«Аударма ісі» 050207 мамандығы үшін жаттығулар жинағы
§ 20. Фразеологиялық бірліктердің аудармасы
жүктеу/скачать 357.5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Практикалық тапсырма
§ 20. Фразеологиялық бірліктердің аудармасы
Фразеологиялық бірліктер немесе тұрақты сөз тіркестері ең басты ерекшелігі – олардың компоненттерінің мағынасын біріктіре отырып бір мағынаға ие болу. Сондықтан аудармашы оларды аударғанда компоненттерінің бөлек мағыналарына емес, жалпы сөз тіркестің біртекті мағынасына үлкен назар аудауы қажет. Тұрақты сөз тіркестері образды және образды емес болып екіге бөлінеді. Образды емес тұрақты сөз тіркестеріне мысал келтірелік: to make a sacrifice – құрбандық ету, to have a good sleep – ұйқыны жақсылап қандыру, to pay attention – назар аудару. Ағылшын фразеологиясының өзіне тән стилистикалық және мағыналық қасиетін айта кеткен жөн. Мысалы: the hell of a time – қатты көңілді немесе зая кеткен уақыт деп аударылады. Образды тұрақты сөз тіркестерін аудару тәсілдері: 1. Фразеологиялық баламалылық. Егер белгілі бір фразеологиялық бірлік түпнұсқа және аударма тілдерінде толығымен мағыналық және стилистикалық жағынан сәйкес келсе, оны фразеологиялық баламалылық тәсілімен аударамыз. Баламалар толық және толық емес болып екіге бөлінеді. Толық балама мысалы: to cast a glance – көз тастау, the bitter truth – ащы шындық, to play with a fire – отпен ойнау. Толық емес балама мысалы: to kill the goose that lays the golden eggs – алтын жұмыртқа туатын тауықты өлтіру, a bird may be known by its song – құс ұшқанымен көрінеді, to fish in triobled waters - лай суда балық аулау. 2. Фразеологиялық нұсқаны қолдану. Мұндай тұрақты сөз тіркестер мағынасы жағынан ұқсайтын тұрақты сөз тіркестеріне аударылады. Мысалы: to work one’s fingers to be bone – қол үзбей жұмыс жасау, to hit the bird in the eye – дәл табу. 3. Фразеологиялық бірліктерді немесе тұрақты сөз тіркестерін калькалау. Аударма тілінде баламасы немесе нұсқасы жоқ тұрақты сөз тіркестерін аударғанда аудармашы түпнұсқа мағынасын сақтап қалу мақсатында сөзбе-сөз аударады. Мысалы: liars must have good memories – өтірікшілерге жақсы есте сақтау қабілеті қажет, to keep a dog and bark oneself – ит ұстағанымен өзің абалайсың. 4. Бейнелеп аудару. Егер аудармашы тұрақты сөз тіркес мғынасынан ауытқып кетсе, ол сол тұрақты сөз тіркес мағынасын суреттепнемесе бейнелеп аудара алады. Мысалы: And it is from this that we shall arrive at some particulars regarding the Newcome family which will show us that they have a skeleton or two in their closets, as well as their neighbors – Бұл адамдардан біз Ньюкомов жанұясына тиесілі олардың көршілерінде сияқты жанұялық құпиялары бар екендігі туралы кейбір жаңалықтарды біле аламыз.
Төменде берілген фразеологиялық бірліктерді қазақ тіліне аударыңыз:
Мазмұны I тарау.Кіріспе § 1. Жазбаша аударма тәжірибесі..........................................................................4 § 2. Мәтіннің мағыналық және тілдік құрамына бүтіндей жол табу коммуникативті жағдайлардың экстра-лингвистикалық факторлардың тізімі................................................................................................5 II тарау. Аударманың грамматикалық мәселері...................................................7 § 3. Сөйлемдерді талдау. Ағылшын, қазақ тілдеріндегі сөйлем түрлері............7 § 4. Ырықсыз етісте жасалатын құрылымдар………………….........................8 § 5. Инфинитивтен жасалатын құрылымдар мен комплекстер…………........12 1. For-phrase айналымы.........................................................................................12 2. Nominative with the infinitive айналымы немесе инфинитивтің екінші баяндауыш ретінде қолданылуы..........................................................................13 3. Іс-әрекет жалғастырушы инфинитив...............................................................14 4. Адьективті құрылымдардағы инфинитив.......................................................16 § 6. Сөз таптарының орын басуы.........................................................................17 § 7. Сөйлем мүшелерінің алмасуы.......................................................................20 § 8. Күрделі толықтауыш – Complex Object және күрделі бастауыш – Complex Subject айналымдары.............................................................................22 § 9. Ағылшын есімшесінің аударылу жолдары………………………………..23 § 10. Есімшелік айналымдардың аударылу жолдары. Пысықтауышы бар есімшелік айналымдардың аудармасы. Дербес есімше айналымының аудармасы…………………………………………………………………….......24 § 11. Герундий мен герундиялық айналымдардың ауларылу жолдары……………………………………………………………………..........26 § 12. Сабақтас құрмалас сөйлемдер.....................................................................28 § 13. Модальді етістіктер және олардың баламалары. Модальді сөздер және тіркестер.................................................................................................................31 III тарау. Аударманың лексикалық мәселері......................................................34 § 14. Аударма кезіндегі лексикалық трансформациялар. Халықаралық сөздер……………........................................................................34 § 15. Қабылдау, сезіну және ойлау іс - әрекетін білдіретін кейбір етістіктер....................................................................................................36 § 16. Үстеулік мағынаға ие етістіктер.................................................................37 § 17. Сөз аудармасы..............................................................................................39 § 18. Неологизмдердің аудармасы…………………...........................................40 § 19. Реалиялардың аудармасы. Реалиялар және терминдер. Реалиялардың берілу тәсілдері......................................................................................................44 § 20. Фразеологиялық бірліктердің аудармасы..................................................48 жүктеу/скачать 357.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|