атаулы деталдық ақпарат заңнамалық немесе басқа құзыреттік орган көрсету және қолдану үшін «бюджет санаты», «бюджет жіктеулері» немесе «бюджеттің бөлімдері» жалпы атауымен кең класстарға жалпылана алады. Бюджеттік ақпараттардың жалпы кластары, санаттары және бөлімдеріне сәйкес бюджеттік және фактілі ақпараттарды ашу, көрсеткіші бюджеттік құжатта (бюджеттік құжаттарда) келтірілетін функциялармен заңнамалық немесе басқа мансапты орган деңгейінде салыстырмаларды жүргізуді қамтамасыз етеді.
-
Кейбір жағдайларда бекітілген бюджеттерге қосылған толық қаржылық есептілікті осы Стандарттың талаптарына сәйкес қаржылық есептілікке ұсыну үшін жалпылау қажет болады. Мұндай жалпылама ақпараттарды алу үшін, қажет болуы мүмкін және заңнамалық немесе басқа құзыретті орган жағынан сәйкес деңгейде көрсету. Біріктіру деңгейін анықтау кәсіби талқылауды қолданады. Аталмыш талқылау осы Стандарттың мақсаттары мен осы Стандарттың 1.3.32-параграфында қарастырылған қаржылық есептіліктің сапалы сипаттарының тақырыпшасында қолданылатын болады.
-
Қызметтерді ұсынудағы жетістіктер туралы ақпаратты қоса отырып қосымша бюджеттік ақпарат қаржылық есептіліктен ерекше басқа құжаттарда ұсынылуы мүмкін. Осы Стандарттың 2-бөлімінде осындай құжаттарға қиылыс түртпесінің қаржылық есептілігіне қосылу кеңейтіледі.
Бастапқы және қорытынды бюджеттегі өзгерістер
-
Субъект бюджет ішіндегі бөлу нәтижесінде немесе басқа факттердің әсері салдарынан бастапқы және қорытынды бюджет арасында ауытқулар бар ма дегенге қатысты түсініктеме ұсынуы тиіс:
(а) қаржылық есептілікке түсіндірме хаттарда ашулар салдары; немесе
(b) қаржылық есептілікпен бірге немесе бір уақытта ерте басылымға шыққан есепте, және қаржылық есептілікке түсіндірме хаттарда есепте қиылысу түртпесі болу қажет.
-
Қорытынды бюджет бастапқы бюджетті қайта қарастыру мақсатында заңнамалық күш немесе басқа құзыретті орган актілерімен бекітілген барлық өзгерістерді қосады. Осы Стандарттың талаптарына сәйкес, қаржылық есептілікпен бірге немесе қаржылық есептілікпен бір уақытта ертеде басылымға шыққан қаржылық есептілікке түсіндірме хаттар немесе жеке есеп бастапқы және қорытынды бюджет арасындағы ауытқуларға түсінік береді. Мұндай түсініктеме мысалы, бастапқы бюджет параметрлері шектеуінде қайта бөлудің нәтижесінде туған өзгерістер немесе мемлекеттік саясаттағы өзгерістерді қоса бюджеттің жалпы параметрлеріндегі өзгерістер тәрізді басқа фактілер әсерлерінің нәтижесінде дегендерді қосады. Мұндай ашулар қаржылық есептіліктің құрамында емес, қаржылық есептілікпен бірге басылымға шыққан операциялар туралы аналогты есепте, немесе басқару жүйесінің талқылаулары және талдауын жүргізу барысында жиі жүзеге асырылады. Сонымен бірге, мұндай ашулар бюджетті орындау туралы есепті дайындау үшін, үкіметпен басылымға шыққан бюджеттің фактілі орындалуы туралы есепте қосылуы мүмкін. Ашулар қаржылық есептілікте емес жеке есептерде жүзеге асырылса, қаржылық есептіліктің түсіндірме хаттары есепке қиылысу түртпесін енгізулері қажет.
Негіз бюджетімен салыстырылған
-
Бюджеттік және фактілі сомалардың барлық салыстырулары негіз бюджетімен салыстырыла ұсынылуы қажет.
-
Бюджеттік және фактілі сомаларды салыстыру бекітілген бюджеттегідей есепке алудың сол әдісін (төлем жүргізу әдісі бойынша, кассалық әдіс бойынша немесе басқа әдіспен), сыныптастырудың сол негіздерін, сол субъектілер үшін, сол кезеңдер үшін ұсынылатын болады. Бұл бюджеттегідей сол негізді қолдана отырып, қаржылық есептілікте бюджетті реттеу туралы ақпараттарды ашуды қамтамасыз етеді. Кейбір жағдайларда бюджетті фактілі сомалармен салыстыру бұл қаржылық есептілік үшін қабылданғаннан басқа көрсету немесе сыныптастыру форматтары, қызмет түрлері топтары, есепке алу негіздерін қолдана отырып, ұсынылатындығын білдіреді.
-
Қаржылық есептілік суъектімен бақыланатын суъектілерді және қызмет түрлерін шоғырландырады. 1.9.10 параграфында көрсетілгендей, шоғырландырылған қаржылық есептілік құрамына кіретін қызметтердің нақты түрлері немесе кейбір субъектілер үшін жеке бюджеттер бекітілуі және басылымға шығуы мүмкін. Осы Стандарттың талаптарына сәйкес жеке бюджеттер қаржылық есептілікте оларды көрсету үшін, қайта құрылуы мүмкін. Бюджет қайта құрылған жағдайда бекітілген бюджеттерге өзгертулер немесе түзетулер енгізу керек қылмайлы. Бұл бекітілген бюджеттік сомалармен фактілі сомаларды осы Стандарт салыстыруды талап етуімен байланысты.
-
Суъектілер өз қаржылық есептілігін және бекітілген бюджеттерді дайындау үшін, есепке алудың әр түрлі әдістерін қабылдайды. Мысалы, кейбір жағдайларда, үкіметтік немесе үкіметтік агенттік өз қаржылық есептілігі үшін кассалық әдісті және бюджет үшін төлем жүргізу әдісін, сонымен қоса, бюджеттер болашақта және өз міндеттеріндегі өзгерістерінде қаржы құралдарын шығындау бойынша міндеттер туралы ақпаратты қоса немесе шоғырландыра алады, қаржылық есептілік қаржы төлемдері және төлемдер және қалдықтар туралы мәлімет ұсынған кезде қабылдай алады. Қаржылық есептілікті ұсынатын бюджеттік субъект және субъект әр уақытта сол субъект болып табылады. Бюджет үшін қабылданған сыныптастыру әдісі және бюджет құрылатын кезең аналогты қаржылық есептілікте көрініс жиі болмайды. Есепшілік есепке алу жүйесінде бұл қаржылық ақпарат мынадай түрде көрінеді, мысалы бюджеттік кезең уақытында бюджетті орындау жолының мониторингі үшін және үкіметке, қоғамға және басқа қаржылық ақпараттарын қолданушыларына есептілікті уақтылы және тиесілі ұсыну үшін, басқару және есептілік мақсаттары үшін бюджетті және фактілі деректерді салыстыру жеңілдетіледі.
-
Кейбір мемлекеттерде бюджеттер қаржылық есептілікке қосылғаннан ерекшеленетін қаржы түрлері және суъектілерді қамту және статистикалық есептілік жүйесіне сәйкес төлем жүргізу әдісі немесе кассалық әдісті қолдана отырып құрылуы мүмкін. Мысалы, статистикалық есептілік жүйесіне сәйкес дайындалған бюджеттер негізгі мемлекеттік секторда шоғырлануы мүмкін және сол суъектілерді қамтуға, яғни үкіметпен бақыланатын қызметтің барлық түрлері туралы оның шаруашылық қызметтері туралы ақпаратты қаржылық есептілік ұсынған уақытта өзінің негізгі қызмет түрі ретінде «бірінші» және «нарықтық емес функцияларды» орындайтын тек сол субъектілерді қамтиды.
-
Статистикалық есептілік моделдерінде негізгі мемлекеттік сектор өзін-өзі басқарудың жергілікті органдары мен үкімет штат/провинциялары, орталық үкіметтен құрылуы мүмкін. Кейбір заңды дикцияларда орталық үкімет(b) өз қаржылық есептілігінде үкімет деректерін шоғырландырып, (c) үкіметтің барлық үш деңгейін қамтитын бекітілген бюджеттің басылымға берілуі талап ету және дайындай отырып, (a) басқарудың жергілікті органдары мен үкімет штат/провинцияларын басқара алады, Мұндай жағдайларда осы Стандарттың талаптары орталық үкімет субъектілерінің деректерінің қаржылық есептілігіне қолданылатын болады. Сонымен қатар, орталық үкімет басқарудың жергілікті органдары, немесе үкімет штат/провинцияларын бақыламаған жағдайда оның қаржылық есептілігі басқарудың жергілікті органдары, немесе үкімет штат/провинцияларын шоғырландырмайды. Мұның орнына үкіметтің әр деңгейі үшін жеке қаржылық есептілік дайындалатын болады. Осы Стандарттың талаптары үкіметтік субъектілердің қаржылық есептілігіне егер, олармен бақыланатын субъекттер және қызмет түрлері бекітілген бюджеттер немесе олардың бөлімшелерінде басылынған жағдайда қолданылатын болады.
Бюджеттердің көпжылдылығы
-
Кейбір үкіметтер және басқа субъектілер жеке жылдық бюджеттерді емес бюджеттердің көпжылдылығын бекітеді және басылымға шығарады. Дәстүрлі бюджеттердің көпжылдылығы жылдық бюджеттер серияларынан немесе бір жылға бюджеттің смета мақсатты көрсеткіштерінен құралады. Бекітілген бюджет жеке жылдық кезең әр құрама бөлігі үшін көпжылдық кезеңге бюджеттің саясаттың аталмыш кезеңіне қолдануды көрсетеді. Кейбір жағдайларда көпжылдық бюджет әр жеке жылдық бюджетте қолданылмаған бюджеттік қаржы бөлудің болашақ кезеңдеріне ауысуды қарастырады.
-
Бюджеттің көпжылдылығы бар үкіметтер және басқа субъектілер олардың бюджеттері қалай бекілетіндігіне қарамастан, бастапқы және қорытынды бюджетті анықтауға әр түрлі жағдайларды қолдана алады. Мысалы, үкімет бекітілген екі жылдық бюджеттен тұратын екі жылдық бюджетті қабылдай алады, және осындай жағдайда әр жылдық кезеңге бастапқы және қорытынды бекітілген бюджетті анықтауға болады. Егер екінші жыл ішінде екі жылдық бюджеттің бірінші жылына қолданылмаған ассигнелдеуді шығындауға заң жүзінде рұқсат етілсе, онда екінші жылға «бастапқы» бюджет «ауыстырылған» сомалар деректеріне өсетін болады. Үкімет әр жылдық кезең бойынша қабылдайтын бюджеттік сомаларды дәл бөлмейтін екі жылдық, немесе басқа көпжылдық бюджетті осы Стандарттың мақсаттары бойынша жылдық бюджеттерді анықтау кезінде әр жылдық кезеңге қатысты сомаларды бекітуде талқылауды қолдану талап етіледі. Мысалы, екі жылдық кезеңнің бірінші жылында бастапқы және қорытынды бекітілген бюджет, осы жылға жататын бірінші жылда жүргізілгенмен, кірістер мен шығыстардың ағымдық баптардың сомалармен тең капиталдық тұтынуды екі жылдық кезеңге бекітілгенді қамтиды. Бірінші жылдық кезеңге шығындалмаған сомалар екінші жылдық кезеңнің бастапқы бюджетіне қосылатын болады, және бұл бюджет кез-келген түсініктемелермен екінші жылға қорытынды бюджетті құрады. Осы Стандарттың 2-бөлімі бюджеттік кезең уақытында бюджеттік және фактілі сомалар арасында өзара байланыстарды ашуды мадақтайды.
Бюджеттік негіздің, кезеңнің және қолдану аумағының түсіндірме хаттарындағы ашу
-
Субъект бекітілген бюджетте қабылданған бюджеттік негіз және сыныптастыру әдісін қаржылық есептілікке түсіндірме хаттарда түсіндіруге тиіс.
-
Қаржылық есептілікте қолданылатын есепке алу негізі және бюджетті дайындау және ұсынуда қолданылатын есепке алу негізі (кассалық әдіс, төлем жүргізу әдісі немесе басқа модифицирленген әдіс) арасында ерекшелік болуы мүмкін. Аталмыш ерекшеліктер қаржылық есептілік қаржы түсімдері және төлемдерін ұсына алатын кезде, анықталған төлемдер және қабылданған міндеттер қаржы құралдарының ағымдарына бюджет тіреу жасай алады – есепшілік есепке алу жүйесі және бюджеттік жүйе жан-жақты ақпараттар жинаған кезде орын алуы мүмкін.
-
Бекітілген бюджетті ұсыну үшін, қабылданған форматтар және жіктеулердің сызбалары, сонымен бірге, қаржылық есептілікке қабылданған форматтан ерекшеленуі мүмкін. Баптар бекітілген бюджетте қаржылық есептілікте қабылданған сол әдісті қолдана отырып, сыныптастыруы мүмкін, мысалы, экономикалық сипатта (қызметкерлерді сыйақылау, тауарлар мен қызметтерді қолдану) немесе функциялар бойынша (денсаулық сақтау, білім және т.б.). Басқа жағдайда бюджеттің баптары нақты бағдарламалар (мысалы, қайыршылықтың төмендеуі, немесе жұқпалы ауруларды бағалау), немесе қаржылық есептілікте қабылданған сыныптастырудан ерекшеленетін нәтижелер көрсеткіштерімен байланыстырылған (мысалы, жоғарғы білім бағдарламаларын бітіретін студенттер, немесе шұғыл медициналық көмектің аурухана қызметтерімен жүзеге асырылған хирургиялық операциялар) бағдарламалық компоненттермен. Сонымен қатар, жүзеге асырылатын операциялар үшін ағымдық бюджет (мысалы, білім немесе денсаулық сақтау) күрделі шығындардың бюджетінен жеке бекітілуі мүмкін (мысалы, инфрақұрылым немесе ғимараттар).
-
Бекітілген бюджеттерді дайындау және ұсыну үшін, қабылданған бюджеттік негіз және сыныптастыру әдісін ашу қолданушыларға қаржылық есептілікте ашылынатын бюджеттік және есепке алу ақпараттары арасында өзара байланыстылықты түсінуге көмектеседі.
-
Субъект қаржылық есептілікке түсіндірме хаттарда бекітілген бюджет кезеңін ашуы қажет.
-
Қаржылық есептілік жыл сайын аз мөлшерде ұсынылады. Субъектілер бюджетті жылдық немесе көпжылдық кезеңге бекіте алады. Қаржылық есептілікте қабылданған есептік кезең аталмыш кезеңнен ерекшеленген жағдайда бекітілген бюджетпен қамтылған кезеңді ашу берілген қаржылық есептіліктің қолданушыларына қаржылық есептілікпен бюджеттік көрсеткіштерді салыстыру және бюджеттік берілгендердің өзара байланысын түсінген дұрыс. Бекітілген бюджетпен қамтылған кезеңді ашу, қаржылық есептілікпен қамтылған кезең сияқты кезең болып табылса, аралық бюджеттер, қаржылық есептілік және есептер, сол сияқты, құрылатын мемлекеттерде ерекше сенімді пайдалы рөлді ойнайды.
1.9.40 Осы Стандарттың 1.6.5-параграфы бақылаушы субъектілердің басқару органдары арқылы қадағаланатын МБК мен бюджетке тәуелді субъектілерді қамтитын шоғырландырылған қаржылық есептеулерді көрсетуін талап етеді. Алайда, 1.9.29 -параграфында аталып өтілгендей, статистикалық есеп беру модельдеріне сәйкес дайындалған мақұлданған бюджеттер коммерциялық, не нарықтық негізде жүзеге асырылған басқару органдарының операцияларын қамтымайды. 1.9.25- параграфындағы талаптарға сәйкес, нақты құндар мен бюджет салыстырма негізінде көрсетіледі. Бюджетті қамтитын субъектілердің ашып көрсетулері қаржылық есептеулерде көрініс тапқан субъектіден айрықшаланатын іс-шараларды қолданушылардың айқындай алуын ынталандырады.
Салыстырмалы негіздегі нақты құндар мен қаржылық есептеулердегі нақты құндардың үйлесімдігі
1.9.41 1.9.25-параграфына сәйкес салыстырма негізінде көрсетілген мақұлданған құндар салыстырма негізі бойынша дайындалмаған қаржылық есептеулер мен бюджет орын алғанда, кез келген негіз, мерзім және субъект айырмашылықтарын оңаша айқындау арқылы жалпы ақша қабылдаулары мен төлемдерімен келістіріледі. Келістіру қаржылық есептеулерге тіркелетін жазбаларда не бюджет, не нақты құндардың салыстырма есептеуі тарапынан ашып көрсетілуі тиіс.
1.9.42 Салыстырма негізіне сәйкес айқындалған нақты құндар мен қаржылық есептеулерде танылған нақты құндар арасындағы айырмашылықтар, әдетте, келесідей ретте сыныптастырылады:
(a) Нақты бюджеттің есептілік негізінен өзге негізде дайындалған кезінде орын алатын бюджеттік негіз айырмашылықтары. Мысалы, бюджет ұлғаю негізінде, немесе жаңартылған ақша негізінде және қаржылық есептеулер ақша негізінде дайындалған кезде;
(b) Бюджет кезеңі қаржылық есептеулерде көрініс табатын есеп беру кезеңінен өзгешеленген кезде туындайтын мерзімдік айырмашылықтар; жәнеPUBLIC SECTOR
(c) Бюджет бағдарламаларды қамтымаған немесе субъектілер қаржылық есептеулері дайындалған субъектінің бір бөлігі болған кезде болатын субъекті айырмашылықтары.
Қаржылық есептеулер мен бюджет көрсетулеріне бекітілген форматтық және сыныптастыру сызбаларында да айырмашылықтар болуы мүмкін.
1.9.43 Осы Стандарттың 1.9.41-параграфымен талап етілген келісімдік бойынша ақша қабылдаулары мен төлемдері есептеуінде танылған жалпы ақша қабылдаулары мен жалпы ақша төлемдері және бюджет пен нақты құндар арасындағы айырмашылықтарды айқындау арқылы субъектілер өз есептілік қабілеттерін міндеттемелерден босатуларына мүмкіндік береді. Бұл Стандарт әрбір ауқымды орталама мен туынды орталама, не қаржылық есептеулердегі теңгерімдік құндармен бірге бюджет пен нақты құндар арасындағы салыстырмада көрсетілетін әрбір баптың жігіне арналған келісімділікті жоққа шығармайды.
1.9.44 Бюджет құжаттары мен қаржылық есептеулерінің екеуін дайындауға есептіліктің ақшалай негізін қолданатын субъектілер үшін бірдей кезеңде дайындалатын бюджеті болғанда, келісімділік талап етілмейді, қаржылық есептеулерге арналған сынды форматта көрсетілуі сол субъектілерді қамтиды. Бюджет пен қаржылық есептеулері үшін бірдей есептілік негізін бекітетін өзге субъектілер үшін есеп беру субъектісі, не есеп беру кезеңін көрсету форматтарында айырмашылық болуы мүмкін – мысалы, мақұлданған бюджет қаржылық есептеулерге арналған сыныптастыру, не көрсетудің әр түрлі форматтарын бекітуі, субъектісінің тек коммерциялық емес іс-шараларын қамтуы, немесе көпжылдық бюджет болуы мүмкін. Бірдей есептілік негізінде дайындалған бюджет пен қаржылық есептеулер арасында көрсету, мерзім, не субъект бойынша айырмашылықтар болған кезде, келісімділікке қажеттік туындайды.
1.9.45 Осы Стандарттың талаптарына сәйкес, өткен кезеңге қатысты салыстырма ақпараттың ашып көрсетілуі талап етілмейді.
1.9.46 Бұл Стандарт бюджет пен нақты құндар салыстырмасының өз мақұлданған бюджеттерін жария түрде қолжетімділікке қоятын субъектілердің қаржылық есептеулеріне қосылуын талап етеді. Ол өткен кезеңдегі бюджет пен нақты құндар салыстырмасының ашып көрсетілуін де, ағымды кезеңдегі қаржылық есептеулерде ашып көрсетілетін өткен кезеңдегі бюджет пен өткен кезеңдегі нақты құндар салыстырмасының ашап көрсетілуін талап етпейді.
1 - Бөлімнің 1.9 - Бөлімшесінің Жарамдылық Күні
1.9.47 Ұйым 2009ж. 1 Қаңтарынан басталатын кезеңдерді қамтитын жылдық қаржылық есептеулерге осы Халықаралық Қоғамдық Сектор Есептілік Стандартының 1.9 - Бөлімшесін қабылдайды. Ертерек қабылдау құпталады.
Егер субъект осы Стандартты 2009 ж. 1 қаңтарынан бұрын басталатын кезеңге қабылдаса, бұл дәйекті ашып көрсетуі тиіс.
1.9.48 Субъект осы Стандарттың 1.9.47 - параграфы, 1.9.1 - ден 1.9.46 аралығындағы параграфтары бойынша қабылдау күні, не сол күннен басталатын кезеңдердегі субъектінің жылдық қаржылық есептеулеріне қабылданатындығы айқындалған сынды, осы Стандарттың 1.9-бөлімшесінің кейінгі жарамдылық күніне қолданады.
1.10 Сыртқы қолдауды қабылдаушылар
Анықтамалар
1.10.1 Осы Стандартта қолданылған келесі терминдер төмендегідей мағынада айқындалады:
Белгіленген Сыртқы Көмек: қабылдаушы арқылы өзге субъектіге белгіленген, субъектімен қабылданатын гранттар, техникалық қолдау, кепілдемелер не өзге көмек сынды кез келген сыртқы көмекті білдіреді.
Екіжақты Сыртқы Көмек Агенттіктері: ұлттың сыртқы көмегіне бағытталған, не сыртқы ұлттық көмекті қамтамасыз етуші ұлттық заңнама, ұлттың реттеу, не өзге өкілетті органы арқылы бекітілетін агенттіктер.
Сыртқы Көмек қабылдаушы өз мақсаты бойынша қолдана алатын не өзгеше пайдалана алатын барлық ресми ресурстарды білдіреді.;
Көпжақты Сыртқы Көмек келісім негізінде бекітілген барлық агенттіктер Агенттіктері:сыртқы көмекті қамтамасыз етуді қамту мақсатында жасалатын халықаралық келісім не шарт негізінде құрылатын барлық агенттіктер.
Үкіметтік Емес Ұйымдар (ҮЕҰ): басқару органдарына, мемлекеттік агенттіктерге, өзге субъектілер немесе жеке субъетілер көмек көрсетуді қамтамасыз ететін, мемлекет қадағалауынан тәуелсіз түрде құрылатын барлық шетелдік немесе ұлттық агенттіктер.
Ресми Ресурстар: көмек көрсету жүзеге асыратын, не қамтамасыз ететін басқару органы, не мемлекеттік агенттік сынды ұлттық қабылдаушыдан өзге мемлекет агенттіктері не мемлекет арқылы екіжақты, не көпжақты сыртқы көмек көрсету агенттіктерімен жасалатын келісімшартқа сәйкес жүзеге асырылатын, не қамтамасыз етілетін қарыздар, гранттар, техникалық қолдау, кепілдіктер, не өзге көмектерді білдіреді.
Жеңілдетілген Сыртқы Көмек бойынша Қарыздар: қабылдаушы арқылы өзге субъектіге қарызға берілетін және субъект арқылы қабылданатын сыртқы көмек бойынша қарыздарды білдіреді.
1.10.2 Әртүрлі субъектілер сыртқы көмек, не сыртқы көмек санаттарына әртүрлі технологияларды қолдануы мүмкін. Мысалы, кейбір субъектілер сыртқы көмекке қарағанда, сыртқы қолдау терминін қолдануы мүмкін. Мұндай жағдайларда, әртүрлі терминологиялардың болуы қарама қайшылықты туғызуы ықтимал болмайды. Алайда, басқа жағдайларда, терминология айтарлықтай тым өзгеше болуы мүмкін. Ол кезде, жалпы мақсаттағы қаржылық есептеулердің қолданушылары және аудиторлары, дайындаушылары терминологияларды анықтау барысында осы Стандарт талаптарының қолданылатындығын қарастыруы қажет.
Сыртқы қолдау
1.10.3 Сыртқы көмек, қабылдаушының өзіндік пайда көздеу мақсаттарына жетуде қолдана алатын сынды барлық ресми ресурстар 1.10.1-параграфында анықталған. 1.10.1 - параграфында анықталған ресми ресурстар, көмектің байланыстырушы келісімшартқа сәйкес жасалғандығына қарамастан, үкіметтік емес субъетілермен (ҮЕҰ) қамтамасыз етілетін көмекті қамтымайды. Ақшалай сыйақы не үшінші тарап реттеулері нысанында болуына қарамастан, ҮЕҰ дан алынатын көмек, осы Стандарттың 1- бөлімінің 1.1-ден 1.9-дейінгі бөлімшелері талаптарына сәйкес түсіндірме жазбаларында ашып көрсетілген қаржылық есептеулерде көрсетілетін болады. 2.1.64-параграфы 1.10.1 - ден 1.10.27 - дейінгі параграфтарындағы талап бойынша мүмкін болғандағы ҮЕҰ-дан алынатын көмектің ашып көрсетулерін талап етпегенімен мақұлдайды.
1.10.4 1.10.1–параграфында анықталған сынды ҮЕҰ кезе келген басқару органының қадағалауынан тәуелсіз құрылған шетелдік, не ұлттық агенттіктер болып табылады. Кейбір сирек жағдайларда, қаржыландырушы субъектінің көпжақты, не екіжақты сыртқы көмек агенттігі, не мемлекеттік қадағалаудан тәуелсіз ҮЕҰ екендігі анық бола бермейді. Мұндай қаржыландырушы субъектінің байланыстырушы келісімшарт бойынша көмекті жүзеге асыратын не қамтамасыз ететін кезде, осы Стандартқа сәйкес анықталған ресми ресурстар мен ҮЕҰ мен қамтамасыз етілген ресурстар арасындағы айырмашылық бұлыңғыр болуы мүмкін. Осындай жағдайларда, қабылданған көмектің сыртқы көмек анықтамасын қанағаттандыруын, сонымен қатар, осы бөлімшеде айқындалған ашып көрсету талаптарының пәні бола алатындығын анықтау қажет.
Ресми ресурстар
1.10.5 Ресми ресурстар 1.10.1-параграфында көмек беруші ұлт сынды қабылдаушыдан өзге байланыстырушы келісімшарт негізінде көпжақты және екіжақты көмек агенттіктері, не басқару органдары, не мемлекеттік агенттіктер мен жүзеге асырылатын ретінде анықталған. Ресми ресурстардың анықтамасында сілтеме жасалатын кез келген ұлттық, аудандық, не жергілікті басқару органдары кіруі мүмкін. Оның үстіне, мәселен, өзге ұлттың ұлттық, аудандық, не жергілікті басқару органдарына басқа ұлттың ұлттық басқару органы, не мемлекеттік агенттігімен көрсетілетін сыртқы көмек осы Стандартқа сәйкес, сыртқы көмек ретінде анықталады.
Сыртқы көмек келісімдері
1.10.6 Сыртқы көмектің арнайы нысандарын іздейтін басқару органдары қаржыландырушы субъектілермен бірге жиналыстардың дөңгелек үстелдері мен ресми жиындарына қатыса алады. Бұған мемлекеттің макроэкономикалық жоспарлары мен оның көмекке қажеттіліктерін жетілдіретін, не мемлекеттік деңгейдегі қаржылық саудаға, әскери көмек, төлемдер теңгерім және көмектің өзге нысанына қатысты мәселелерді талқылауға арналған жиналыстарды қосуы мүмкін. Олар сонымен қатар, елдің төтенше көмекке мұқтаждықтары туындаған жағдайда, соларды қарастыруға арналған бөлек жиналыстарды қамти алады. Бастапқы талқылаулар мемлекеттік, не көмек агенттіктерімен байланысы жоқ мақсаттық, не жарна есептеулерінде қорытылуы мүмкін. Дегенмен, қорларды бағалайтын тыйымдар қабылдаушы субъект арқылы ұсталатын ережелермен, не мәмілелермен келісіле алатын болса, қарыздар, не гранттар бойынша көмекті қолжетімділікке қою үшін, кейін байланысатын келісімдер сол сәтте орын ала алады.
1.10.7 Сыртқы көмек келісімдері субъект үшін келесіні қамтамасыз ете алады:
(a) қарыз бен гранттың үлесін, не қарыз бен гранттың толық кірістерін ақшалай есептен шығару;
(b) қарыз, не грант келісімшартымен анықталғандай, субъектінің міндеттеме(лер)ін ақшалай реттейтін үшінші тарапқа субъект арқылы жасалатын төлемдерді шартты түрде есепке алуға бағытталған өтемақылар; немесе
(c) сыртқы көмек агенттігінен қабылдаушы субъектінің ҮЕҰ мен қамтамасыз етілетін тауарлар мен қызмет көрсетулер бойынша міндетін қоса алғанда, қарыз не грант келісімшартымен анықталғандай, субъектінің міндеттеме(лер)ін ақшалай реттейтін үшінші тараптарға тікелей төлемдерді жасауын өтіну.
Сыртқы Көмек келісімшарттары, сонымен қатар, қабылдаушыға лайық тауарлар мен қызмет көрсетулердің ережесін қамти алады.
Достарыңызбен бөлісу: |