1.1.2 Асқорыту мүшелеріндегі органикалық заттар
Асқорыту жүйесінің мүшелерінде олардың жұмысында және ас қорытуды қамтамасыз етуде маңызды рөл атқаратын әртүрлі органикалық заттар бар. Міне, ас қорыту жүйесінде кездесетін негізгі Органикалық заттардың кейбірі:
Ақуыздар: ақуыздар асқазан, аш ішек және тоқ ішек сияқты ас қорыту жүйесінің негізгі құрылыс материалы болып табылады. Олар аминқышқылдарынан тұрады және осы органдардың құрылымдық беріктігі мен функционалдығын қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады.
Ферменттер: амилаза, пепсин, липаза және басқалары сияқты ферменттер ас қорыту жүйесінің әртүрлі мүшелерінде болады. Бұл ақуыз молекулалары тағамды ағзаға сіңіруге болатын қарапайым молекулаларға ыдырату үшін қажетті химиялық реакцияларды катализдейді.
Көмірсулар: гликоген және крахмал сияқты көмірсулар бауыр мен ас қорыту қабырғасының бұлшықеттерінде болуы мүмкін. Гликоген энергия резерві ретінде қызмет етеді және қажет болған жағдайда глюкозаға ыдырауы мүмкін.
Майлар: майлар ас қорытуда маңызды рөл атқаратын липидтер түрінде болады. Бауыр шығаратын және өт қабында сақталатын өт қышқылдары майларды ұсақ тамшыларға ыдыратуға көмектеседі, бұл олардың ас қорытуын және аш ішекте сіңуін жеңілдетеді.
Гормондар: гастрин, секретин және холецистокинин сияқты әртүрлі гормондарды ас қорыту жүйесінің әртүрлі мүшелері, соның ішінде асқазан, аш ішек және ұйқы безі шығарады. Олар ас қорыту процестерін реттейді, ферменттердің өндірісін күшейтеді және ас қорыту органдарының моторлық белсенділігін бақылайды.
Нуклеин қышқылдары: РНҚ және ДНҚ, генетикалық ақпараттың негізгі компоненттері, ас қорыту жүйесінің мүшелерін құрайтын жасушаларда болуы мүмкін. Мысалы, аш ішектің эпителий жасушаларында сіңіру үшін тағамның РНҚ мен ДНҚ-сын нуклеотидтерге ыдырататын белсенді ферменттер бар.
Бұл Органикалық заттардың барлығы бір-бірімен әрекеттесіп, асқорыту жүйесінің қалыпты жұмысын және тиімді ас қорытуды қамтамасыз етеді.
Достарыңызбен бөлісу: |