Қарағанды қаласы білім бөлімі Келісілді Бекітемін «Қарағанды қаласының білім бөлімі»



бет106/122
Дата04.04.2024
өлшемі1.88 Mb.
#497586
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   122
8-10 кл. сор соч каз яз -готовый (6)

Балл қою кестесі
Тыңдалым






Сұрақ










Жауап







Балл







Жалпы


























































балл

















































1




Ықтимал жауап:«Алға қойған мақсатым үшін тәуекелге барамын»деп жауап берді. (Осыған ұқсас немесе басқа да білім алушының болжамы қабылданады)






2









10



























































































2




Ықтимал жауап: Қателесіп, жеңілген болса да қайтадан ісін бастауға болады деп ойлайды. (Осыған
ұқсас басқа да құрылымдағы жауаптар қабылданады)




2















































































3




Ықтимал жауап:
«Иә, жеңілген адам жаттығады, қателіктерінен сабақ алады» / «Жоқ, бір рет жеңілген адамның жеңіске деген үміті жоғалады » (Осыған ұқсас басқа да
құрылымдағы жауаптар қабылданады)




2











































































































































4




Мәтінде адамдардың ақша табуда тәуекелге баруға, жеңілістен қорқатыны туралы әлеуметтік мәселе қозғалады.




1



























































































5




Ықтимал жауаптар:
1) қаржылық компания – қаржыны айналдыратын компания;
2) тәуекелге бару – ештеңеден қорықпай өз ісін бастау;
3) бағдарламашы – компьютердегі әр түрлі бағдарламаны жасайтын адам. (басқа жауаптар ескеріледі)


































1


























































1




























1

















































Оқылым





































Әр жауап 1 балмен бағаланады.


































Талдау аспектілері




Жауап






















Мәтіннің стилі




публицистикалық стиль






















Мәтіннің жанры




мақала






















Жанрға тән тілдік ерекшеліктер




Төмендегі ерекшеліктердің екеуін көрсетуіне болады:






















1. Риторикалық сұрақ бар: әлемдік тәжірибеде қоқысты






















сұрыптау мен қайта өңдеу қалай қалыптасқан?




























2. Мысалдар, қыстырма сөздер бар.


































3. Жалқы есімдер, сандық фактілер, пікір, оны дәлелдеу






















бар.


































4. Ауыспалы мағынадағы сөздер бар.






















Мәтіннің құрылымы




мәтін тек негізгі бөлімнен тұрады
























Жазылым



Сұрақ

Жауап

Балл

1

жанрлық ерекшеліктерін сақтайды;

1

2

тақырыпқа қатысты тілдік құралдарды орынды қолданады;

1

3

тақырыпты ашады;

1

4

мәтін құрылымын сақтайды;

1

5

көзқарасын дәлелдеуде аргументтер мен фактілік деректерді қолданады;

2

6

үстеулерді қолданады;

1

7

шылауларды қолданады;

1

8

орфографиялық нормаға сай жазады;

1

9

сөйлемнің соңында және ортасында қойылатын тыныс белгілерді орынды

1




қолданады.




Барлығы:__10'>Барлығы:

10

Айтылым













Сұрақ

Жауап

Балл

1

берілген тақырыпты ашады;

1

2

сенімді және еркін сөйлейді;

1

3

жанрлық/типтік ерекшеліктерді (монолог) сақтайды;

2

4

интонацияның құрамдас бөліктері: әуен, әуез, тембр, қарқын, кідірісті

1




сөйлеу мәнеріне сай қолданады.




Барлығы:

5



ІІ-нұсқа



Тыңдалым
Мәтін бөліктерін тыңдап, оның жалғасын болжап, 1-2 сөйлеммен жалғастырыңыз.
Ол 1994 жылы Уолл-стритте қаржылық компанияда бағдарламалық жасақтаманы жасаумен айналысқан. Джеффтің бұл жұмыста тапқан ақшасы «нан мен майға» жететін. Бірақ бір күні ол бастығына жеке интернет-дүкенін ашу үшін жұмыстан шығатынын айтқанда бастығы: «Бұл шынымен де жақсы идея екен. Бірақ сен сияқты беделді дәрежесі, жұмысы бар адам үшін емес. Сен бар жұмысыңды тастап кетуге дайынсың ба?».

  1. Джефф не деп жауап беруі мүмкін (2 сөйлем)?

________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
[2]

Мәтін жалғасын тыңдаңыз.


Джефф мақсатына жету үшін тәуекелге баруға дайын еді. Бүгінде миллиардер Джефф Безос Amazon сайтын құруға жұмсаған жылдарын есіне алып: «Мен 80-ге келгенде тәуекелге барғаным үшін өкінбейтінімді білдім. Интернеттің не екенін түсінгеннен кейін өмірімді жаңадан бастауға ұмтылдым. Мен жеңіліс тапқан күннің өзінде де, өзімді жеккөрмес едім. Себебі мен бар мүмкіндікті пайдаландым» – дейді.

  1. Автор қандай мүмкіндіктерді пайдалануы мүмкін (2 сөйлем)?

________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
[2]

Мәтін жалғасын тыңдаңыз.


Егер Amazon сайты жарық көрмегенде, қандай кәсіппен айналысатын едіңіз деген сұраққа миллиардердің екі жауабы бар. Бірінші: «Мен бақытты бағдарламашы болар едім. Бәрін басынан бастау – мен үшін қиын емес». Екінші: «Кейде өзімді өте жақсы, бірақ жұмысын баяу орындайтын бармен болатын едім деп ойлаймын. Маған коктейльді дайындаған ұнайды. Дәмді коктейль дайындай білудің өзі өнер деп санаймын. Өзім коктейльді асықпай, жасаймын. Баяу қимылдасам да дәмді коктейль дайындау қолымнан келеді. Менің барымда «Коктейль дәмді болсын ба, әлде тез дайындалсын ба?» деген жазу болатын еді».


3.Жеңіске жету үшін жеңіліс табу керек деп ойлайсыз ба? Дәлелдеңіз (2 сөйлем).


________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
[2]

4. Мәтінде қандай жалпыадамзаттық мәселе көтерілген (1 сөйлем)?


________________________________________________________________________________


________________________________________________________________________________
[1]



  1. Берілген сөз тіркестерінің мағынасын өз сөзіңізбен түсіндіріңіз.

    1. Қаржылық компания-______________________________________________________

    2. Тәуекелге бару-___________________________________________________________

    3. бағдарламашы-____________________________________________________________

[3]


Оқылым


Табиғатты пайдаланушылар қазірдің өзінде қалдықтарды азайтатын жаңа технологияларды жүйелі түрде енгізуде. Мысалы, Ақтөбенің «Қазхром» Трансұлттық компаниясы» АҚ ферроқорытпа зауытында тұрақтандырылған қиыршық тас беретін тазартылған феррохром балқыту технологиясы көміртегі орташа және жоғары феррохром көлемінің қысқартуына әкелді. Қызылорда облысының аумағында мұнай қалдықтарын өңдейтін кәсіпорын бар. Ол қалдықтар кен алынып қойылған карьерлердегі топырақтардың құнарлығын қалпына келтіруде және өндіріс арасындағы жолдар салуда қолданылады. Шығыс Қазақстан облысында «Қазмырыш» ЖШС қорғасын өндірісінің қалдықтарын қайта өңдеу ағымдағы қалдықтарды шұңқырларға жинауды азайтты.
Дәстүрлі көму әдісі жерді және жерасты суын ластайды, екінші ретте қайта ластану мүмкіндіктерінтудырып, залалсыздығы жойылмайды. Өртеудің құны жоғары, ресурстық пайдаланумөлшері төмен, оның үстіне қоқыстың құрамы күрделі, ылғалдылығы жоғары, өртеніпкететін заттар аз, кемшіліктер мол. Сондықтан қоқысты түрге бөліп қайта өңдеп реткекелтіру, қайта пайдалану мүмкіндігін жарату, органикалық заттардан тыңайтқыш жасау,қоқысты өртеу арқылы тоқ шығару сынды әртүрлі технологиялық жолмен қайта өңдеуқажет. Бұл жөнінде шетелдердің озық технологияларын пайдалану жұмыстарын күнілгері жұмыс жоспарына енгізу керек.
Дүние жүзі тәжірибесінде қатты тұрмыстық қалдықтарды залалсыздандыру және утилизациялаудың 20-дан астам түрі белгілі.
Дүние жүзіндегі қатты тұрмыстық қалдықтардың жағдайын есептеу, оларды жоюдың қиындығын көрсетеді. Оның басты себебі болып олардың пропорционалды емес жылдық өсуіне байланысты қоқыс жинауға бөлінген жерлердің жетіспеуіне әкеліп отыр, ал ол экологиялық қауіпті объект болып табылады. Орта есеппен 1т қалдықтан 170 кг биогаз, 410 кг компост, 250 кг екінші ретті қалдықтарды (әйнек, мата, ағаш, пластмасса) алуға болады. Барлық қалдықтардың 70% жағу, пиролиз, газдандыру арқылы жылу, арнайы отын алу үшін қолдануға болады. Міне, осы жағдайлар қатты тұрмыстық қалдықтарды жоюдың интенсивті әдістерін қолдануға әкеледі.

  1. Мәтіннің стилі мен жанрын, жанрға тән тілдік ерекшеліктерді анықтап, мәтіннің құрылымын талдаңыз.




Талдау аспектілері

Жауап

Мәтіннің стилі










Мәтіннің жанры










Жанрға тән тілдік ерекшеліктер










Мәтіннің құрылымы










[5]

Жазылым

Тақырыптардың бірін таңдап, жауап жазыңыз. Өз жауабыңызды тиісті стильге, жанрға келтіріңіз. Тыныс белгілерінің дұрыс қойылуын ескеріңіз.


Қай тақырыпта жазатыныңызды көрсетіңіз. Тиісті шаршыға қанат белгісін (√) қойыңыз.



1




2




3




4




























[10]

Сауда мен көмек: екі жақты келісімді сауда


«Қазақстан әлемдік нарықта қай салада көшбасшылық таныта алады?» деген тақырыпта газет бетіне шағын мақала жазыңыз. Жазба жұмысында үстеу мен шылауларды қолданыңыз.




Бұқаралық ақпарат құралдарындағы гендерлік бейне

«Билік басындағы әйел – бүкіл әлемге қатерлі» деген пікірмен келісесіз бе? Ойыңызды аргументативті эссе түрінде беріңіз. Жазба жұмысында үстеу мен шылауларды қолданыңыз.


Жер планетасындағы қауіпті қалдықтар


Жергілікті газет бетіне өзіңіз тұратын жердегі қалдықтар мәселесі туралы шағын
мақала жазыңыз. Жазба жұмысында үстеу мен шылауларды қолданыңыз.



Әлеуметтік теңсіздік: адам құқықтары және көмек

«Қоғамдағы көмекке мұқтаж адамдарға мемлекеттен гөрі халық көп қолдау көрсетеді» деген пікірмен келісесіз бе? Ойыңызды аргументативті эссе түрінде беріңіз. Жазба жұмысында үстеу мен шылауларды қолданыңыз.




Айтылым

Берілген тақырыптың бірін таңдап, 4-5 минуттық монолог дайындаңыз. Монолог құрауда сөз әдебі мен сөйлеу этикетін ескеріңіз. Сөйлеу ағымындағы интонацияның құрамдас бөліктері: әуен, әуез, тембр, қарқын, кідірісті сөйлеу мәнеріне сай қолданыңыз.


Ұсынылатын тақырыптар:








  • Гендерлік мәселе Қазақстанда бар ма?

  • Адам құқығы – басты құндылық

  • Қазақстанның әлемдік нарықтағы орны

[10]






Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   122




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет