Авиация персоналы куәлiктерiн беру және қолданылу мерзiмiн ұзарту қағидаларын бекiту туралы


Авиациялық персонал куәлiктерiн тоқтату және қайтару тәртiбi



бет2/3
Дата12.06.2016
өлшемі317.5 Kb.
#129890
1   2   3

3. Авиациялық персонал куәлiктерiн тоқтату және қайтару тәртiбi

      37. Авиациялық персонал авиациялық уақиғаға немесе қақтығысқа немесе ұшу қауiпсiздiгiне, адамдардың өмiрi мен денсаулығына тiкелей қауiп төндiруге әкелiп соққан ұшуды орындау, қызмет көрсету және қамтамасыз ету нормалары мен қағидалары бұзылған жағдайларда, азаматтық авиация саласындағы Уәкiлеттi орган тергеу аяқталғанға және шешiм қабылданғанға дейiн куәлiктiң күшiн уақытша тоқтатады. Куәлiктiң күшiн уақытша тоқтату осы куәлiктердегi бiлiктiлiк белгiлерiнiң күшiн тоқтатады.


      Егер куәлiк алуға, оның мерзiмiн ұзартуға және/немесе жаңа жазбалар енгiзуге өтiнiш бiлдiрушi Уәкiлеттi органға көрiнеу жалған және дұрыс емес ақпарат, сондай-ақ өтiрiк немесе қолдан iстелген құжаттарды немесе олардың көшiрмелерiн тапсырса, маманның куәлiгi тоқтатылуы және қайтарылуы мүмкiн.
      38. Уәкiлеттi орган авиациялық персонал куәлiктерiнiң күшiн мына жағдайларда тоқтатады:
      1) ӘК ұшу жарамдылығына әсер ететiн жұмыстарды орындау технологиясының сақталмауы;
      2) тексеру кезiнде айқындалған кәсiптiк даярлықтың жеткiлiксiздiгi;
      3) ұшуды қамтамасыз еткенде және орындағанда, әуе қозғалысына қызмет көрсеткенде және техникалық қызмет көрсеткенде белгiленген талаптардың жүйелi немесе бiр рет өрескел бұзылуы;
      4) жазбаларды және олармен байланысты қызметтiк мiндеттердi орындауға қатысты деректердi қолдан жасау;
      5) әуе кемесiн басқарумен, ӘК ТҚ, ӘКҰ байланысты қызметтi алкогольдiк, нашақорлық және (немесе) уытқұмарлық масаңдық (соларға ұқсас) жағдайында болғанда орындау.
      39. Куәлiктiң күшiн тоқтатқан Уәкiлеттi тұлға Акт (ұйғарым) ресiмдейдi және оны аталған авиациялық персоналдың бағыныштылығындағы азаматтық авиация ұйымының басшысына жiбередi.
      40. Уәкiлеттi орган берiлген куәлiктердi келесi жағдайларда қайтарады:
      1) оның берген құжаттарын қолдан жасау жолымен куәлiктi (мойындау туралы шешiмдi) алғанда;
      2) қызметтiк мiндеттерiн орындауға қатысты жазбаларды және олармен байланысты қызметтiк мiндеттердi орындауға қатысты деректердi қолдан жасағанда;
      3) авиациялық персоналдың куәлiгi жоғалғанда, тегiн, атын, әкесiнiң атын (бар болғанда) өзгерту себептi және басқа техникалық себептер бойынша оны айырбастағанда;
      4) денсаулығы жағдайына байланысты зейнетке шыққанда немесе қайтыс болғанда (жұмыс орнынан деректер бергенде);
      5) жұмыста 5 жылдан артық үзiлiс болғанда;
      6) соттың шешiмi бойынша.
      41. Уәкiлеттi орган авиациялық персонал куәлiгiн қайтару туралы шешiм қабылдаған жағдайда, Тiзiлiмде «Ескерту» бағанында күнi көрсетiлiп куәлiктi қайтару туралы жазба жасалады.
      42. Азаматтық авиация ұйымы Уәкiлеттi органның куәлiктi қалпына келтiруi туралы өтiнiш жiбередi.
      43. Жоғалған, ұрланған, бүлiнген жағдайларда куәлiк қалпына келтiрiледi.
      44. Жоғалған немесе ұрланған жағдайда куәлiктiң күшi жаңа куәлiк алғанға дейiн тоқтатылады.
      45. Жоғалған (бүлiнген) куәлiктi айырбастау үшiн, азаматтық авиация ұйымдары Уәкiлеттi органға осы Қағидалардың 16-тармағына сәйкес құжаттармен, сондай-ақ куәлiктердiң жоғалғанын, ұрланғанын, бүлiнгенiн растайтын құжаттармен бiрге өтiнiш жiбередi.
      46. Уәкiлеттi орган құжаттарды түскен сәттен бастап 30 күнтiзбелiк күн iшiнде қарастырады және олар бойынша сәйкес шешiм қабылдайды.
      47. Қолдаушы персонал сияқты, сертификаттау өкiлеттiктерiн жүзеге асыратын персонал, мұндай тексерiстерге уәкiлеттi болатын Уәкiлеттi орган өкiлiнен сұрату алғанда, өзiнiң бiлiктiлiгiн растау мақсатында 24 сағат iшiнде куәлiк бередi.

Авиациялық персонал куәлiктерiн беру


және қолданылу мерзiмiн ұзарту  
қағидаларына 1-қосымша      

Авиациялық мамандар куәлiктерiнiң сериялық әрiптiк кодтарының
және түстерiнiң кестесi

Коды (Сериясы)

Мамандығы

Түсi

ПИЛОТТАР

РРL(А)

Жеке пилот (ұшақ)

жасыл

LAPL (A)

Жеңiл әуе кемесiнiң пилоты (ұшақ)

қара көк

СРL(А)

Коммерциялық авиация пилоты (ұшақ)

күңгiрт жасыл

АТРL (А)

Желiлiк пилот (ұшақ)

көгiлдiр

РРL (Н)

Жеке пилот (тiкұшақ)

жасыл ақ фонда күңгiрт сұр түстi екi жолақ

LAPL (A)

Жеңiл әуе кемесiнiң пилоты
(тiкұшақ)

қара көк ақ фонда күңгiрт сұр түстi екi жолақ

СРL(Н)

Коммерциялық авиация пилоты (тiкұшақ)

күңгiрт жасыл ақ фонда күңгiрт сұр түстi екi жолақ

АТРL(Н)

Желiлiк пилот (тiкұшақ)

көгiлдiр ақ фонда күңгiрт сұр түстi екi немесе бiрнеше жолақ

LAPL (В)

Жеңiл әуе кемесiнiң пилоты
(жылулық әуе шары)

қара көк

LAPL (As)

Жеңiл әуе кемесiнiң пилоты
(дирижабль)

қара көк

LAPL (S)

Жеңiл әуе кемесiнiң пилоты
(планерист)

қара көк

Ұшқыштар экипажының мүшелерi

FN

Штурман

Қызыл

FE (FE(А)

Бортинженер (бортмеханик)

Қоңыр

FR

Бортрадист

Қызғылт сары

FE(Н)

бортмеханик

Қоңыр ақ фонда күңгiрт сұр түстi екi жолақ

Ұшқыштар экипажының мүшелерiнен басқа персонал

FO

Бортоператор

Ақ мәрмәр

FA

Бортсерiк

Ақ мәрмәр

AML

Әуе кемелерiне техникалық қызмет көрсету жөнiндегi маман

Сарғылт

ТС

ӘҚҰ диспетчерi

Сары

ASO

Авиациялық станция операторы
(теңiз қондырғысында орналасқан)

Көк

Аса жеңiл авиация (АЖА)

ULP

АЖА пилоты

Сарғыш

Авиациялық персонал куәлiктерiн беру
және қолданылу мерзiмiн ұзарту  
қағидаларына 2-қосымша      

Нысан


ӘК техникалық қызмет көрсету куәлiгiне арналған
өтiнiш

ӘК техникалық қызмет көрсету куәлiгiне және куәлiкке қатысты әрекеттерге (бiрiншi рет/өзгертулер мен толықтырулар енгiзу/жаңарту немесе ұзарту) арналған өтiнiш

Өтiнiш берушiнiң деректерi
Аты .............
Мекен-жайы .............
Азаматтығы ............. туылған күнi және жерi.................

AML куәлiгiн нақтылау (егер қолданылса)
Лицензия № .... Берiлген күнi ......
Куәлiкке берiлген қосымшаның № .....

Жұмыс орны туралы нақтылау:
Ұйымның атауы .............
Мекен-жайы .............
ӘК ТҚ бойынша ұйымның мақұлдау сертификатының нөмiрi ............
Тел ............ Факс .............

Өтiнiштiң мақсаты (сәйкес бокс):
Бастапқыда берiлуi  өзгертулер//толықтырулар енгiзу Куәлiктi жаңарту (ұзарту)
Рейтинг                    А       В1     В2    В3   С
Реактивтi қозғалтқыштары бар ұшақ
Пiспектi қозғалтқыштары бар ұшақ       
Реактивтi қозғалтқыштары бар тiкұшақ
Авиациялық және радиоэлектрондық жабдық        
Ең көп ұшу массасы 2 тонн а және одан төмен пiспектi
Қозғалтқышы бар герметикалық емес ұшақ              
Ауыр ұшақтар                                                
Ауырға қарағанда, өзге ұшақтар                              
ӘК типiн жазу/ Рейтингтi жазу/ Шектеулердi алу (егер қолданылса):
...........................................................................................

Мен осы нысанды жоғарыда айтылғандай, куәлiктi бiрiншi рет беру/өзгертулер мен толықтырулар енгiзу/жаңарту немесе ұзарту үшiн қолдануды қалаймын және өтiнiштi берген сәтте осы нысанға енгiзiлген ақпараттың дұрыстығын растаймын.
Осымен мен төмендегiнi растаймын:
Менде басқа елдерде шығарылған, олардың кез келгенiнде қайтарылған немесе тоқтатылған куәлiк болған жоқ.
Сондай-ақ мен кез келген дұрыс емес ақпараттың менi AML куәлiгiн иелену құқығынан айыратынын түсiнемiн.
Қолы .............. Аты ..................
Күнi ...........................

Мен келесi кредиттердi сұратуды қалаймын (егер қолданылса): .......................
Уәкiлеттi орган мақұлдаған оқытушы ұйымда оқыту үшiн кредиттiк тәжiрибе ...........................
Емтиханға балама сертификаттарға арналған емтихандық кредиттер.
...........................
Сәйкес сертификаттарды қоса беруiңiздi өтiнемiз

Ұсыныстар (егер қолданылса): осымен өтiнiш берушiнiң бiлiмi мен техникалық қызмет көрсету тәжiрибесi бойынша ҚР сәйкес талаптарына сәйкес келетiнi расталады және Уәкiлеттi органның куәлiктi беруi немесе оған жазба жазуы ұсынылады.
Қол қойылды ............. Аты..........................
Лауазымы ................ Күнi.........................

Авиациялық персонал куәлiктерiн беру
және қолданылу мерзiмiн ұзарту  
Қағидаларына 3-қосымша      

Нысан


Әуе кемелерiне техникалық қызмет көрсету жөнiндегi маманның
жеке журналы

ӘК типi ............. ӘК ТҚ бойынша ұйым............

Күнi

ӘК тiркеу нөмiрi

Жұмыс нөмiрi

Орындалатын мiндеттi нақтылау

Орындаушының деректерi

Мiндеттердiң орындалуын қадағалауды жүзеге асыратын тұлғаның деректерi (егер қолданылса)

Қолы, аты-жөнi, лауазымы, ұйымы, жеке мөртабанның немесе сертификаттың нөмiрi (егер бар болса)

Қолы, аты-жөнi, лауазымы, ұйымы, жеке мөртабанның немесе сертификаттың нөмiрi (егер бар болса)

Авиациялық персонал куәлiктерiн беру
және қолданылу мерзiмiн ұзарту  
қағидаларына 4-қосымша      

Нысан


ҰСЫНЫМ

(азаматтық авиация ұйымы)

куәлiк беруге
_____________________________________________________________________
                       (куәлiктiң атауы)
_____________________________________________________________________
                      (тегi, аты, әкесiнiң аты)
атқаратын лауазымы:
_____________________________________________________________________
Бөлiмше:_____________________________________________________________
Әуе кемесiнiң типi (терi): __________________________________________
Туылған күнi:________________________________________________________
Жалпы бiлiмi: _______________________________________________________
Арнайы бiлiмi және соңғы қайта даярлығы:_____________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
            (оқу орнының, курстардың атауы, бiтiрген айы, жылы)
ӘҰЕК ұшу жұмысына жарамды деп танылған: _______________________ дейiн
Жалпы ұшу: ______ сағат, оның iшiнде түнде: ______ сағат
Өз бетiмен ұшу: ____ сағат, оның iшiнде түнде: _______ сағат: _______
ӘК типтерi бойынша өз бетiмен ұшу: __________________________________
Берiлген ауа-райы минимумы:_______________________________________
Авиациялық уақиғалардың бар болуы: __________________________________
                                       (сипаты, ӘК типi, күнi)

ӨНДIРIСТIК МIНЕЗДЕМЕ

ТҰЖЫРЫМ: өзiнiң адамгершiлiк-iскерлiк қасиеттерi бойынша қайта оқытуға лайықты


Басшы _______________ ______________ __________________
          (тегi)           (қолы)          (күнi)

Авиациялық персонал куәлiктерiн беру


және қолданылу мерзiмiн ұзарту  
қағидаларына 5-қосымша       

Нысан


ҰСЫНЫМ

Объективтi деректер

      1. Тегi, аты, әкесiнiң аты

      2. Туылған күнi

      3. Куәлiк нөмiрi/куәлiктiң қолданылу мерзiмi

      4. ӘК ТҚ бойынша куәлiкке берiлген қосымшаның нөмiрi

      5. Куәлiкке берiлген қосымшаның негiзiнде куәлiктiң санаты

      6. Базалық бiлiмi (оқу орны/мамандығы/бiтiрген жылы)

      7. ӘК техникалық қызмет көрсетудегi жұмыс тәжiрибесi (кезеңi / лауазымы)

      8. ӘК типiне оқыту (ӘК типi/қозғалтқышы/рейтингi/ күнi)

      9. Өтiнiштi берген сәттегi жұмыс орны

      10. Куәлiкке берiлген қосымша негiзiнде шектеулер (бар немесе жоқ)

      11. Әуе кемелерiне техникалық қызмет көрсетуге қатысты адамның мүмкiндiктерi – базалық бiлiм бағдарламасындағы курс / 9-модуль бойынша жеке курс (керегiнiң астын сызу) / курстан өткен күнi

      1-ескерту – «Әуе кемелерiне техникалық қызмет көрсетуге қатысты адамның мүмкiндiктерi» курстары дипломмен /сертификатпен расталуы тиiс.

      2-ескерту – куәлiктi алу және/немесе оған рейтинг енгiзу үшiн қажеттi ең аз тәжiрибе өтiнiш берушiмен құжат түрiнде расталады.

      Күнi / Өтiнiш берушiнiң қолы

Авиациялық персонал куәлiктерiн беру
және қолданылу мерзiмiн ұзарту  
қағидаларына 6-қосымша      

Нысан


Авиациялық персонал куәлiктерiн беру тiзiлiмi



Куәлiк типi

Куәлiк №

Тағайындалуы

Берiлген күнi

Пайдаланушы

Жарамдылық мерзiмi
Licence

Меншiк иесi
(Иесi)

Мед.
куәлiк мерзiмi

Бiлiктiлiктi жоғарылату курстары
(БЖК)

Ескерту

1

CPL

В № 0000

Авиациялық жұмыстар

 
 

 
 

 
 

 
 

 
 

 
 

 
 


2

ATPL

Р№ 0000

Жолаушылар

 
 

 
 

 
 

 
 

 
 

 
 

 
 


3

AML

0000

ӘК ТҚ

 
 

 
 

 
 

 
 


Қолданылмайды

 
 

 
 


4

FAL- Atten- dant

СА № 000

қызмет көрсету

 
 

 
 

 
 

 
 

 
 

 
 

 
 


Авиациялық персонал куәлiктерiн беру
және қолданылу мерзiмiн ұзарту  
Қағидаларына 7-қосымша      

Нысан


Авиациялық персонал куәлiгiне қосымша беттiң үлгiсi

XII. Ratings

 
 
 


 
 
 
 
 
 

P №0001


XIII Special remarks




XIII Особые отметки
Special remarks

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



P №0000

XIV

Other details

Place of works

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

P №0000


I.



Republic
of Kazakhstan

II. ATTACHMENT
to the airline  transport
pilot licence

III. P №0000

IV. Name of holder in full
____________________

IX. The licence holder is granted to exercise the duties and act as prescribed under the item II and


XII.
LICENCE VALIDITY………..
X. Licensed Officer
XI. Stamp

            Signature



Авиациялық персонал куәлiктерiн беру
және қолданылу мерзiмiн ұзарту  
Қағидаларына 8-қосымша      

ӘК ТҚ маманының куәлiкке қажеттi құжаттары

Р/к


Атауы

Атауын түсiндiру

1-ескерту

2-ескерту

1

ӘК ТҚ куәлiгi

Әуе кемелерiне техникалық қызмет көрсету жөнiндегi маманның куәлiгi – белгiленген үлгiдегi құжат, онда оны беруге, оған жазбалар енгiзуге, оларды жоюға, тоқтатуға ерекше құқық Уәкiлеттi органға тиесiлi болады.

ӘК ТҚ бойынша куәлiк мiндеттi, бiрақ жұмыстарды орындаған соң сертификатты оның иегерi әрi қарай пайдалануға рұқсатты берудi қосқанда, әуе кемелерiне, қозғалтқыштарға және олардың компоненттерiне маманның техникалық қызмет көрсетуi үшiн жеткiлiксiз құжат болып табылады.







Оқыту

Теориялық және практикалық бөлiмдер кiретiн белгiленген бағдарламалар бойынша бiлiм беру және алу, ұйымдастыру процесi.







3

Теориялық оқыту (теориялық элемент немесе теориялық бөлiм) / Theory

Теориялық оқытудың екi түрiн ажыратады:







1

ӘК ТҚ куәлiгiн алуға кандидаттарды оқыту

Кiм өткiзедi:
1.оқытушы ұйым
2. өз бетiмен
Мақсаты:
куәлiктiң бастапқы берiлуi

Екi жағдайда да оқыту Уәкiлеттi орган мақұлдаған төмендегi бағдарламаларымен жүргiзiледi:
1. Оқыту бағдарламасы (бағдарламалары)
2. Оқыту орталықтары (оқыту бағдарламасын өз бетiмен зерделегенде тармақ қолданылмайды)

2

Обучение на тип ӘК для обладателя свидетельства ӘК ТҚ

Кiм өткiзедi: оқытушы ұйым
Мақсаты:
куәлiктiң «Rating» бағанына бiлiктiлiк белгiсiн енгiзу

4

Теориялық курс

Теориялық оқытуды құраушы.







5

Емтихан / Examination

Емтихан – тыңдаушы өткен соң ол аяқталған соң жүргiзiлетiн теориялық курс бiлiмiн тексеру. Емтихан Уәкiлеттi орган бекiткен емтиханды өткiзу тәртiбi, әдiстемелер және мақұлданған бағдарламалар бойынша өткiзiледi.

Кiм өткiзедi:
1. оған Уәкiлеттi орган мұндай құқық берген оқыту ұйымы, немесе
2. Уәкiлеттi орган




6

Практикалық оқыту (практикалық элемент немесе практикалық бөлiм) / Practical

Практикалық оқыту – тыңдаушының теориялық оқыту нәтижелерi бойынша бiлiмiн бекiту мақсатында авиациялық техникада өткiзiлетiн теориялық оқытудың қосымша бөлiмi, қосымша, «В» типтi практикалық оқыту жүргiзгенде – ӘК ТҚ дағдылар алу.
Практикалық оқытудың екi түрiн ажыратады:
А. ӘК ТҚ бойынша куәлiктi бастапқыда беру мақсатымен практикалық оқыту, оқытушы ұйым өзiнiң меншiктi шарттарында немесе ӘК ТҚ (ӘК, аудандары, жайлары немесе цехтары) бойынша ұйым жағдайларында «Оқытушы ұйымның қызметi бойынша нұсқауға» (МТОЕ) сәйкес және осындай ұйыммен шарт негiзiнде өткiзедi.
В. ӘК типiне оқытқанда практикалық оқыту, оқытушы ұйым өзiнiң меншiктi шарттарында немесе онымен оқытушы ұйымның шарты бар ӘК ТҚ бойынша ұйым жағдайларында өткiзедi.
Оқытушы ұйымда жағдайлар немесе осындай оқыту жүргiзуге құқық болмағанда, оқытушы ұйым тыңдаушының теориялық бөлiмдi өткенi туралы ғана сертификат бередi, ал «В» типтi практикалық оқыту ӘК ТҚ кез келген басқа ұйымында жүргiзiлуi мүмкiн, бұл ретте осындай ұйымды таңдау құқығы онда маман жұмыс iстейтiн ӘК ТҚ бойынша ұйымда немесе маманның өзiнде қалады.

«А» және «В» типтi практикалық оқыту кезiнде оқытушы ұйымның өзi Уәкiлеттi органның мақұлдауына жатады, бұл ретте:
1. практикалық оқыту бағдарламасы (бағдарламалары)
2. практикалық оқытуды бағалаушылар мақұлданған болып саналады
Ескерту: бұл жағдайда бағдарлама мен бағалаушыны жеке мақұлдау талап етiлмейдi.

ӘК ТҚ бойынша ұйыммен таңдалған басқа ұйымдарда немесе маманның өзi «В» типтi практикалық оқыту жүргiзгенде:
1. Практикалық оқыту бағдарламасы
2. Практикалық оқытуды бағалаушы (бағалаушылар) Уәкiлеттi органның мақұлдауына жатады.
Ескерту:
ӘК ТҚ бойынша ұйымның оқытуға талап етiлген ӘК типтерi және маманды практикалық оқытуға қажет көлемнен кем емес, оларда рұқсат етiлген жұмыстардың көлемдерi.

7

Практикалық оқыту дағдыларын бағалау / PRACTICAL Assessment

Практикалық оқыту дағдыларын бағалау, төмендегiлер үшiн өткiзiледi:







1. ӘК ТҚ куәлiгiн алуға кандидат

Кiм өткiзедi: практикалық оқытуды бағалаушы (PRACTICAL Assessor I)
Не бағаланады:
«А» типтi практикалық оқыту

Бағалаушы қалай және кiммен мақұлданады - Осы кестенiң 6-тармағының
«1-ескерту» бағанын қараңыз.

2. ӘК типiне оқытқанда ӘК куәлiгiнiң иегерiне

Берiлген бағалау ӘК жеңiл де, ауыр да типтерi үшiн қолданылады

Кiм өткiзедi:
ӘК типiне оқытқанда практикалық оқытуды бағалаушы (PRACTICAL Assessor II)
Не бағаланады:
«В» типтi практикалық оқыту

Бағалаушы қалай және кiммен мақұлданады
Осы кестенiң 6-тармағының
«1-ескерту» және «2-ескерту» бағандарын қараңыз.

8

Практикалық машықтану дағдыларын бағалау / OJT Assessment

OJT Assessment - практикалық машықтану дағдыларын бағалау, төмендегiлердi енгiзу мақсатында жүргiзiледi:

Берiлген бағалау тек ӘК ауыр типтерi үшiн ғана қолданылады

1. ӘК ТҚ куәлiгiне ӘК ауыр типтi 1-шi рейтинг

Кiм өткiзедi: ӘК практикалық машықтануды бағалаушы (OJT Assessor)

Практикалық машықтану өткiзгенде Уәкiлеттi орган мақұлдайды:
1.берiлген практикалық машықтану жүргiзуге ұйымдастыру
2.маманның практикалық машықтану бағдарламасын
3. берiлген ұйымның практикалық машықтануын бағалаушыны
1-ескерту. Практикалық машықтану бағдарламасы (бағдарламалары), сондай-ақ егер Уәкiлеттi орган ӘК ТҚ бойынша ұйымның өзi мақұлдаса, оны бағалаушылар мақұлдаған болып саналады.
2-ескерту.
Бағалаушылар онда машықтану жүргiзiлетiн және ол үшiн қолайлы тәсiлмен мақұлданған ӘК ТҚ бойынша ұйыммен көзделуi тиiс.

2. ӘК ТҚ куәлiгiне ӘК ауыр типтi 1-шi рейтингтен кейiнгi

Кiм өткiзедi: ӘК практикалық машықтануды бағалаушы (OJT Assessor)
Берiлген бағалау, берiлген практикалық машықтану сияқты мiндеттi болып табылмайды және ӘК ТҚ бойынша ұйымның қарауынша жүргiзiледi.

9

Куәлiктi алуға кандидаты практикалық оқытуды бағалаушы / PRACTICAL Assessor I

«А» типтi практикалық оқыту жүргiзу кезiнде персоналды бағалауға оқытушы ұйым қызметi бойынша нұсқау (МТОЕ) арқылы Уәкiлеттi орган мақұлдаған тұлға.

Бағалаушыны мақұлдау ерекшелiктерi – Осы кестенiң 6-тармағының
«1-ескерту» бағанын қараңыз.

10

ӘК типiне оқытқанда практикалық оқытуды бағалаушы / PRACTICAL Assessor II

«В» типтi практикалық оқыту жүргiзу кезiнде персоналды бағалауға оқытушы ұйым қызметi бойынша нұсқау (МТОЕ) арқылы Уәкiлеттi орган мақұлдаған тұлға.

Бағалаушыны мақұлдау ерекшелiктерi - Осы кестенiң 6-тармағының
«1-ескерту» бағанын қараңыз.

11

Практикалық оқытуды бағалаушы OJT / Assessor

Бағалауға «ТҚ және РАТ бойынша ұйым қызметi бойынша нұсқау» (МОЕ) арқылы Уәкiлеттi орган мақұлдаған машықтану жүргiзiлетiн ӘК ТҚ аса тәжiрибелi маман.

Бағалаушыны мақұлдау ерекшелiктерi - Осы кестенiң 8-тармағының
«2-ескерту» бағанын қараңыз.

12

Ауыр ӘК

5700кг тең және одан артық ең көп ұшу массасы бар ӘК







13

Жеңiл ӘК

5700кг төмен ең көп ұшу массасы бар «Ауыр ӘК» санатына кiрмейтiн ӘК







14

Ауыр ӘК практикалық машықтану / OJT

OJT – ӘК ТҚ маманы куәлiгiнiң «Rating» бағанына кандидаттың ӘК ауыр типтi 1-шi белгiнi алу мақсатында ӘК ТҚ бойынша ұйым шарттарында және тек оның мамандары (ӘК практикалық машықтануды бағалаушылар) өткiзетiн ӘК практикалық машықтану.

OJT өткiзу принциптерi
1. Практикалық машықтану кезiнде жаттықтырғыштарға рұқсат етiлмейдi.
2. Машықтану бағдарламасы Уәкiлеттi органмен мақұлданады.
3. Машықтану бағдарламасына ӘК немесе оның компоненттерiнде нақты мiндеттердi орындау кiредi.
4. Бағдарлама ӘК типiне және машықтанушы куәлiгiнiң санатына қатысты базалық емтихандар стандартының 50% мiндеттерiн жабуы тиiс.
Машықтанушының тәжiрибесiн кеңейту үшiн, мүмкiндiгiнше, практикалық оқытуды өту шеңберiндегiге қарағанда, өзгеше мiндеттер iрiктеледi.
5. Емтихан тапсырғанға дейiн 50% дейiн машықтану орындалуы мүмкiн.
6. Машықтану рәсiмдерi «ТҚ және АТ жөндеу бойынша ұйымның қызметi бойынша нұсқауға» (МОЕ) енгiзiлуi тиiс.
7. ӘК ТҚ бойынша ұйым ӘК ТҚ бойынша ұйымның рұқсат сертификатына енгiзiлген ӘК типтерiне жүргiзiлуi мүмкiн.

15

Оқытушы ұйымда оқытудан өтетiн кандидат үшiн ӘК ТҚ куәлiгiн алуға қойылатын ең аз талаптар

1. Бастапқыда куәлiк беру мақсатында кандидаттың теориялық оқудан өтуi
2. Теориялық курс және теориялық оқыту аяқталған соң кандидаттың емтихандарды белгiленгеннен төмен емес (өтпелi) деңгеймен сәттi тапсыруы.

Уәкiлеттi органға берiледi:
Уәкiлеттi орган мойындаған дипломның немесе сертификаттың көшiрмелерi

3. Кандидаттың «А» типтi практикалық оқытудан өтуi

Уәкiлеттi органға берiледi:
Уәкiлеттi орган мойындаған сертификаттың көшiрмелерi

4. ӘК ТҚ куәлiгiнiң мәлiмделген санаты/санат бөлiгi үшiн ӘК техникалық пайдаланудағы жұмыс тәжiрибесiнiң критерийлерге сәйкестiгi

Уәкiлеттi органға берiледi:
Жұмыс тәжiрибесiн растайтын дәлелдеу құжаттамасының көшiрмелерi

5. Осы Қағидалардың куәлiктердi беру бойынша критерийлер мен талаптарға сәйкестiгi

Уәкiлеттi органға берiледi:
Осы Қағидалардың 16-т. Талаптарына сәйкес қажеттi құжаттама пакетi

16

Өз бетiмен оқудан өтетiн кандидат үшiн ӘК ТҚ куәлiгiн алуға қойылатын ең аз талаптар

1. ӘК ТҚ куәлiгiнiң кандидат мәлiмдеген санатына бiлiм беру бағдарламасын өз бетiмен меңгеру
2. Кандидаттың емтихандарды белгiленгеннен төмен емес (өтпелi) деңгеймен сәттi тапсыруы

Уәкiлеттi органға берiледi:
Уәкiлеттi орган мойындаған емтихандарды тапсыру туралы құжаттың көшiрмелерi

3. ӘК ТҚ куәлiгiнiң мәлiмделген санаты/санат бөлiгi үшiн ӘК техникалық пайдаланудағы жұмыс тәжiрибесiнiң критерийлерге сәйкестiгi

Уәкiлеттi органға берiледi:
Жұмыс тәжiрибесiн растайтын дәлелдеу құжаттамасының көшiрмелерi

4. Осы Қағидалардың куәлiктердi беру бойынша критерийлер мен талаптарға сәйкестiгi

Уәкiлеттi органға берiледi:
Осы Ережелердiң 16-т. талаптарына сәйкес қажеттi құжаттама пакетi

17

ӘК ТҚ куәлiктi ұзартуға қойылатын ең аз талаптар

1. Осы Қағидалардың куәлiктi иелену бойынша критерийлер мен талаптарға сәйкестiгi

Уәкiлеттi органға берiледi:
Осы Қағидалардың 16-4 т. талаптарына сәйкес қажеттi құжаттама пакетi

18

ӘК ТҚ куәлiгiнiң «рейтинг» бағанына ӘК ауыр типiнiң 1-шi жазуын енгiзу үшiн ең аз талаптар

1. Кандидаттың ӘК типiне оқу мақсатында теориялық оқудан өтуi
2. Теориялық курс және теориялық оқыту аяқталған соң кандидаттың емтихандарды белгiленгеннен төмен емес (өтпелi) деңгеймен сәттi тапсыруы.

Уәкiлеттi органға берiледi:
Уәкiлеттi орган мойындаған диплом немесе сертификат

Теориялық және практикалық бөлiмдер бiр сертификатта берiлуi мүмкiн.

3. Кандидаттың «В» типтi практикалық оқудан өтуi

Уәкiлеттi органға берiледi:
Уәкiлеттi орган мойындаған сертификат.

4. Кандидаттың ӘК практикалық машықтанудан өтуi

Уәкiлеттi органға берiледi:
Практикалық машықтану парақтарының көшiрмелерi

5. ӘК ТҚ куәлiгiнiң мәлiмделген санаты/санат бөлiгi үшiн ӘК техникалық пайдаланудағы жұмыс тәжiрибесiнiң критерийлерге сәйкестiгi

Уәкiлеттi органға берiледi:
Жұмыс тәжiрибесiн растайтын дәлелдеу құжаттамасының көшiрмелерi

6. ӘК ТҚ маманының куәлiгiн иелену

Уәкiлеттi органға берiледi:
Куәлiктiң және оған берiлген қосымшаның түпнұсқасы

19

ӘК ТҚ бойынша маманның «Rating» бағанына ӘК бiрiншi ауыр типiнен кейiн әрбiр келесi жазуды енгiзу үшiн ең аз талаптар

1. Кандидаттың ӘК типiне оқу мақсатында теориялық оқудан өтуi
2. Теориялық курс және теориялық оқыту аяқталған соң кандидаттың емтихандарды белгiленгеннен төмен емес (өтпелi) деңгеймен сәттi тапсыруы.

Уәкiлеттi органға берiледi:
Уәкiлеттi орган мойындаған диплом немесе сертификат

Теориялық және практикалық бөлiмдер бiр сертификатта берiлуi мүмкiн.

3. Кандидаттың «В» типтi практикалық оқудан өтуi

Уәкiлеттi органға берiледi:
Уәкiлеттi орган мойындаған сертификат




4. ӘК ТҚ куәлiгiнiң мәлiмделген санаты/санат бөлiгi үшiн ӘК техникалық пайдаланудағы жұмыс тәжiрибесiнiң критерийлерге сәйкестiгi

Уәкiлеттi органға берiледi:
Жұмыс тәжiрибесiн растайтын дәлелдеу құжаттамасының көшiрмелерi




5. ӘК ТҚ маманының куәлiгiн иелену

Уәкiлеттi органға берiледi:
Куәлiктiң және оған берiлген қосымшаның түпнұсқасы




20

ӘК ТҚ бойынша маманның «рейтинг» бағанына ӘК бiрiншi жеңiл типiнен кейiн бiрiншi және әрбiр келесi жазуды енгiзу үшiн ең аз талаптар

1. Кандидаттың ӘК типiне оқу мақсатында теориялық оқудан өтуi
2. Теориялық курс және теориялық оқыту аяқталған соң кандидаттың емтихандарды белгiленгеннен төмен емес (өтпелi) деңгеймен сәттi тапсыруы

Уәкiлеттi органға берiледi:
Уәкiлеттi орган мойындаған диплом немесе сертификат

Теориялық және практибөлiмдер бiр сертификатта берiлуi мүмкiн.

3. Кандидаттың «В» типтi практикалық оқудан өтуi

Уәкiлеттi органға берiледi:
Уәкiлеттi орган мойындаған сертификат










4. ӘК ТҚ куәлiгiнiң мәлiмделген санаты/санат бөлiгi үшiн ӘК техникалық пайдаланудағы жұмыс тәжiрибесiнiң критерийлерге сәйкестiгi

Уәкiлеттi органға берiледi:
Жұмыс тәжiрибесiн растайтын дәлелдеу құжаттамасының көшiрмелерi







5. ӘК ТҚ маманының куәлiгiн иелену

Уәкiлеттi органға берiледi:
Куәлiктiң және оған берiлген қосымшаның түпнұсқасы

21

Сертификатталған персонал

А, В1, В2, В3 немесе С санатты қолданыстағы куәлiктер және жеке сертификаттық рұқсаттар негiзiнде ӘК жұмыстарды орындаған соң әрi қарай пайдалану үшiн ӘК жiберетiн персонал




22

Қолдаушы персонал

Базалық ӘК ТҚ жұмыс iстейтiн, сертификаттау құқықтарын (артықшылықтарын) бiлуi мiндеттi емес, сәйкес ӘК рейтингi бар, В1, В2 және/немесе В3 санатты куәлiктi иеленушi персонал.




23

ӘК ТҚ бойынша маманның құқықтары (артықшылықтары)

Азаматтық авиация ұйымымен күшiндегi лицензияны және ӘК ТҚ орындауға сертификаттық рұқсатты қолданушыға ресми берiлген, шектелген құқықтар мен мiндеттер.




24

Пайдалануға рұқсат ету сертификаты

Олардың ұшуға жарамдылығын растау мақсатында ӘК ТҚ бойынша жұмыстарды оның компоненттерiн орындаған соң маманмен берiлген ӘК пайдалануға рұқсат. Пайдалануға рұқсат сертификаты маманның жеке қолы немесе ӘК ТҚ бойынша ұйым маманға берген жеке мөртабан қою арқылы iске асырылады.




25

Кредит

Маман меңгерген базалық бiлiм бағдарламасын ҚР-да бекiтiлген «Базалық бiлiм бағдарламасының» талаптарымен салыстыру жолымен Уәкiлеттi орган құрастырған «Кредит туралы есептiң» негiзiнде емтихан өткiзбей, сынақ алу және «Базалық бiлiм бағдарламасының» қандай да бiр модулiн мойындау.




26

Оперативтi
ӘК ТҚ

«Оперативтi ӘК ТҚ» (Желiлiк ӘК ТҚ) ретiнде ӘК өндiрушiсiнiң ТҚ Регламентiмен (ӘК ТҚ бағдарламасымен) анықталған, ӘК техникалық қызмет көрсету бойынша жұмыстардың жиынтығы.




27

Базалық ӘК ТҚ

«Мерзiмдi ӘК ТҚ» (Базалық ӘК ТҚ) ретiнде ӘК өндiрушiсiнiң ТҚ Регламентiмен (ӘК ТҚ бағдарламасымен) анықталған, ӘК техникалық қызмет көрсету бойынша жұмыстардың жиынтығы.




28

Сертификаттық рұқсат

Берiлген сертификаттық рұқсатпен анықталған өкiлеттiктер (артықшылықтар) шегiнде ӘК немесе оның компоненттерiне текникалық қызмет көрсету бойынша жұмыстарды орындаған соң, пайдалануға рұқсат ету сертификатын беру құқығымен, азаматтық авиация ұйымы ӘК ТҚ куәлiгiнiң иегерiне берген рұқсат. Сертификаттық рұқсат жеке берiледi және жеке бланкiде басылып шығарылады.




29

Техникалық қызмет көрсету (ТҚ)

ӘК немесе оның компоненттерiнде аталған әрекеттердiң кез келгенiн немесе комбинациясын бiлдiредi – күрделi жөндеу, жай жөндеу, тексеру, айырбастау, ұшу алдындағы инспекцияны қоспағанда, ӘК немесе оның компоненттерiнде өзгерту немесе жарамсыздықты жою.




30

ӘК жай ақаулары

Уәкiлеттi орган белгiлеген тiзбе.




31

Сәйкес ӘК және/немесе компоненттерi

ӘК ТҚ немесе компоненттерiнiң маманның жеке сертификаттық рұқсатында анықталғанын бiлдiредi.




32

ӘК

Әуе кемесi, қозғалтқыш және оның компоненттерi.




33

Рейтинг

ӘК ТҚ бойынша маман куәлiгiнiң «Rating» бағанында В1, В2, В3 немесе С санаттарының бiрi, сондай-ақ ӘК типтi (өндiрушi тобының бөлiмi) және оның қозғалтқышы бойынша бiлiктiлiк белгiсi.

Ажыратады:
1. жеке типтi ӘК рейтингi

Қолданады:
ауыр ӘК үшiн

2. ӘК өндiрушiсi тобы бөлiмiнiң рейтингi

жеңiл ӘК үшiн

34

Нақты ӘК ТҚ / Нақты ӘК ТҚ жұмылдыру

ӘК ТҚ қолданыстағы куәлiгi бар ӘК маманының жұмысын және сертификаттық рұқсат өкiлеттiктерiн пайдалануды және/немесе ӘК тура осындай типiнде немесе жеке сертификаттық рұқсатпен анықталған ӘК жүйелерiнiң топтарында ТҚ нақты орындауды бiлдiредi.




35

Модуль

ӘК техникалық қызмет көрсету бойынша куәлiк алуға кандидаттың «Базалық бiлiм бағдарламасының» жеке алынған бөлiмi.




36

Маман ӘК ТҚ орындаған соң орындалған жұмыстарды сертификаттау құқығын беретiн құжаттар

1. Қолданыстағы ӘК ТҚ куәлiгi
2. Қолданыстағы сертификаттық рұқсат
3. Оған берiлген санаттарымен бiрге ӘК ТҚ жөнiндегi маманның куәлiгiне қосымша

Сертификаттық рұқсатқа куәлiкке қосымшада көрсетiлген куәлiк санаттарының рейтингтерi кiруi тиiс, осыдан, ӘК ТҚ жөнiндегi маманға өз құқықтарын (артықшылықтарын) жүзеге асыруға рұқсат етiлуi мүмкiн.

37

Мамандардың

кәсiптiк деңгейiн қолдау



ӘК техникалық пайдаланумен байланысты тақырыптарды, ӘК ТҚ ережелерi мен рәсiмдерiн, ӘК ТҚ саласындағы озық тәжiрибенi, авиациялық техниканың iстен шығуы мен жарамсыздықтарын, ӘК болған қақтығыстарды зерделеу процесi, нақты ӘК ТҚ жұмылдырылған мамандардың бiлiмiн жинақтау мақсатында адамның ӘК ТҚ нәтижелерiне әсерi. Тақырыптардың принциптерi және ең аз бағдарламасы төменде келтiрiлген тiзбеге сәйкес келедi.
Принциптерi.
1. Мамандардың кәсiптiк деңгейiн қолдау үшiн жауапкершiлiк ӘК ТҚ бойынша ұйымға жүктеледi.
2. Тақырыптарды зерделеу әдiсi оқытушы мен тыңдаушылардың тiкелей қатынасуы арқылы интерактивтi және аралас болуы мүмкiн.
3. Курстың ұзақтығы 2-шi жазғы күнтiзбелiк циклдiң аяғына қарай аяқталады.
4. Персоналдың шамадан тыс жүктемесiн және персоналдың жұмыс бастылығының ӘК ағымдағы пайдалануға оқытуға әсерiн қоспағанда, курс бүкiл зерделеу кезеңiне бiркелкi бөлiнедi.
4. Оқытуды бағдарламалар бойынша оқытушылар жүргiзедi, бұл ретте оқытушыларды және бағдарламаларды Уәкiлеттi орган осындай оқытуды өткiзуге ӘК ТҚ бойынша ұйымның қызметi бойынша нұсқау (МОЕ) арқылы мақұлдайды.










Бағдарлама.
1. ӘК ТҚ қатысты адамның мүмкiндiктерi мәселелерi.

Осы Қағидалардың 16-т. 10–тармақшасында талап етiлген курс Бағдарламаның берiлген тармағын ауыстырмайды, дербес болып табылады және Мамандардың кәсiптiк деңгейiн қолдау бағдарламасынан тыс жүргiзiледi.

2. Авиациялық заңнама мәселелерi




3. ӘК ТҚ саласындағы саясат, ӘК ТҚ ұйымының құрылымы, ӘК ТҚ бойынша ұйымның рәсiмдерi және олардағы өзгерiстер.




4. ӘК ұшуға жарамдылығын қолдау ережелерi.




5.Ұшуға жарамдылық деректемелерiнiң, сервистiк бюллетеньдердiң және сервистiк хаттардың мазмұны

Тармақ ӘК ТҚ бойынша ұйым қызмет көрсететiн ӘК, қозғалтқыштарға және компоненттерге қатысты қолданылады







6. Сертификаттаушы және қолдаушы персоналдың өкiлеттiктерi




7. ӘК iстен шығуы мен жарамдылықтарын және ӘК болған қақтығыстарды талдау.




8 Шетелдiк ӘК қауiпсiздiктi бағалау бойынша есептер (SAFA reports)

Егер бар болса

9 ӘК ТҚ бойынша ұйым, сапа кепiлдiгi бөлiмi және персоналдың зерделеуi тиiстi ұшу қауiпсiздiгi бөлiмi шығарған құжаттар, соның iшiнде «қол қойып» зерделеуге тиiстi құжаттар




10. Басқа тақырыптар

ӘК ТҚ бойынша ұйымның қарауына

38

Сертификатталмайтын персоналдың құқықтары, мiндеттерi, өкiлеттiктерi және рұқсат етiлген жұмыстарының көлемдерi.

Мұндай персоналдың құқықтары, мiндеттерi, ӘК жұмыстарды орындауға рұқсат етiлген жұмыстарының көлемдерi ӘК ТҚ бойынша ұйымның рәсiмiмен анықталады.

Жұмыстарды сертификаттау бағанында қол қою құқығынсыз орындау бағанында қол қою құқығымен сертификатталушы персоналдың бақылауымен жұмыстарды орындауға рұқсат етiледi.

39

Права, обязанности и полномочия персонала, не обладающего свидетельством и сертифика-ционным разрешением

Мұндай персоналдың құқықтары, мiндеттерi, ӘК жұмыстарды орындауға рұқсат етiлген жұмыстарының көлемдерi ӘК ТҚ бойынша ұйымның рәсiмiмен анықталады.

Қандай да бiр құжаттамаға қол қою құқығынсыз сертификатталушы персоналдың бақылауымен жұмыстарды орындауға рұқсат етiледi.

41

Практикалық машықтану супервайзерi

ӘК ТҚ бойынша ұйым машықтанушы практикалық машықтану өткiзгенде жеке мiндеттердi орындауын бақылауды жүзеге асыру және оған қажеттi дағдыларды беру үшiн тағайындаған маман

Практикалық машықтану супервайзерiн арнайы мақұлдау талап етiлмейдi. Супервайзер функцияларын орындауға мамандарды iрiктеу үшiн критерий ӘК талап етiлетiн типiнiң рейтингiн иелену, куәлiктiң талап етiлетiн санаты, сондай-ақ олар бойынша машықтану жүргiзiлетiн жұмыстарды жүргiзудегi жеткiлiктi тәжiрибе болып табылады.

Авиациялық персонал куәлiктерiн беру
және қолданылу мерзiмiн ұзарту  
Қағидаларына 9-қосымша      

Қосымша нөмiрi ХХ ХХ ХХ (нөмiрлеу ұсынылады – жылы және нөмiрi реет бойынша, мысалы, 13 00 01, 13 00 02 және т.б., нөмiрлеу жыл басынан қайта басталады)

XV. Әуе кемелерiне техникалық қызмет көрсету жөнiндегi маманның куәлiгiне қосымша.

1. ӘК ТҚ бойынша куәлiк иегерiнiң толық аты


2. Оған осы қосымша берiлген куәлiктiң нөмiрi
3. Шарттар.
3.1 Куәлiкке оның иесi қол қояды және оны фотосуретi қоса берiледi.
3.2 Осы Қосымшаның «Санаттар» бөлiмiне енгiзiлген санаттар туралы белгiлерi оның иегерiне әуе кемесiн пайдалануға рұқсат ету сертификатын шығаруға рұқсат етпейдi.
3.3 «Рейтинг» бөлiмiне енгiзiлген жазбалары бар куәлiк ИКАО Annex 1 талаптарына сәйкес келедi.
3.4 Осы куәлiк иегерiнiң құқықтары Қазақстан Республикасының ұлттық ережелерiнде сипатталған.
3.5 Егер оған дейiн куәлiктоқтатылмаса немесе жойылмаса, куәлiк осы Қосымшаның «Шектеулер» бағанында анықталған күнге дейiн жарамды болып қалады. Егер шектеулер жоқ болса, куәлiктiң қолданылу мерзiмi жалпы тәртiппен анықталады.
3.6 Егер алдыңғы 2 жылдық кезеңде куәлiк иесiнiң куәлiкпен қамтамасыз етiлген құқықтарға сәйкес ӘК техникалық қызмет көрсетуде 6 ай тәжiрибесi болмаса, немесе сәйкес құқықтарды бастапқыда бергенде шарттарды орындамаса, осы куәлiктiң құқықтары iске асырылмайды.
3.7 Куәлiк берiлген қосымшасыз жарамсыз болып табылады.
3.8 Қосымшаның жеке нөмiрi куәлiктiң «Арнайы белгiлер» бөлiмiнде көрсетiледi.
4. Куәлiктiң санаттары

Санаттары

А

В1

В2

В3

С

Реактивтi қозғалтқыштары бар ұшақтар







Қолданылмайды

Қолданылмайды

Қолданылмайды

Пiспектi қозғалтқыштары бар ұшақтар







Қолданылмайды

Қолданылмайды

Қолданылмайды

Реактивтi қозғалтқыштары бар тiкұшақтар







Қолданылмайды

Қолданылмайды

Қолданылмайды

Пiспектi қозғалтқыштары бар тiкұшақтар







Қолданылмайды

Қолданылмайды

Қолданылмайды

ӘК авиациялық және радиоэлектрондық жабдығы

Қолданылмайды

Қолданылмайды




Қолданылмайды

Қолданылмайды

Ауыр ӘК

Қолданылмайды

Қолданылмайды

Қолданылмайды

Қолданылмайды




Ауыр ӘК қарағанда, өзге ӘК

Қолданылмайды

Қолданылмайды

Қолданылмайды

Қолданылмайды




Ең көп ұшу массасы 2000 кг және одан төмен герметикалық емес пiспектi ұшақтар

Қолданылмайды

Қолданылмайды

Қолданылмайды




Қолданылмайды

3. Шектеулер: (егер шектеулер бар болса, олар көрсетiледi / егер шектеулер жоқ болса, онда «жоқ» деп жазылады)
Қосымшаның берiлген күнi.
Уәкiлеттi органның жауапты тұлғасының қолы
Уәкiлеттi органның мөрi

Авиациялық персонал куәлiктерiн беру


және қолданылу мерзiмiн ұзарту  
Қағидаларына 10-қосымша     


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет