2 — саты - орташа ауырсыну; әлсіз ауырсынуды емдеуде қолданылатын препараттарға қосымша, әлсіз наркотикалық (опиоидты) анальгетиктер тағайындалады: кодеин және құрамында кодеин бар препараттар (Пенталгин, сол - падеин, седалгин және т. б.), трамадол; осы препараттарды адъювантты дәрілермен біріктіру ұсынылады;
3 — ші саты - қатты ауырсыну; күшті есірткі (опиоидты) анальгетиктер қосылады: морфин, промедол, просидол, фентанил және т.б.; көбінесе олар есірткіге қарсы емес анальгетиктермен (аспирин, парацетамол және т. б.) және қосалқы заттармен (антидепрессанттар, транквилизаторлар, глюкокортикостероидтар және т. б.) бірге қолданылады; морфин қатты ауырсынуды басуға арналған дәрі болып табылады.
Паллиативтік көмек бригадасының белсенді қатысушысы болып табылатын мейірбике ауырсынуды басатын дәрілік заттардың негізгі топтары препараттарының әсер етуі мен теріс (жанама) әсерлері қандай екенін белгілі бір көлемде білуі тиіс.
Аспирин, парацетамол, индомета цин, диклофенак, кетопрофен, ксефокам және т.б. кіретін есірткіге қарсы анальгетиктер (стероидты емес қабынуға қарсы препараттар) әртүрлі ауырсынуға қарсы белсенділікке ие. Бұл диклофенак, кето профен, ксефокамда айқын көрінеді. Бұл препараттардың жанама әсерлері тромбоциттердің агрегациялық қасиеттерінің өзгеруімен және осыған байланысты қан кетудің жоғарылауымен, асқазан - ішек жолдарының (эрозия, жаралар) және бүйректің шырышты қабығының зақымдалуымен, аллергиялық реакциялармен байланысты. Парацетамол бауырға улы әсер етеді. Асқазан-ішек жолына қатысты теріс реакцияларды аспирин мен басқа да дәрі-дәрмектерді тамақтан кейін сүтпен бірге немесе антацидті (сілтілі) агенттермен бірге қабылдау арқылы жеңілдетуге болады.
Оптимальді (тиімді) доза ауырсынуды жеткілікті түрде жеңілдететін доза екенін есте ұстаған жөн. Препарат науқас ауырған кезде ғана емес, үнемі "сағат бойынша" енгізіледі.
Дәрілерді ауызша қабылдау ең жақсы әдіс болып табылады .
Морфинді науқаста құсу болған кезде және егер ол препаратты ауызша қабылдай алмаса, тік ішек арқылы енгізуге болады. Егер науқастың жағдайына байланысты есірткі анальгетиктерін ауызша немесе ректалды енгізу мүмкін болмаса, онда есірткі анальгетиктерінің тері астына немесе бұлшықет ішіне инъекциясы қолданылады. Препараттың парентеральді дозасы әдетте қанағаттанарлық ауыруды басуды қамтамасыз ететін пероральді дозаның 1/2-1/3 құрайды.
Есірткі анальгетиктерін қабылдаған науқастарға келесі нұсқаулар берілуі керек:
препаратты қабылдаудың тұрақтылығы - әрбір 4 сағат сайын;
күні бойы препараттың бірінші және соңғы қабылдаулары ояну және түнгі ұйқының басталу уақытына жатқызылуы тиіс;
препаратты күн ішінде енгізудің ең жақсы қосымша мерзімдері 10.00-14.00-18.00 с;
ұсынылған енгізу схемасы препараттардың оңтайлы анальгезиялық әсеріне қол жеткізуге және олардың жанама әсерлерін барынша азайтуға мүмкіндік береді.
2-ші сатыдағы оңтайлы анальгетик-бұл синтетикалық опиоид трамадол гидрохлориді (трамал). Трамадолдың негізгі артықшылықтары-орталық әсер ететін анальгетиктерге тән қауіпті жанама әсерлердің болмауы, тіпті ұзақ емдеу кезінде де резистенттілік пен дәріге тәуелділіктің дамуының минималды ықтималдығы. Трамадолдың анальгетикалық әсері 30-минутта дамиды және 5-6 сағатқа созылады, оны бірнеше апта немесе тіпті айлар бойы қолдануға болады. Ең жиі кездесетін жанама әсерлер-өтпелі ұйқышылдық, жүрек айну, құрғақ ауыз. Олардың ауырлығы әдетте шамалы және препаратты тоқтатуды қажет етпейді.
Анестезияның 3-ші кезеңінде күшті опиоидтар қолданылады. Олардың классикалық өкілі — морфин-ауызша қабылдаған кезде де, тері астына енгізген кезде де тез сіңеді. Морфинді ұзақ уақыт қолдану дамып келе жатқан төзімділікке және қатерлі ісік ауруының өршуіне байланысты дозаның біртіндеп артуына әкеледі. Бұл әдетте терапияның үшінші аптасында байқалады және анальгезия кезеңдерінің азаюымен, сондай-ақ оның тиімділігінің төмендеуімен көрінеді.
Достарыңызбен бөлісу: |