Арнаулы бiлiмдендiру министрлiгi
жүктеу/скачать 1.02 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сұрақтар мен тапсырмалар
- Пайдаланатын əдебиеттер
| Атаулы сөйлем. Енді бірқатар сойлемдер саралаған бастауыш пен баяндауыштан
құралмай, тек бастауыш ыңғайындағы созден, сөз тіркестерінен құралады. Түн. Клуб толы адам. Музыка. Атаулы сөйлемдер, осындай, жеке сөзді не сөз тіркесін айрықша сөйлемдік интонациямен айту арқылы жасалады. Атаулы сөйлемдердің мазмұны осы шақтағы болмысты, құбылысты білдірумен байланысты болады. Сондықтан олар өткен шақтағы оқиға, іс жайындағы ой болмайды, көбінесе мезгілді, айналамыздағы табиғат құбылыстарын, заттардың сол заттық бейнелі қалпын айтуға арналған болады. Ондай атаулы сөйлемдер көбінесе көркем əдебиетте, табиғаттың суреті ретінде қолданылады. Олар жазушының тіліне ықшамды, көркемдік нəр беріп, болмысты, жаратылысты суреттеудің ерекше стильдік тəсілі ретінде жұмсалады. Айдала. Көлдің биік қабағы. Əлсіз жел. Күн батып барады. Кейбір авторлар атаулы сөйлемдер қатарына кітаптың, мақаланың, өлеңнің, əңгіме завод-фабрикалардың аттарын да жаткызады. Ол дұрыс емес, олар кобінесе, жалқы есім, сөз тіркесі болады. Сұрақтар мен тапсырмалар: 1.Хабарлы сөйлем дегеніміз не? 2. Сұраулы сөйлемнің жасалуында сұраулық шылаулардың қызметі қандай? 3.Бұйрықты сөйлем мен лепті сөйлемнің ұқсастығы мен айырмашылықтары қандай? 4.Жай сөйлемнің қандай түрлері бар? Пайдаланатын əдебиеттер 1.Аманжолов С. Қазақ əдеби тілі синтаксисінің қысқаша курсы. Алматы. 1992. 2. Əміров Р., Əмірова Ж. Жай сөйлем синтаксисі. Алматы. 1996 3. Балақаев М., Сайрамбаев Т. Қазіргі қазақ тілі. Алматы. 1997 4. Балақаев М. Қазіргі қазақ тілі. Алматы. 1992. 5. Бектұров Ш.Қазақ тілі. Алматы. 2006 6. Cайрамбаев Т. Сөз тіркестері мен жай сөйлем синтаксисі. 1991. жүктеу/скачать 1.02 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|