Ген-күрделі құрылымдық функциональдық бірлік болып табылады.Ол екі бөліктен тұрады:
1)реттеуші учаске,2)ақпараты бар кодтаушы учаске.
Ген-полипептидтік тізбек. Бір ген-бірфермент,бір цистрон-бірполипептидтік тізбек.
Промотор-транскрипция кезінде РНҚ полимеразамен байланысады.
Оператор-реттеуші белоктардың байланысатын арнайы нуклеотидтер жүйесі.
Транскрипция-басталатын нүкте немесе «О»сайты.
Энхансер-транскрипция жылдамдығын 200 есеге дейін арттырады.
Сайлансер-транскрипция жылдамдығын төмендетеді.
Прибнов-бокс-промотор учаскесі ішіндегі арнайы нуклеотидтер жүйесі.
Аттенуатор-транскрипцияның аяқталуы жайлы белгі беретін арнайы жүйесі.
Терминатор-транскрипцияның аяқталғандығы жайлы сигнал береді.
Генетикалық кодтың қасиеттерінің сызбасын сызу және түсіндіру Тұқым қуалау ақпараты ДНҚ молекуласында 4түрлі нуклеотидтің нақты бір жүйемен кезектесіп орналасуы түрінде жазылған(кодталған). Кодтаудың негізгі принциптері Ф.Крик және оның қызметкерлерімен құрастырылып, «генетикалық код»деп аталған. Генетикалық код 1965 жылы толық анықталды.
Генетикалық кодтың қасиеттері: -триплеттілігі -қатарынан орналасқан 3нуклеотид бір кодон (триплет)құрап, бір аминқышқылын анықтайды
-үздіксіздігі -кодондар үздіксіз орналасқан
- қайта жабылмайтындығы -кодондар бірі бірін жаппайды, әр нуклеотид тек бір кодонның құрамына кіреді
-коллинеарлығы -кодондардың реті белоктағы аминқышқылдардың ретіне сай
-артықтылығы - бір аминқышқылды 1-6 жуық кодон анықтауы мүмкін, өйткені жалпы кодондар саны 64, ал аминқышқылдар саны – 20
-жүйелілігі - кодондағы нуклеотидтердің ақпараттық маңыздылығының бірдей болмауы: 1-2 орындағы нуклеотидтер маңызды болып саналады, ал 3 нуклеотид әртүрлі болуы мүмкін және автоматты түрде оқылады
