Қартаюдың молекулалық-генетикалық механизмі

Мысалға: -регенерация құбылысының деңгейі төмендейді

жүктеу/скачать 0.59 Mb.

бет	2/5
Дата	20.03.2024
өлшемі	0.59 Mb.
	#496195

1 2 3 4 5

stud.kz-37369

-регенерация құбылысының деңгейі төмендейді.

-Қоршаған ортаға бейімділіктің жоғалады,адаптация деңгейі төмен.

-Аурулар мен травмаларға жиі ұшырайды.

Бұл қаиет бүкіл тірі ағзаға тән қасиет.

Өмір сүру ұзақтығы жағынан жануарлар арасында түрлеріне, тұқымдастарына байланысты түрлі келеді.Көп жағдайда өмір сүру ұзақтығы ұрпақ қалдырғанына байланысты келеді. 1)көп ұрпақ беретіндер аз өмір сүреді. 2)жануарлардың көлеміне миының салмағына, метаболизмнің активтілігіне де байланысты болады .

1.Ми салмағы 2.дененің салмағы 3.зат алмасу процесінің 4.қарқындылығы Бұл сүтқоректілерде эмперикалық теңдеумен беріледі: E=ми салмағы S=дене салмағы M=метаболизм процесі

L=5.5E(0.54)S(0.34)M(0.42)

Қарттық кезеңде ағза құрылысы мен құрамының өзгеруі қалыпты процесс.Көп ғасырларға дейін адамдар бұл процесті тоқтатудың амалын ойлады.Тек 20 ғасырдың ортасынан бастап биологиялық және медициналық зерттеулер жүргізе бастады.

Қартаюдың жалпы физиологиялық белгілері

Салмақ және дене құрамы

Көптеген ұлпалар мен бұлшықеттерден тұратын адам денесі қартайған кезде өзінің максимальды бөлігінің үштен бір бөлігін құрайды.Дененің кішіреюіне қарамастан ұлпалар,тері жіне бұлшықеттер өз бойларына көптеп су жинайды.

Бүкіл омыртқалылардың жасушаларының құрылысы бірдей.Олар 2 типті ақуыздың
коллаген
Эластиннен тұрады.

Қартаю кезіндегі ұлпа құрылысындағы өзгеріс

Коллаген

Ағзадағы барлық ақуыздың үштен бір бөлігін құрайды.Теріде,сүйекте кездеседі.Жасуша синтезінен кейін коллаген еріген күйінде (тронколлаген) болады.Ақырындап ол полимеризация құбылысынан өтіп,қалыпты формасына келеді.
Филаментарлық коллаген-жас өскен сайын ақуыздық торға айналады.Олар көздің кристалдық линзаларына ұқсайды.Қартаюдың әсерінен қантамырлардың серпімділігі мен созылғыштығы төмендейді,бұл коллагендердің фрагментациясы әсерінен.

Жасушалық деңгейде қартаю,ол жасуша бөлінуінің баяулауымен түсіндіріледі.Бұл процесс көбнесе сомалық жасушалардың бөлінуінің нәтижесі болып саналады. Себебі:бұл аралық активті теломеразалардың жоқтығы нәтижесінде хромосома ұштары”теломерлер”әр бөлінуде қысқарып отырады.Адамның сомалық жасушасы 52 рет бөліне алады,осыдан кейін теломерлер жоғалады,жасушада апоптоз процесі іске асады. Л.Хейфлик литин және оған негізделген А.Оловниковтың ” теломерлік гипотезасын ” айтуға болады.

жүктеу/скачать 0.59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5